Süt neden beyazdır?
Süt yüzde 87,5 oranında su ve kalan kısımda birbirine S yakın oranlarda yağ, protein, laktoz ve minerallerden oluşur. Çoğunluğu saydam yapıdaki süte opak beyazlığını veren, yüzde 3,5 oranındaki kütlesi ile suda askıda bulunan proteinlerdir.
Proteinler, uzun ve zincir benzeri yapısı olan karmaşık moleküllerdir. Sütte yüzlerce çeşit protein bulunur. Bu proteinlerin en baskln türü ise kazeindir. Küçük kalsiyum fosfat kümelenmeleri etrafında biriken süt proteinleri, misel adı verilen molekül yığınlarını oluşturur.
Misel yapıları yaklaşık 150 nanometre çapındadır ve sütün tamamında dağılmış hâlde bulunur. Bu yapılar ışığı
tüm dalga boylarında saçılıma uğratarak sütün beyaz görünmesine sebep olur.
Sayfa 37Kitabı okudu
Gençlerden biri, "Sigara içmenin nedenlerini bilmeden nasıl bırakılacağını konuşmak bizi bir sonuca götürmez." demişti ve sigaraya alışma nedenleri şöyle sıralanmıştı:
1- Sıkıntı
2- Sigaranın arkadaş yerini tutması
3- Anne ve baba ile zıtlaşma
4- Öfke ve büyüklere direnme
5- Gösteriş amacı ve büyük görünme isteği
6- Arkadaşların ısrarına hayır diyememe
7- Sigaranın eğlence aracı olması
Sayfa 41 - Dr. Celal KöksalKitabı okudu
Dünyada tüketilmeden çöpe atılan gıda miktarı yılda yaklaşık olarak 1,3 milyar ton. Ekonomik açıdan ise bu miktarda gıda kaybı neredeyse 1 trilyon ABD dolarına eşit.
Sayfa 56
Titius-Bode Yasası
1, 3, 6, 12, 24, 48, 96... şeklinde
devam eden serideki her bir sayıya 4 ekleyip sonucu 10’a böldüğümüzde elde edilen sayılar bize AB (astronomi birimi: Güneş ile Dünya arasındaki ortalama uzaklık 1 AB’dir ve yaklaşık 150 milyon km’dir) cinsinden gezegenlerin Güneş’e olan ortalama uzaklıklarını verir. Örneğin serinin ilk sayısı olan da 4 ekleyip sonucu 103 böldüğümüzde 0,4 sayısını elde ederiz. Merkür, Güneş’e uzaklık bakımından ilk sırada bulunan gezegendir ve Güneş’e olan ortalama uzaklığı 0,387 AB’dir. Tıtius-Bode Yasası’na göre hesaplanan Merkür’ün Güneş’e olan ortalama uzaklığı gerçek değerine hayli yakın. Aşağıdaki görselde, gezegenlerin Güneş’e olan ortalama uzaklıklarının Trtius-Bode Yasası’na göre hesaplanan değerleri ile gerçek değerlerini görebilirsiniz.
Bu yasa ortaya atıldığında Uranüs ve Neptün henüz keşfedilmemişti. Ayrıca formül 2,8 AB uzaklıktaki bir gezegenin daha var olması gerektiğini söylüyordu.
Sayfa 10Kitabı okudu
İnternetten DNA Siparişi
Organik materyallerin genetiğinin değiştirilmesi her geçen gün yaygınlaşıyor. Hatta sipariş üzerine DNA yazdıran firmalar bile var. Ginkgo Bioworks ve Twist Bioscience gibi firmalar istenen DNA kodlarını sentetik olarak üreterek teslim ediyor.
Gıda, ilaç ve tekstil gibi alanlarda her yıl 3 milyar DNA çifti sentezleniyor. 1000 dolar ücret karşılığında 10.000 harflik DNA çifti ısmarlayabilirsiniz. Gelen gen dizilimini hücreye yerleştirerek çoğaltmak mümkün.
Ne var ki henüz çok yeni olan bu alanda kurallar oturmuş değil. Örneğin, üretiler bulaşıcı ve öldürücü olabilecek yeni bir virüse ait bir gen dizilimi siparişinin ne kadar tehlikeli olduğunu anlayabilir mi? Bu soruların cevaplanması çok önemli çünkü yapılan bir işlem kimyasal madde üreticisine internet üzerinden bomba siparişi vermekten farklı değil.
