Atebetü’l-Hakayık
Edip Ahmet YüknekiAtebetü’l-Hakayık Hakkında
Atebetü’l-Hakayık konusu, istatistikler, fiyatları ve daha fazlası burada.Hakkında
Atebetü’l-Hakayık
Edib Ahmed Yüknekî (yaklaşık 11. yy sonu-12. yy ilk yarısı): Eserinde adının Edib Ahmed, doğduğu yerin Yüknek, baba adının Mahmud-ı Yüknekî olduğu belirtilen şair hakkında çok az bilgiye erişilebilmiştir. Arapça ve Farsça bildiği tahmin edilmekte, esere sonradan eklendiği düşünülen bölümde gözlerinin görmediği söylenmektedir. Doğum ve ölüm tarihi gibi Yüknek ilinin yeri de kesin olarak tespit edilebilmiş değildir. Yazılı Türk edebiyatının ilk döneminden günümüze ulaşabilmiş az sayıda eserden biri olan Atebetü’l-Hakayık, Hakaniye lehçesi de denilen Karahanlı dönemi Türkçesinin nadir örneklerindendir ve Türk edebiyatı tarihinde ayrı bir öneme sahiptir. Uygur Türkçesi ve aruz ölçüsüyle yazılmış olan Atebetü’l-Hakayık, kolayca anlaşılacak ve akılda tutulabilecek şekilde düzenlenmiş, yazarı tarafından Büyük Emir Dad Sipehsâlâr Bey’e armağan edilmiştir.
Ayşegül Çakan (1960): Çeşitli gazete ve yayınevlerinde 1978’den bu yana editörlük yapan ve Eski Türk Edebiyatı alanında çalışmalarını sürdüren çevirmen, Atebetü’l-Hakayık’ı Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi’ndeki Arapça harflerle yazılmış Uygurca nüshayı esas alarak günümüz Türkçesine aktarmıştır.
Ayşegül Çakan’ın daha önce yaptığı Kutadgu Bilig çevirisi de Hasan Âli Yücel Klasikler Dizisi’nde yayımlanmıştır.
Atebetü’l-Hakayık ve Edib Ahmed Yüknekî
Atebetü’l-Hakayık, yazılı Türk edebiyatının ilk döneminden günümüze dek ılaşabilmiş az sayıdaki eserden biridir.
Bu yönüyle Divan-ı Ligat’it-Türk ve Kutadgu Bilig gibi edebiyatımızın en önemli eserleri arasında yer alır. Eser, Hakaniye lehçesi de denilen Karahanlı dönemi Türkçesinin elimizde bulunan nadir örneklerinden biri olması ve Orta Asya Türk kültüründen izler taşıması dolayısıyla da edebiyatımız içinde ayrı bir yere sahiptir.
Yazar: 
Edip Ahmet Yükneki
Çevirmen: 
Ayşegül Çakan
Tahmini Okuma Süresi: 3 sa. 4 dk.Sayfa Sayısı: 108Basım Tarihi: Haziran 2020İlk Yayın Tarihi: 1100Yayınevi: İş Bankası Kültür YayınlarıOrijinal Adı: Atabetü'l-HakayıkISBN: 9786053326465Ülke: TürkiyeDil: TürkçeFormat: Karton kapak
Diğer Baskılar
Atebetü’l-Hakayık
925 okunmaİş Bankası Kültür Yayınları · Haziran 2020 · 108 syf
Atabet'ül-Hakayık
145 okunmaSalon Yayınları · 2017 · 72 syf
Atebetü'l-Hakayık
90 okunmaÖtüken Neşriyat · Ocak 2017 · 71 syf
İnsan Gider Sözü Kalır Atebetü'l-Hakayık
19 okunmaHasbahçe · 20 Nisan 2021 · 72 syf
Atebetü’l-Hakâyık
6 okunmaTürkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı · 2019 · 0 syf
Kitap İstatistikleri
Kitabın okur profili
Kadın% 48.4
Erkek% 51.6
0-12 Yaş
13-17 Yaş
18-24 Yaş
25-34 Yaş
35-44 Yaş
45-54 Yaş
55-64 Yaş
65+ Yaş
Yazar Hakkında
Edip Ahmet YüknekiYazar · 4 kitap
Edip Ahmet Yükneki 12. yüzyılda yaşamış bir şair. Bir nasihatname veya siyasetname niteliği taşıyan ve Karahanlı Türkçesinin önemli eserlerinden biri olan Atabetü'l Hakayık (Gerçeklerin Eşiği) adlı eseri günümüze ulaşmıştır.
