Nefs, özü gereği canlı, bilkuvve bilen, tabiatı gereği etkin(faal), birtakım bilgileri kabul eden, cisimler üzerinde etkin ve onları kullanan, bitkisel ve canlı cisimleri belirli bir zamana kadar yetkinleştiren, sonra da terk edip onlardan ayrılarak kendi unsuruna, kaynağına ve başlangıç noktasına (mebde’) -nasılsa öylece- ya kazanç ve özençle ya da pişmanlık, üzüntü ve hüsranla dönen, nûrani, göksel ve rûhani bir cevherdir.