Sayfa 34Kitabı okudu
30 Dakikalık Yürüyüş Tansiyon İlacı Kadar Etkili Olabilir
Batı Avustralya Üniversitesi'nden
Dr. Michael Wheeler ve ekibinin yaptığı bir
araştırmada, her sabah sadece 30 dakikalık egzersiz yapmanın
tansiyonu düşürmede tansiyon ilaçları kadar etkili olabildiğini gösteren
sonuçlar elde edildi. Araştırma kapsamında yapılan deneylerde, 55-80 yaş aralığındaki 35 kadın ve 32 erkeğin
üç
Sayfa 7Kitabı okudu
Sonuç
Van der Leeuw (1980) modern zamanların temel eğilimlerini şöyle özetlemektedir:
1. Büyük bir bilgi seli altında kalan insanların bağımsız düşünme alışkanlığını terk etmeleri ve yüzeyselleşmeleri, insanların sessizlik, yalnızlık ve mahremiyetlerinin tehlike altına girmesi
2. Toplumun temeli olarak ailenin rolünde değişiklikler, anneliğin
Küresel Isınmanın Kanıtları Her Yerde
Karbondioksit yoğunluğu en az 2 milyon yıldır görülmemiş düzeyde.
Buzulların küçülmesi 2.000 yıldan fazladır görülmemiş düzeyde.
Geçtiğimiz on yıl son 125.000 yıldaki en sıcak dönemdi.
Denizlerin yükselme hızı son 3.000 yıldaki her bir yüzyılda gerçekleşenden daha fazla.
Kuzey Kutbu'nda yaz mevsimindeki buz örtüsü son 1.000 yıldaki en küçük yüz ölçümünü gördü.
Okyanusun ısınması son buzul çağı bittiğinden beri en yüksek hızında.
Okyanus asitlenmesi son 26.000 yılın en yüksek düzeyinde.
Sayfa 19Kitabı okudu
Endülüslü astronom İbrāhīm b. Yaḥyā ez Zerḳālī 5./11. yüzyılın sonlarına doğru, evcin ileriye doğru hareket değerinin 279 yılda 1° olduğunu bulmuştu. Bu da bir yılda 12,09'' ye karşılık gelir ki günümüzün 11,46'' değerine çok yakındır. 3./9. yüzyılın sonuna doğru Ebū el-ʿAbbās el-Īrānşehrī, Ptoleme’nin aksine Güneş tutulmasının dairesel olabileceğini savundu ve tam Güneş tutulmasının, Güneş’in dünyadan en uzakta değil orta uzaklıkta bulunduğu sırada olabileceği görüşünü ileri sürdü.60 Dairesel bir güneş tutulması Avrupa’da Chr. Clavius tarafından 1567 yılında gözlemlenmiştir.
Aşı Karşıtlığı
Hastalıkların aşılanma yoluyla önlenmesi, geçtiğimiz yüzyılın en büyük halk sağlığı zaferi olarak kabul ediliyor. Aşılanma ile çiçek hastalığı dünya çapında ortadan kaldırıldı. Dünyadaki son doğal çiçek olgusunun 1977 yılında Somali’de, laboratuvar kaynaklı son iki çiçek olgusunun da 1978 yılında İngiltere’de bildirilmesinin ardından 1979’da WHO çiçek hastalığının tamamen ortadan kaldırıldığını (eradikasyon) bildirdi. Türkiye’de 1976’dan bu yana çiçek aşısı yapılmıyor. Çocuk felci ve yenidoğan tetanozu hastalıkları dünyanın büyük kısmından ve ülkemizden elimine edildi. Daha önce yaygın enfeksiyonlar olan difteri, tetanoz, kızamık, invaziv Haemophilus influenzae tip b enfeksiyonları da nadir vakalarla sınırlandı. Aşılanma aynı zamanda hastalıkları önlemenin en maliyet-etkin yöntemi ve günümüzde yılda 2-3 milyon ölümü önlüyor. Eğer aşılanmada küresel kapsam sağlanabilirse 1,5 milyon ölümün daha önlenebileceği tahmin ediliyor.
İronik bir şekilde, aşı programlarının bu olağanüstü başarısı çoğu ebeveynin çocuk felci, kızamık ve aşıyla önlenebilen diğer hastalıkların yıkıcı etkileriyle ilgili hiçbir anıya sahip olmadıkları bir durum oluşturdu. Bu da aşıların faydalarını takdir etmelerini zorlaştıran bir etmen oldu. Bu durum sıklıkla “aşıların kendi başarılarının kurbanı olduğu” şeklinde ifade ediliyor. Bir çeşit “kültürel salgın” olarak da nitelenen aşı karşıtı eğilimler son yıllarda tüm dünyada giderek artan şekilde etkili olmaya başladı. Pek çok ülkede gitgide artan sayıda kişi, önerilen ve/veya zorunlu aşıları ya geciktirme ya da reddetme eğilimi gösteriyor.
Sayfa 16Kitabı okudu
