Ebu'l Vefa b. Ukeyl der ki:
“Ben kesinlikle biliyorum ki sahabeler ölürken bile cevherin, arazın ne olduğunu bilmiyorlardı. Eğer onlar gibi olmak istiyorsan ol. Eğer kelamcıların yolunun daha iyi olduğunu görüyorsan ne kötü bir haldir bu. Zira kelam ilmi birçok kimseleri şüpheye düşürürken birçoklarını da inkâra sürüklemiştir. En azından sözlerinden inkâr kokusu gelmektedir. Çünkü onlar evvelkilerin yetindikleriyle yetinmediler ve hakkı, akılla aramaya koyuldular. Oysa akıl sadece Allah'ın bildiği hikmeti idrak etmekten acizdir.
Allah-u Teâlâ bildiği tüm bilgileri yaratıklarına söylemez. Başlangıçta ömrümün uzunluğunu mübalağa edip kitaplara daldım, mezhepleri araştırdım ama şimdi de geri adım attım ve selefe baktım ki onların yolu en sağlam ve en salim yoldur. Çünkü onlar incelemenin en uç noktasına kadar gittiler ve aklın idrak etmekten aciz olduğu bazı hikmetlerin olduğunu fark ettiler. Bunun için İslam hududuna bağlı kaldılar ve her şeyde bir illet ve sebep aramaktan vazgeçtiler. Akıl da üstünde bir ilahi hikmetin var olduğunu gördü ve o hikmet-i ilahiye teslim oldu.”
İbadetin ruhu, ihlastır. İhlas ise, yapılan ibadetin yalnız emredildiği için yapılmasıdır. Eğer başka bir hikmet ve bir faide ibadete illet gösterilse, o ibadet bâtıldır. Faideler, hikmetler yalnız müreccih olabilirler, illet olamazlar.
Sayfa 85 - Envar Neşriyat
İnsanı tamamlık "kemal" mertebesine ulaştıran, kemalini muhafaza etmesini sağlayan yola gelince..
Bu yol, insanın bütün dikkatini hakikat ilimleri üzerinde yoğunlaştırmasını gerektirir.
Bu yol da insanın amacı:
•Mevcut varlıkların mahiyetlerini ihata etmek,
•İllet ve sebeplerini keşfetmek, Varoluş amaçlarını araştırmak olmalıdır.
•Bilgi itibariyle hiçbir hedefte durmamalıdır. Mutlaka gözünü bu hedefin ötesine dikmelidir.
Bu yol da insanın şiarı:
•Gece gündüz ahlak kitaplarını okumak,
•Siyer kitaplarını araştırmak,
•Siyaset kitaplarını anlamaya çalışmak olmalıdır.
•Fazilet ehlinin yapılmasını emrettikleri şeyleri yapmak, •Kadim hükemanın işaret ettikleri davranışları alışkanlık haline getirmek olmalıdır.
•Beyan ve belagat adabından da pay sahibi olması gerekir.
•Belli oranda fesahat ve hitabet süsüyle bezenmesi lazım gelir.
•Her zaman ilim ve hikmet meclislerinde bulunması, vakar ve iffet ehliyle içli dışlı olması kaçınılmazdır.
Bu.. Sıradan vatandaşın, sokaktaki insanın tamamıylığa, mükemmelliğe varmasını sağlayan yoldur.
Mukaddime
İhtar: İbadetin ruhu, ihlastır. İhlas ise, yapılan ibadetin yalnız emredildiği için yapılmasıdır. Eğer başka bir hikmet ve bir faide ibadete illet gösterilse, o ibadet bâtıldır. Faideler, hikmetler yalnız müreccih olabilirler, illet olamazlar.
seferilik
Bir hükmün hikmeti ayrıdır, illeti ayrıdır. Hikmet ve maslahat ise; tercihe sebebdir, îcaba icada medar değildir. İllet ise, vücuduna medardır. Meselâ: Seferde namaz kasredilir, iki rek'at kılınır. Şu ruhsat-ı şer'iyenin illeti seferdir, hikmeti ise meşakkattir. Sefer bulunsa, meşakkat hiç olmasa da namaz kasredilir. Çünki illet var. Fakat sefer bulunmasa, yüz meşakkat bulunsa, namazın kasredilmesine illet olamaz. İşte şu hakikatın aksine olarak, şu zamanın nazarı ise, maslahat ve hikmeti illet yerine ikame edip ona göre hükmediyor. Elbette böyle içtihadat arziyedir, semavî değildir.
