karının biri arabesk okuyacak adımıza içip içip
sapıtacak birileri bizim için sonra..
sonra, unutulacağız bir gün
derin bir yorgunluk kalacak yerimizde...
"bir martıyı ağlattın ben bir çocuk
sen bir çocuk intihar eder artık"
Arabesk müzik neden 'bütün duyguları ağır yaralı' insanlarımıza 'ilaç gibi' geliyor?
Çünkü yurdum garibanı ‘aydınlanma değil merhamet’ ister!
İnsanlar neden sorunları hakkında aydınlanmak değil acınmak ister? Bilmem
Tespit edebildiğim kadarıyla yurdum insanının öğrenilmiş çaresizlik içinde huzurla yaşamak için bulduğu 6 eşsiz yol bulunmaktadır.
1. Suç ortaklığı sistemi. Prof. Dr. Mehmet Altan'a göre Doğu toplumlarında bireyler Batıklardan farklı olarak karar alırken çevresine danışır, böylece başarısızlık durumunda suçluluk duygusu yaşamaz. Ortak
Biz tütün içiciler, hepimiz çok iyi biliyoruz ki sigara sağlığımız için hiç de iyi bir şey değil ve bunun bize uzun uzun anlatılmasına gereksinimimiz yok; çünkü biz işin bilincinde olarak sigara tüttürmeyi sürdürmekteyiz. Neden, diyeceksiniz! Deyin! Biz size;
- İçiyorsak sebebi var!
gibi bir arabesk açıklamada bulunmak zorunda değiliz.
Kimisi sigara içmeden kitap okuyamaz, kimisi araba kullanamaz. İnsanlar için genelde yaptığı işin arkadaşı olmuştur sigara, bu yüzden sigarayı bırakamazlar ya da sigarayı bırakınca yaptıkları o işi de bırakırlar.
Sanki hemen herkes uyuyor.
arada hafif horultular, alçak sesle konuşanların mırıltıları.
Sürücü kasetçalardaki arabesk parçanın sesini iyicene kısmış, belki de sadece kendisi işitiyor. Bir de yanındaki koltuğa yığılmış, başı önüne düşmüş genç irisi muavin.
Bir kültürü okumak için bakılması gereken yerlerden birinin kamyon arkası yazıları olduğuna inanırım. Şoförlerin kamyon arkası yazıları öğrenilmiş çaresizlik anıtlarıdır. Aşağıda Türkiye'de yaygın olarak kullanılan bazı kamyon arkası yazıları ve onların öğrenilmiş çaresizlikle ilişkisini bulacaksınız.
• Öğrenilmiş çaresizlik genelleştirilmiş
'Öğrenilmiş' çaresizliğe karşı, 'öğretilmiş' çaresizlik
Kanaatimce Doğu kültürlerindeki çaresizlik anlayışını en iyi 'öğretilmiş çaresizlik' kavramı anlatır. Öğrenilmiş çaresizlik teorisinde bireyler deneme yanılma sonunda çaresizliği öğrenir. Öğretilmiş çaresizlikte ise, kişi herhangi
bir ‘deneme yanılma' yaşamasa da, toplum tarafından bireye çaresizlik
kültürü 'yüklenir'. Mesela arabesk müzik güçlü bir öğrenilmiş çaresizlik aşılama aracıdır.
Öğretilmiş çaresizlik kültüründe, bireylere neleri yapmamaları gerektiği o kadar güçlü bir şekilde öğretilir ki, o kişi o alanda yeni bir denemede bulunmayı aklından bile geçirmez. Kişi deneyip yanılmadan 'doğuştan' kaybetmeyi kabul eder! Batılılar deneyip yanılıp çaresizliği öğrenir, bizim toplumumuz çaresizliği doğar doğmaz bize öğretir ki, deneyip yanılmayalım! Bu kadar 'iyi kalpli' olduğumuz halde, bu kadar çaresizlikler içerisinde yaşamamızın temel nedeni budur!
İş aramaktan, üniversite sınavını kazanmaktan vize başvurusuna hayatımızın pek çok unvan maçına kaybetmeye hazırlanmış şekilde çıkarız. Çünkü daha önce deneyip kaybetmiş birileri sınırlayıcı önyargılarını beynimize doldurmuştur.
Öğretilmiş çaresizliğe 'bulaştırılmış başarısızlık bilgisi' de diyebiliriz.
Ne Mü ne de ben birer roman kahramanıydık; hayat hikayemizin tüm sarp iniş çıkışlarına, tüm akıl almaz sapmalarına, tüm arabesk dolambaçlarına rağmen, sapına kadar gerçek, dolayısıyla da mecburen sıradan insanlardık ikimiz de.