‘’ Kendisini herkesten akıllı ve ileri gören manyaklar, yabancıların soytarılığını yaptığı halde milliyetçilikten dem vuran utanmazlar, Türk topraklarından taviz vermeyi öğütleyen hayâsız yazarlar meydanı bir sirke çevirmişler. Sirkte hayvanlarla palyaçolar maskaralık ediyor ve toplumsal alıklığın içinde yüzen bir kalabalık onlara alkış veya kargış tutuyor.’’
Alkış kelimesinin sözlüklerdeki anlamı ''Bir şeyin beğenildiğini, hoşa gittiğini anlatmak için el çırpmak ya da o yolda sözler söylemek''tir. Annemizin ak sütü kadar Türkçe olan bu kelime, kargış(beddua) kelimesinin zıt anlamlısıdır. Ancak eski lügatlar 'alkış tutmak' ile 'alkış okuma'yı daima birbirinden ayırmışlardır. Bize göre alkış tutmak, afacan bir çocuğun klas bir hareketini el çırparak övmek ise, alkış okumak da bir sanatçıyı 'Yaşa, var ol!' sözleriyle onurlandırmaktır.
Tarihi manasıyla alkış, ''Padişahlar ile vezirler hakkında, halk tarafından hep bir ağızdan söylenen dua sözleri''dir. Eskiden bayram merasimlerinde, cuma selamlıklarında ve muhtelif kutlamalarda bu tür temenniler sıkça duyulur imiş.
"Ol zamanda beylerin alkışı alkış, kargışı kargış idi!"
ALKIŞ OKUMAK (ALKIŞ TUTMAK)
Alkış kelimesinin sözlüklerdeki anlamı "Bir şeyin beğenildiğini, hoşa gittiğini anlatmak için el çırpmak ya da o yolda sözler söylemek"tir. Annemizin ak sütü kadar Türkçe olan bu kelime, kargış (beddua) kelimesinin zıt anlamlısıdır. Ancak eski lügatler 'alkış tutmak' ile 'alkış okuma'yı daima birbirlerinden ayırmışlardır. Bize göre alkış tutmak, afacan bir çocuğun klas bir hareketini el çırparak övmek ise, alkış okumak da bir sanatçıyı 'Yaşa, var ol!' sözleriyle onurlandırmaktır.
Tarihî manasıyla alkış, "Padişahlar ile vezirler hakkında, halk tarafından hep bir ağızdan söylenen dua sözleri"dir. Eskiden bayram merasimlerinde, cuma selâmlıklarında ve muhtelif kutlamalarda bu tür temenniler sıkça duyulur imiş.
Alkış-Kargış
Yat, baş ucunda bul; kalk, ayak ucunda bul!
(Yani; her istediğini kolayca elde etmeni dilerim Tanrıdan.)
Bayrağın dikili, esvabın kesili kalsın!
(Düğün hazırlıkları yaparken ölesin, anlamında; düğün göreneklerine anıştırma.)
Sayfa 126 - Gerçek YayıneviKitabı okudu
Alkış
Alkış kelimesi Eski Türkçede "dua" anlamına geliyor ve tam zıttı olan "kargış" da beddua manasınadır. İlenç/ilinç de denir. Bugün Anadolu'da kullanımlarına rastlanır.
@tarihlugati