Sayfa 596 - Türkiye Diyanet VakfıKitabı okudu
Cuma sabahı erken saatlerdi. Cidde sokakları bomboştu. Araç gidebileceği en yüksek hızda gidiyordu; ancak kırmızı ışık yanınca mecburen durmak zorunda kaldı ve ardından Mekke-i Mükerreme'ye doğru devam etti. Muhammed Taki Osmani de bu durumun dini hükümlerin arkasındaki illet ve hikmetleri hatırlattığını belirterek şöyle dedi:
"Her hükmün biz bilelim ya da bilmeyelim hikmet veya hikmetleri vardır. Kural, diğer araçların geçmesine izin vermek için yeşil ışık yanana kadar kırmızı ışıkta durmayı gerektirir. Etrafında hiçbir araç olmasa bile kırmızı ışık yandığında durmak zorunludur. Her kim bu kuralı ihlal ederse cezalandırılır. Şeri hükümler de böyledir. Bu hükümlerin çoğunun ardında bir hikmet vardır. Ancak şer'i hükümlere uymamız onların hikmetlerini bilip bilmememize bağlı değildir. Kur'ân'da: "Şeytan İçki ve kumar yoluyla aranıza düşmanlık ve kin sokmak, sizi Allah't anmaktan ve namazdan alıkoymak ister. Artık vazgeçtiniz değil mi? (5/el-Maide, 91) buyrulmaktadır. Şeriat içki ve kumarın haram olduğunu söyler. Bu hükmün hikmetlerinden bazıları da ayette geçmektedir. Ancak bir kimsenin içki içmenin veya kumar oynamanın kendisini Allah'ı anmaktan ve namazdan alıkoymayacağını iddia etmesi bunları helal yapmaz Günümüzde bu konuda çok büyük kafa karışıklığı var
Sayfa 164Kitabı okudu
Bir şeyin mukayesesi benzeriyle olur/ Bir şey benzeriyle kıyas edilir. (Mâturidi, Kıtâbu't-Tevhid, 47)
Matüridi'ye göre her şey benzeriyle mukayese edilmelidir. Birbiriyle kıyas edilecek olan şeylerin benzer özellikler taşıması gerekir. Kıyas için zaten fıkıh usulünde illet benzerliği şartı gerekli görülmüştür. İki şey arasında ortak
Sayfa 49Kitabı okudu
İbadetin ruhu, ihlâsdır. İhlâs ise, yapılan ibadetin yalnız emredildiği için yapılmasıdır. Eğer başka bir hikmet ve bir faide ibadete illet gösterilse, o ibadet bâtıldır. Faideler, hikmetler yalnız müreccih olabilirler; illet olamazlar.
Sayfa 76Kitabı okudu
İbadetin ruhu, ihlastır. İhlas ise yapılan ibadetin yalnız emredildiği için yapılmasıdır. Eğer başka bir hikmet ve bir fayda ibadete illet gösterilse o ibadet bâtıldır. Faydalar, hikmetler yalnız müreccih olabilirler, illet olamazlar.
İsmet İnönü'nün lafına doğru varan bir anlatış-2
Fikirleri "iyi çorba" eden bu "iyi kebapçı" meşhur bilginlerin koca Fransa'yı nasıl Hitler'e teslim ettiklerinde artık analaşılmayacak ne kalır? Ren ırmağının öte yanında Faşizm sürekli olarak en son model Fransız örneklerini, Fransız milyoneri Schneider (Şnayder)'den alarak harıl harıl tank, tayyare yaparken,
Derleniş yayınlarıKitabı okudu
İbadetin ruhu, ihlastır. İhlas ise yapılan ibadetin yalnız emredildiği için yapılmasıdır. Eğer başka bir hikmet ve bir fayda ibadete illet gösterilse o ibadet bâtıldır. Faydalar, hikmetler yalnız müreccih olabilirler, illet olamazlar.
İşârât-ül İ'caz
