Qısa roman olsada ağır ola bilər, bilmirəm. Kitabı bitirdimmi, kitab məni bitirdimi, beynimdə hələ də sual işarələri var. Elə əsərlər var ki, çox diqqətlə oxunma prosesindən keçməlidirlər. "Yeraltından qeydlər" məhz bu şəkildə oxunmalı kitabdır. Bu, onsuz da Dostoyevskini oxumaq deməkdir; Dostoyevskinin bizə bəxş etdiyi gözəl psixoloji təhlilləri, personajları beynimizdən keçirərək, düşünərək, sorğu-sual edərək oxumaq demək deyilmi? Bu şəkildə oxunmasa, nəzərdə tutulan mesajın tam başa düşülməyəcəyini düşünürəm.
İlk bölmədə mövzudan-mövzuya hoppanıb, sanki oxucunu ələ salırmış kimi zarafatlar etdiyindən mövzular bir az yavaş irəliləyir. Sizə bununla bağlı xəbərdarlıq etmək istəyirəm, təslim olmayın. :) İkinci hissə birinci fəsildən daha axıcıdır və ona görə ki, biz bir az maariflənmişik.
İkinci hissədə Dostoyevski bizə “biz” haqqında danışır. İnsanda ən gizli qapılar arxasındakı hisslərin (alçaldılma, kədər, qəzəb, yoxsulluq, səfalət, sevgi, nifrət və bir çox duyğular) və ən alçaq tərəflərin tərcüməçisinə çevrilir. O, “bizi” bizdən çox yaxşı tanıyır, buna deyəcək sözüm yoxdur, ədəbiyyatın psixoloqu ağlımıza gəlməyən hər şeyi bir-bir gözümüzün içinə baxmadan deyir.
