kitap önerileri
Her şeyden önce işaret edilmesi gereken şey, ölümün saçma niteliğidir. Bu anlamda, ölümü bir melodinin sonundaki sonuç ezgisi gibi düşünmenin her türlü çekiciliği, kesinlikle bir tarafa bırakılmak zorundadır. Bizlerin, İnfaz gününü bilmeyen, ama her gün zindandaki yoldaşlarının infaz edildiklerini gören idam mahkûmları arasından bir idam mahkûmu durumunda olduğumuz çoğu kez söylenmiştir. Bu tam olarak doğru değildir: bizleri daha çok, nihai eziyete cesaretle hazırlanırken, darağacında iyi bir görünüm sergilemek için elinden geleni yaparken, bir İspanyol gribi salgını sonucu ölüveren bir idam mahkûmuna benzetmek gerekir. Ölüme, sanki her an gelecekmişçesine hazırlanmayı salık veren Hıristiyan bilgeliğinin kavramış olduğu şey budur. Böylece, ölümü “her an beklenen ölüm” halinde başkalaştırmak suretiyle, onun telafi edilebileceği umut edilir.
"Son sözünü söylemek için bile insanın bir hikayeye ihtiyacı vardır."
Aynı anda hem olumlu, hem de olumsuz anlamı olan bir cümleyle karşı karşıyayım. Her hikayede bir şikayet mutlaka vardır Mevlânâ'dan öğrendiğime göre. Bu bir genelleme değil asla. "Her şerde bir hayır vardır" cümlesinin galat-ı meşhur duruşuna mukabil bu
1.
"Nerede okumuştum, hani bir idam mahkûmu ölümünden biraz önce şöyle söylemiş ya da düşünmüştü: ‘Yüksek ve sarp bir kayalıkta, ancak iki ayağımın sığabileceği, dar bir çıkıntıda, dört bir yanım uçurumlar, okyanuslar, sonsuz bir gece, sonsuz bir yalnızlık ve hiç bitmeyecek bir fırtınayla sarılmış durumda yaşamak zorunda olsam ve bütün ömrümce, bin yıl boyunca, hatta sonsuza kadar o bir karış toprakta durmamda gerekse o şekilde yaşamak, şu anda bir yarım saat içinde ölecek olmaktan çok daha iyidir.’ Yeter ki yaşayayım!”
Suç ve Ceza
Toplum ona bu denli acımasızca, adaletsizce davrandığına göre idam mahkûmu olmak demek ki çok dehşet verici bir şey!
Bir İdam Mahkûmunun Son Günü
Raskolnikov uzaklaşırken, "Acaba nerede okumuştum? Nerede okumuştum?" diye düşünüyordu. "Bir idam mahkûmu, ölümünden bir saat önce, galiba şöyle düşünmüş: Eğer yüksek bir yerde bir kayanın üzerinde, ancak iki ayağını koyacak kadar daracık bir yerde oturması gerekse; çevresinde uçurumlar, okyanuslar olsa, sonsuz karanlıklar, sonsuz bir yalnızlık, bitmez tükenmez fırtınalar sürüp gitse bile, o, bir arşıncık yerde ömrü boyunca, binlerce yıl, hatta kıyamete kadar ayakta dursa, yine de öyle bir yaşam, o anda ölmekten daha iyidir. Yeter ki yaşasın! Nasıl olursa olsun sadece yaşasın! Ne büyük bir gerçek!.. Aman Tanrım ne büyük bir gerçek!... İnsan ne alçak bir yaratıkmış!.."
Suç ve Ceza