Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Ölümsüzlük ve Özgürlük

Yoga

Mircea Eliade

Yoga Gönderileri

Yoga kitaplarını, Yoga sözleri ve alıntılarını, Yoga yazarlarını, Yoga yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Hindistan’ın keşfi ancak Batı’nın yaratıcı güçleri onulmaz biçimde kuruyup tükendiğinde tamamlanacaktır.
Sayfa 15 - KabalcıKitabı okudu
prana, apana, samana, udana
Beş nefes Beş "nefes" prana, apana, samana, udana zve vyanadır. Arthur H. Ewing, Veda kaynaklarında bu nefeslerin adlarının geçtiği yerlerin eksiksiz bir dökümünü çıkarmıştır: "The Hindu Canception of the Functions of Breath" . Vardığı sonuçların özü şöyledir: Pra7Ja, göbekten veya kalpten başlayıp yukarı doğru hareket eden
Reklam
Yogunlaşma önündeki engeller
Yoga-sütras, yoğunlaşmanın önündeki dokuz engelin liste­ si bulunur. Vyasa bunları şöyle açıklar: 1 ) vyadhi (hastalık) fizyolojik dengenin bozulmasıdır; 2) styana (rehavet, bitkinlik) zihnin çalışmaya hazır olmamasıdır; 3) samçaya (tereddüt) bir sorunun iki tarafı arasın­ da çırpınıp duran düşüncedir: "böyle de olabilir şöyle de olabilir"; 4) pramada (gaflet, duyarsızlık) inisiyatif eksikliğidir ve samadhiyi engel­ ler; 5) alasya (gevşeklik), "ağırlık"tan (gurutva) kaynaklanan zihin ve beden ataletidir; 6) avirati (duyusallıklşehvet) duyu nesneleri zihni ele geçirdiğinde ortaya çıkan arzudur; 7) bhranti darşana (yanlış, geçersiz kavram) yanlış bilgidir; 8) alabhda!?hümikatva (psikolojik-zihinsel hare­ ketlilik yüzünden gerçeği görememe) ; 9) anavasthitattva (istikrarsızlık), zihin ekagrataya erişemediği için düşüncenin sürekliliğinin sağlanama­ ması. Bu engellere ıstırap (du�kha), umutsuzluk (daurmanasya) vb. de eklenir (Yoga-Sütras, I, 31). "Onları engellemek için hakikate alışmak" (Yoga-Sütras, I, 32). Aynı şekilde, evrensel dostluğu (maitri), merha­ meti (karuva), hoşnutluğu (mudita) geliştirerek ve mutluluğa, sefalete, erdeme veya günaha karşı aynı kayıtsızlığı takınarak zihin arındırılır (a.g.y., I, 33). Tüm bunlar Hint ahlakının ortak alanına aittir ve ge­ rek Ortodoks, gerekse popüler ve mezhepçi kaynaklarda bu inançların yansırnalarına rastlanır.
Yoga'ya özgü sayılabilecek ve evrensel büyü geleneğinin parçası olma­ yan bir siddhi de vardır: önceki bedenlenmelerini bilme yeteneği. Bu "güç" Kuzey Amerika Şamanlarında da bulgulanmıştır; onlar geçmiş hayatlarını hatırlar ve bazıları dünyanın başlangıcına bile tanık olduk­ larını ileri sürer . Burada oldukça karmaşık ve bizim konumuzun dı­ şına çıkan bir sorun gündeme geliyor: insan ruhunun başka hayatlar da yaşamış olduğu yönündeki, tüm dünyada yaygın biçimde gözlemlerren inanç. Bazı ayrıcalıklı bireyler -gizemciler, Şamanlar vb- bu "inancı" kişisel bir deneyim haline dönüştürmcyi başarır. Bu noktada Hindistan'la karşılaştırma zorunlu hale geliyor. Orada da sadece yoginler ve Uyan­ mış Kişiler önceki varoluşlarını hatırlayabilir; ölümlülerin geri kalanı ruh göçü öğretisini geleneksel ideolojinin bir parçası olarak kabul eder. Ama ne klasik Yoga, ne de Budizm geçmiş hayatları bilmeye belirleyici bir önem atfeder; başka bir deyişle bu siddhi'ye sahip olmak, kurtuluş sorununu tek başına çözümlemez. Muhtemelen yerli kökenli, insan ru­ hunun önceden varoluşu inancıyla ilişkili, gerek Yoga'nın gerekse Bu­ dizmin en eski devirlerden beri özümseyip yeniden değer yüklediği bir mitoloji ve teknikle karşı karşıyayız.
Şamanik göğe tırmanış deneyimiyle tek büyük farklılık, bu deneyimdeki yoğunluktur , Şamanik deneyim hem orgazmik esrimeyi (ecstasy) hem de vecdi (trance) içerir.