Doğduğu yer, doğum ve vefat tarihi konusunda belgelere dayanan kesin bir bilgi yoktur. Orta çağlarda Orta Asya’nın üç farklı bölgesi olan Semerkant, Fergana ve Otrar'da aynı adı taşıyan köylerden hangisinde doğduğu konusunda araştırmacılar arasında görüş birliği sağlanmamıştır.
Ahmet Yükneki eserini, Karahanlılar hanedanına mensup bir idareci olduğu düşünülen Muhammed Dad Sipehsalar Bek'e sunmuştur. Eserin günümüze ulaşan en eski nüshası 15. yüzyıl başına ait Semerkant nüshasıdır. Timurlular devrinde edebi faaliyetleriyle ilgilenmiş önemli devlet adamlarından biri olan Emir Arslan Hoca Tarhan tarafından düzenlenmiş bu nüshanın sonuna Arslan Hoca Tarhan'ın yazdığı ek kısmında Edip Ahmet'in doğuştan kör ve babasının adının Mahmud olduğu belirtilir. Bu eser sayesinde sevgi ve saygı kazandığı bildirilir. Hayatı hakkında başka bilgi yoktur.
Eser, Dâd Sipehsâlâr Mehmet Bey adlı bir Türk beyine sunulmuştur. Bütünü gazel şeklinde söylenmiş, 40 beyit ve 101 dörtlük olmak üzere 484 mısra tutarındaki eser, Türk dili, tarihi, edebiyatı araştırmalarında büyük öneme sahiptir. Eserde konu tamamıyla dini ve ahlakidir. Edip Ahmet, öğretici bir vaaz ve nasihat kitabı yazmak istemiş, eserini İslam ahlakçısı hüviyetinde yazmıştır. Eserde dindarlığın faziletlerinden, ilmin mutluluğa götüren yol oluşundan, cömertliğin bütün ayıpları, kirleri yıkayan, hatta şeref, şan ve güzellik artırıcı bir tabiat olduğundan, tevazuun iyiliğinden, kibrin ve ihtirasın kötülüğünden bahsedilmiştir. Eserinde sık sık hadis ve ayetlere değinmesi, onları açıklaması ve nasihatlerde bulunması Edip Ahmet Yükneki'nin Arapça bilen, tefsir ve hadis gibi İslâmî ilimleri tahsil etmiş bir kişi olduğunu göstermektedir. Eseri Kutadgu Bilig'in etkisinde yazdığı düşünülür.
Atebetü'l Hakayık adlı eserinin telif tarihi bilinmemekle birlikte Kutadgu Bilig’den yarım asır sonra yazıldığı tahmin ediliyor. Şair, âyet ve hadislere dayanarak dünyânın geçiciliğini, bilginin faydasını, cehaletin zararlarını; cömertlik, cimrilik, tevazu gibi İyi ve kötü huyları anlatan dinî-didaktik bir eserdir. Hakaniye Türkçesi ile yazılmıştır. Elyazması nüshalarının sayısı azdır. En iyi uygur harfli nüsha olup Ayasofya Kitaplığı’ndadır. İlk defa M. Necip Asım tarafından bulunmuş ve yayımlanmıştır (1918). En iyi neşri Reşit Rahmeti Arat’ın (önsöz, transkripsiyonlu metin. Türkiye Türkçesi’ne çeviri ve bibliyografyadan meydana gelen) baskısıdır; TDK yayınları arasında çıkmıştır.
Ali Şir Nevai'nin Nesayimü'l Mahabbe adlı eserinde Edib Ahmet'in İmam-ı Azam'ın öğrencisi olduğundan bahsedilmiştir; gerçekle ilgisi bulunmayan bu rivayetin Edip Ahmet'in dinî kimliğinin ve bilgilerinin halk arasında İmam-ı Azam'a talebe olacak kadar yüksek görülmesi ile ilgisi olabilir.
Şairin ölümü hakkında da bir bilgi bulunmaz.
