Ronald Giphart Gönderileri
Ronald Giphart kitaplarını, Ronald Giphart sözleri ve alıntılarını, Ronald Giphart yazarlarını, Ronald Giphart yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Sosyal ilişkiler büyük önem taşıyordu. O kadar ki biz insanlar diğer primatlardan hiçbirinin sahip olmadığı bir şeye sahibiz: sclera yani göz akı. Gözlerimizin büyük bir bölümü göz akıyla kaplı olduğu için grup içinde kimin kime baktığı çok çabuk anlaşılabilir. Diğer primat türleri birbirlerini daha çok başları yönünde izlerken biz insanlar birbirimizi bakışlarımız yönünde takip ederiz.
Bir insan grubu içinde nasıl bir sosyal ilişki olduğu gözlerin hareketinden anlaşılabilir. Liderlere takipçilerden daha fazla bakılır. Ve bir grubun lideri bir yere baktığında diğerleri de bakışlarını aynı yöne çevirir çünkü liderin bakışı bazen bir tehlike sezdiğinin habercisi olabilir.
Sayfa 18Kitabı okuyor
Bu kitabın temelini negatif (ya da eksi) uyumsuzluklar oluşturmaktadır. Biz Tarım Devrimi'ni izleyen kültürel değişimlerin insan türüne birçok artı uyumsuzluklar sağladığını düşünüyoruz; zira nüfusumuz arttı. Daha fazla yiyeceğe, daha iyi hijyene ve daha uzun bir yaşam süresine sahibiz. Ama tüm bunlar aynı zamanda yeryüzünde yaşayan her birey için daha iyi, daha sağlıklı ve daha mutlu bir yaşam anlamına da geliyor mu? Sapiens isimli kitabında Tarım Devrimi'ni “tarihin en büyük hilekârlığı” şeklinde tanımlayan İsrailli yazar Harari'ye göre, ortalama bir insanın hayatının bu devrimden itibaren mutlaka daha iyiye gittiği iddia edilemez. Biz bunun nedenini ilkel beynimizin anonim şehirler, sosyal eşitsizlik ve iş stresinden oluşan yeni bir dünyada yolunu kaybetmiş olmasına bağlıyoruz. Artı uyumsuzluklar da beraberlerinde birtakım rizikolar getirir, çünkü içinde yaşadığımız lüks, konfor ve bolluk dünyasında eski beyinlerimizle çoğu zaman ne yapacağımızı bilemeyiz.
Değişen çevremizin çeşitli riziko ve tehlikeleri beraberinde getirdiğinden yola çıkarsak dikkatimizi özellikle eksi uyumsuzluklara yöneltmekte ve bunları "uyumlu" hâle getirmeye çalışıp beynimizin genetik çıkarlarımız doğrultusunda doğru seçimler yapmasını sağlamakta fayda olduğu görülür.
Sayfa 50Kitabı okudu
Tarım devrimi
Sanki insanlar aynı anda kendi kendilerine "yanımda yetiştirmek varken niye bifteklerin arkasından koşturayım ki" demişler gibi bu dönüşüm Mezopotamya'dan Meksika'ya hemen hemen aynı anda gerçekleşmiştir. Tarım ve hayvancılıkla uğraşan çiftçilerin kendi kullanımlarından daha fazla üretmeye başlaması geniş kapsamlı bir ticarete
Tarih öncesi dönemlerde çocukların eğitimi tabii ki okul sıralarında gerçekleşmiyordu. Biraz yürümeye başladıkları andan itibaren "çocuklar grubu'"na alınırlardı. Bu grupta neredeyse yetişkin bir yaşa gelmiş olanlara kadar her yaştan çocuk olurdu. Gruplar oldukça küçük olduğundan fazla sayıda aynı yaştan çocuğun mevcut olma ihtimali çok azdı. Günümüzde aynı yaştan çocukların okul sınıflarında ya da spor takımlarında sık sık büyük gruplar hâlinde bir araya getirilmesi, evrimsel açıdan aşırı bir rekabete yol açabilecek bir düzenlemedir ve çocukları birbirlerinden bir şeyle öğrenmeye de teşvik etmez.
Çocukların eğitiminin bir bölümünden anne baba sorumlu olsa da önemli bir bölümünü grubun diğer yetişkinleri üstlenirdi; sonraki dönemlere kıyasla yetişkinler genelde çocuklara pek sert davranmazlardı. Çocukların bu tür ortaklaşa bakımına antropolojide "cooperative breeding" denir. Günümüzde ebeveynlerin kendi çocuklarının eğitimine neredeyse hiç karışmadığı avcı-toplayıcı toplumlar vardır. Bu toplumlarda çocuklar anne babaları tarafından herhangi bir hata konusunda uyarılmadıkları gibi herhangi bir tehlikeye karşı da koruma altına alınmazlar. Tüm bunların farkına kendi kendilerine varmaları gerektiğinden yola çıkılır. Düşmanca bir ortamda hayatta kalabilmeleri için çocukların kendi başlarına tehlikeli durumlarla karşı karşıya kalmalarının önemli olduğu
düşünülür.
Sayfa 22Kitabı okudu
Sanal dünyada insanların hep daha hoş ve daha güzel görünmeleri, bu pek çok kişinin kendisinin ya da partnerinin dış görüntüsü hakkında durmadan yakınmasına sebep olmaktadır. Bir grup yeni yetişkine kendi partnerinden daha çekici ya da daha az çekici on kişinin fotoğrafının gösterildiği bir araştırmada, çekici alternatiflere tabi tutulanların kendi ilişkilerinden yakındıkları ortaya çıkmıştır. Günümüzde mevcut olan çok sayıda abartılı uyaran, insanların sahip oldukları mevkiden ve dış görünüşlerinden sürekli yakınmalarına sebep olmaktadır. Eskiden belli konularda vermek zorunda kaldığımız yerel mücadele, bugün medya sayesinde küresel bir rekabete dönüşmüştür. Bitmek bilmeyen mevki yarışı depresyonlara, benlik duygusunda azalmalara neden olmaktadır.
İnsanların bir yere çekilip huzur bulabilme arzusu ilkel bir özlemdir. Atalarımız tarih öncesi dönemlerde bunu ara sıra gruptan ayrılarak ormana çekilmek suretiyle yaparlardı.
Fotoğrafların yanıltıcı tarafı, beynimizin ilk aşamada fotoğraftaki kişi ya da nesnelerin gerçekten yanımızda olduğunu düşünmesidir.
Sayfa 340Kitabı okudu
Beynimiz farklı iletişim araçlarından edindiğimiz bilgileri sanki yaşadığımız çevrenin bir parçası, yani bizim için önemi olan bir konuymuş gibi algılar. Televizyon, fotoğraf, sinema ya da internetle birlikte evrimden geçmedik.
Sayfa 340Kitabı okudu