"İnsan canavardır!" diye bağırdı ve sopasını şiddetle taşlara vurdu. "Büyük canavar! Zatın bunu bilmiyor. Bütün işlerin yolunda gitmiş, ama bir de bana sor. Canavar diyorum sana! Ona kötülük mü ettin, senden çekinir ve titrer. İyilik mi yaptın, gözlerini oyar... "
"Keyfim olursa, duyuyor musun? Keyfim olursa. Sana istediğin kadar çalışır, esirin olurum! Ama santur başkadır. Canavardır o, özgürlük ister. Keyfim olursa çalarım; şarkı da söylerim. Sana zeybek, kasap havası ve pendozali'de oynarım; ama peşin pazarlık: Keyfim olmalı. Temiz hesap. Beni zorladın mı yitirirsin. Unutma ki bende insanım."
"İnsan mı? Ne demek istiyorsun?"
"Yani özgürüm."
Bağırdım:
"Kahveci, bir rom daha getir!"
Zorba atıldı:
"İki rom! Sen de iç ki, takuşalım. Adaçayı ile rom kafadar olamaz; sende rom içeceksin. Kafadarlığımızın kurtuluşuna!"
— Olsun, dedi, başka papazın sürüsü bu!
Gelelim bizim işe: Oturayım mı, gideyim mi? Karar ver!
— Zorba! dedim ve elinden yakalamamak için kendimi zor tuttum.
— Anlaştık Zorba, benimle geleceksin. Girit'te bir linyit madenim var.
Sen işçilerle uğraşırsın. Akşamları ikimiz birlikte kumsala uzanırız;
Benim ne karım, ne çocuklarım, ne de
Girit yine silâha sarıldı. «Tuh!» dedim, «lanet olsun şansıma be...
Şu Girit bir türlü bizi rahat bırakmayacak mı?»
Yumaklarla dulları bıraktım, bir tüfek aldım, öbür başıboşlarla birleştim ve
Girit yolunu tuttuk.
Zorba sustu. Şimdi kumlu, sakin bir kıyının önünden geçiyorduk,
dalgalar bu kıyının çevrelediği körfeze girip yayılıyor, ama
'' İnsan canavardır!'' diye bağırdı ve sopasını şiddetle taşlara vurdu. '' Büyük canavar! Zatın bunu bilmiyor. Bütün işlerin yolunda gitmiş, ama bir de bana sor. Canavar, diyorum sana! Ona kötülük mü ettin? Senden çekinir ve titrer. İyilik mi yaptın? Gözlerini oyar... Aradaki uzaklığı koru patron! İnsanlara umut verme. Hepimizin eşit olduğumuzu, hepimizin eşit haklara sahip bulunduğumuzu söyleme; çünkü hemen senin hakkını çiğner, elinden ekmeğini kapar, açlıktan gebermeye bırakırlar seni. Ben senin iyiliğini isterim, aradaki uzaklığı koru patron!''
İnsan canavardır! diye bağırdı ve sopasını şiddetle taşlara vurdu. Büyük canavar! Zâtın bunu bilmiyor. Bütün işlerin yolunda gitmiş, ama bir de bana sor. Canavar, diyorum sana! Ona kötülük mü ettin? Senden çekinir ve titrer. İyilik mi yaptın? Gözlerini oyar... Aradaki uzaklığı koru, patron! İnsanlara umut verme. Hepimizin eşit olduğumuzu, hepimizin eşit haklara sahip bulunduğumuzu söyleme; çünkü hemen senin hakkını çiğner, elinden ekmeğini kapar, açlıktan gebermeye bırakırlar seni. Ben senin iyiliğini isterim, aradaki uzaklığı koru, patron!
Dişşiz olduğun zaman: 'Ayıp çocuklar, ısırmayın! ' demek kolaydır.Ama otuz dişin olunca... İnsan gençliğinde canavardır, evcilleşmek bilmez canavardır ve insan yer.
İnsan yemezse doymaz!
"Patron," dedi, "sen şimdi sanıyorsun ki, oturup sana, âdet olduğu üzere Girit'te kaç Müslüman'ın kafasını koparıp kıçının kulağını kestiğimi anlatacağım. Bunu aklından çıkar; ben bunu yapmaya üşeniyor, utanıyorum. Aklımın başımda olduğu şu sırada, sana hiçbir şey yapmamış olan başka bir insana saldırıp onu ısırmanı, burnunu koparmanı, kulağını kesmeni, karnını deşmeni ve bu arada Tanrı'yı da yardıma çağırmanı gerektiren bu kudurganlık nedir diye düşünüyorum; bu, Tanrı da gelip burun ve kulak kessin ve işkembe deşsin mi demektir?.. Ama o zaman kanım kaynıyordu patron; düşünecek kafa nerede bende? Tam ve namuslu düşünceler, sessizlik, ihtiyarlık ve dişsizlik ister. Dişsiz olduğun zaman: 'Ayıp çocuklar, ısırmayın!' demek kolaydır. Ama, otuz dişin olunca... İnsan gençliğinde canavardır, evcilleşmek bilmez canavardır ve insan yer."
(...)
Üzgünüz. Bizde istemiyoruz. Canavar istiyor. Banka insan değildir.
Evet ama banka insanlardan oluşur.
Hayır işte burada yanılıyorsunuz... Çok yanılıyorsunuz. Banka insandan çok farklıdır. Bankada çalışan herkes bankanın yaptıklarından nefret eder ama banka yine de yapar bunu. Banka insanlardan çok daha üstün bir şeydir. Canavardır o. İnsanlar tarafından kurulumuştur ama onların denetiminden çıkmıştır.
Tam ve namuslu düşünceler, sessizlik, ihtiyarlık ve dişsizlik ister. Dişsiz olduğun zaman: 'Ayıp çocuklar, ısırmayın!' demek kolaydır. Ama, otuz dişin olunca... İnsan gençliğinde canavardır, evcilleşmek bilmez canavardır ve insan yer.
Fırtınada ağaçlar nasıl çatırdar bilir misin kardeş? Her insanın binbir maskesi altında da iki yüzü vardır, her insan, hem avcı hem kurbandır; hem masum hem canavardır; ne zaman geçer bilinmez birinden diğerine. Asıl meselesi insanın ne zaman masumdan canavara geçtiği değil, ne olursa geçtiğidir.