Göge Yühseliş. Mistik Uçuş
Ip mucizesinde tanımladığımız ikinci "Şamancıl" unsura, yani "göğe yükseliş"e gelince, bu daha da karmaşık bir sorun oluşturur. Nitekim kurban direği (yüpa) yoluyla göğe yükseliş Vedalar Hindistanı'nda ve her türlü Şanıancıl yapının dışında vardır: "Düzey kopması"nın ger­ çekleştirildiği bir ritüel sözkonusudur.
Reklam
Bu yeni "vahiy"in temel noktalarından biri Vacrayanave Şivacı Tantracılık, büyü, simya ve Haı;ha Yoga arasındaki bireşimin sağlanmasıydı. Bu vahiy bir anlamda Tantracı bireşimin uzantısıydı. Ama Natha ve Siddhalardan bazıları büyünün ve Yoga'nın özgürlüğü ve ölümsüzlüğü ele geçirmek konusundaki değeri üzerinde öncülle­ rinden daha büyük bir ısrarla durdular. Halk imgelemini asıl etkile­ yen de onların mesajının bu yönü oldu; yerli edebiyat ve folklorda bu görüşün yankılarına günümüzde bile rastlanmaktadır ve araştırmamız açısından gerek folklor gerekse edebiyatın taşıdığı değer buradan kay­ naklanmaktadır. Kaı:.ıphaı;a Yogiler adı verilen tarikata gelecek olursak, onların aşı­ rı Şivacılık geleneği içinde yer aldıklarını görmüştük Kar.ıphaı;alar, Bhairon, Şakti ve Şiva tapınaklannda pücarl (ayin yöneten din ada­ mı) olarak hizmet ederler.23 Içlerinden çoğu Belucistan, Hinglaj'daki Vamacara tapınağına hacca gider ve bunun bir anısı olarak beyaz çakıl taşlanndan yapılmış kolyeler takarlar 24 Zaten Kar.ıphaı;alardan söz eden ilk Avrupalılar (örn. Buchanam) onları Yamacarilere benzetmişlerdi. Aghorılerle de oldukça yakındırlar; Kar.ıphaı;a ilk erginlenişinden sonra Aughar adını alır ve bir Aughar kimi zaman sonradan Aghorl olur 25 Bazı Aghorıler Assarn'daki Kamakhya (= Durga) tapınağında hizmet eder. Bu tapınak, 19. yüzyıla kadar yapılan insan kurban etme törenleriyle ünlüydü (Ingiliz hükümeti 1 832'de bu törenleri yasakladı). 1 565'te bir tören boyunca yüz kırk kurbanın boynu vurulmuştu .
Bazı Tantra okulları, kurhçlalini'nin yükselişini hızlandırmak için beden duruşlarını (mudrii) cinsel uygulamalarla birleştirdiler. Bunun altında yatan fikir, nefı:sin, düşüncenin ve meninin "hareketsizliği"ni aynı anda ve bir arada sağlamak gereğiydi. Gorahsha Sarrzhitii (61-71), hhecarl-mudra sırasında insanı bir kadın kucaklasa
Kundalini'nin bazı yönlerine daha önce değinmiştik; o hem bir yılan, hem bir tanrıça hem de bir "enerji" biçiminde betimlenir. Hathayogapradipika (III. 9) Kur.ı.çl.alinı:'yi şu sözlerle tamtır: "Kuçilangi (vücudu eğri), Kur.ı.çl.alini, Bhujangi (dişi yılan), Şakti, İşvari, Kur.ı.çl.ali, Arundhati - tüm bu terimler eşanlamlıdır. Nasıl ki bir kapı anahtar- 146 Bu arada birçok T:mtra okulunun kuçlalinı simgeselliğini zıtların birliğini ifade etmek için kullanmadığını da unutmayalım. tümçahralarhızlakatedilir.148Şabdabrahman'la, O/'la özdeşleştirilen Kwhçlalini, tüm tanrı ve tanrıçalann vasıflarını kendinde toplar 149 Bir yılan kılığında150 tüm yaratıklarınısı gövdeleri­ nin ortasında oturur (dehamadhyaya) Kurhgalini, Paraşakti biçiminde gövdenin tabanında kendini gösterirısı (adhara); Paradevata biçiminde ise adharanın merkezinde bulunan, naçiılerin içinden çıktığı düğümün ortasına yerleşir.153 Kwhgalinl, praı.za'nın serbest bıraktığı sezginin {ma­ nas) gücüyle sushumı.zanın içinde hareket eder: "Iğne ipliği nasıl taşırsa, o da sushumı.zamn içinde öyle taşınıp götürülür."154 Asanalar ve humb­ hahalarla uyandırılır; "o zaman praı.ıa Boşluk (şunya [the Void]) içinde özümsenip yutulur
