Kurtuluş mücadelesi ile ilgili yazılmış ilk kitap. Okurken başta sıkıldığım ama daha sonra çok akıcı olan bir kitaptı. Kitapta Peyami’nin Hastanede beynindeki kurşunun çıkarılması için yapılacak ameliyatı beklerken yazılmış anılardan oluşmaktadır.
Peyami, zengin bir ailenin oğludur. Peyami’nin yakını Cemal, Birinci Dünya Savaşı’na katılmış, savaşta yaralanmış bir subaydır. Cemal, Peyami’yi Binbaşı İhsan ile tanıştırır. Peyami, Cemal ve İhsan sık sık buluşarak memleketin içinde bulunduğu durumu tartışırlar.
Diğer bir ana karakterimiz ise Cemal’in kız kardeşi Ayşe'dir. İzmir’de yaşamaktadır.15 Mayıs 1919’da İzmir işgal edilir. İşgalciler, Ayşe’nin eşi ve oğlunu öldürür. İzmir’de kalamayan Ayşe İstanbul’a gelir. İstanbul’da da sıkıntılı günler yaşanmaktadır.
Ardından İstanbul, İngilizler tarafından işgal edilir. Üç arkadaş ve Ayşe, Kuvay-i Milliye’ye katılmak ve Kurtuluş Savaşı’nı desteklemek için Anadolu’ya geçerler. Ayşe de hemşire olarak İhsan’ın birliğinde savaşa katılır. Peyami ile İhsan, içten içe Ayşe’yi sevmeye başlarlar.
Sonra Ayşe, İhsan ve Cemal, Kurtuluş Savaşı’nda şehit düşerler. Peyami ağır yaralı olarak hastaneye kaldırılır. Hastanede anılarını bir deftere yazar. Beynindeki kurşun çıkarılırken ölür. Doktorlar, Peyami’nin yazdığı anıların, beynindeki kurşunun etkisiyle girdiği bir bunalım sonucunda yazılmış olduğunu ileri sürer.
Çünkü ordu kayıtlarında Ayşe ile İhsan’ın adlarına rastlanılmamıştır.
Halide Edib Adıvar'dır. Gerçekten de o, kadınların henüz sosyal yaşamın içerisinde çok da görünür olmadığı bir dönemde İzmir'in işgalini protesto amacıyla İstanbul Sultanahmet