Budist Tamralarda sadece dört çakra bilinir; bunlar sırasıyla gö­ bek, kalp, gırtlak bölgelerinde ve beyin zarının sinir ağında bulunur. En önemlisi olan bu sonuncu çakra'ya ushrhisha-kamala (kafa lotusu) adı verilir ve Binduların sahasrarasma denk düşer. Üç kaya (beden), aşağıdaki üç çakra'da yer alır: nirmarha-kaya göbek çakra'smda, dharma­ kaya kalp çakra'smda, sambhoga-kaya boğaz çakra'sındadır. Ama bu çakralarm sayısına ve yerlerine ilişkin anormallikler ve çelişkilerle karşılaşılır 143 Hindu geleneklerinde olduğu gibi, çakralar mudralarla ve Tanrıçalarla birleştirilmiştir: Locana, Mamakı:, Pandara ve Tara (Şri­ samputa144). Hevacra-tantra dört çakra'yla ilişkili olarak uzun bir "dört­ leme" listesi verir: dört tattva, dört arhga, dört "an", dört soylu hakikat (arya-sattva) vb 1
Reklam
4) Anahata Canahahata şabd iki nesneye dokunmadan çıkartılan bir ses, başka bir deyişle "mistik bir ses"tir) ; praı:ıa ve civatmanın merkezi olan kalp bölgesi. Kırmızı renk. Altın renginde on iki taç yapraklı lotus (k, kl:y., g, g� vb. harfleri). Ortada "Süleyınan'ın mührü" tarzında üstüs­ te bindirilmiş duman rengi iki üçgen, bunun ortasında altın rengi bir başka üçgen, onun içinde parlak bir lirhga. Iki üçgenin üstünde Kakini Şakti'yle (kırmızı renkte) birleştirilmiş İşvara bulunur. Anahata çakra hava elementiyle, dokunma duyusuyla, fallusla, devinim gücüyle, kan dolaşımıyla vb. bağıntılıdır.
3) Manipüra (mani = mücevherler; püra = kent) veya nabhishçhana (nabhi = göbek) bel bölgesinde göbek deliği bizasında yer alır (karın boşluğu sinir ağı). On taçyapraklı mavi lotus ve 0, <}.�, rh, t, th, d, dh, n, p, ph harfleri. Lotusun ortasında kırmızı bir üçgen ve üçgenin üstünde bir boğanın üstüne oturmuş, yanında mavi renkte Lakinı Şakti ile tanrı Maharudra. Bu çakra ateş elementiyle, Güneş, racas (aybaşı akıntısı) samana nefesi, görme duyusu vb. ile bağıntılıdır.
2) Calamm:zçlala (çünkü tattvası jala, yani sudur) ve medhradhara (mei}hra = penis) olarak da bilinen svadhishthana çakra, erkek üreme organının dibinde yer alır (kuyruksokumu sinir ağı). Kırmızı-turuncu renkli altı taç yapraklı bir lotustur ve üzerlerinde b, bh, m, r, l harfleri yazılıdır. Lotusun ortasında Varul).a'yla mistik bağıntısı olan beyaz bir yarım ay vardır. Ayın ortasında bir bica-mantra, onun da merkezinde yanında tanrıça Çakinfyle birlikte Vishl).u. Svadhishthana çakra su elementiyle, beyaz renkle, praı:za nefesiyle, tat alma duyusuyla, elle vb. bağıntılıdır.
Hindu geleneğine göre, yedi önemli çakra vardır;
Hindu geleneğine göre, yedi önemli çakra vardır; bunlar altı sinir ağıyla ve suturafrontalis'le ilişkilendirilir. 1) Müladhara (müla = kök) kuyruksokumunda, makat ile üreme organları arasında bulunur. Dört taçyapraklı kırmızı bir lotus biçi­ mindedir; yaprakların üzerine altın harflerle v, sh, ş ve s yazılmıştır. Lotusun ortasında toprak elementinin (prthivl) simgesi olan sarı bir kare bulunur; bunun da ortasında tepesi aşağı bakan bir üçgen vardır. Yoninin simgesi olan bu üçgene Kamarüpa denir; üçgenin tam mer­ kezine svayambhü-lirhga (kendi başına var olan lirhga) yerleştirilmiştir, başı bir mücevher gibi parıldar. Kendi etrafında sekiz halka yaparak (bir yılan gibi) çöreklenmiş, şimşek kadar parlak Kur:ıçlalini uyur ora­ da ve ağzıyla (veya başıyla) lirhgamn girişini kapar
63 öğeden 1 ile 15 arasındakiler gösteriliyor.