Akış
Ara
Keşfet
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
Kitap Türleri
Dergiler
Çevirmenler
İncelemeler
Alıntılar
İletiler
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.38.13
Dengbêjlerim
Mehmed UzunDengbêjlerim Yorumları ve İncelemeleri
Dengbêjlerim yorumları ve incelemelerini, Dengbêjlerim kitabı hakkındaki okur görüşlerini , Dengbêjlerim puanlarını 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Anılarımız
Büyüdüğüm coğrafyada babamın arkadaşlarından benzer hikayeler duydum. Ancak bu eser kadar içine çekti mi? Kesinlikle hayır.
Çok iyi betimlemeler ile kurguyu çok güzel tasarlamış. Uyarlama olsa gerek diye düşünüyorum çünkü okuduğum zamanlar çoğu durumu evet evet bunu duymuştum diye gülümsedim her zaman.
Güzel uyu Mehmed Uzun.
Edebiyat dünyasına renk katan, aydınlatan, yaşanmışlıktan gelen duygularını olduğu gibi akıcı bir dil ve kendine özgü bir yorumla okuyucuya aktaran, acının, hüznün, kederin, ezilmişliğin, masumluğun ve suskunluğun, yazarıdir Mehmed Uzun., Kürtçe konuşmak, Kürt kimliği ile hareket etmenin zor ve tehlikeli olduğu günlerde yine sığınak olur dengbejin sesi, kelamı, kılamı. Mehmet Uzun, dengbej olmayan, fakat dengbejlerin sesi ile dengi ile terbiye olmuş babasının anlattığı Kürt destanlarını dinler. Ayrıca babası ile birlikte, her gece aynı saatlerde Kürtçe yayın yapan Erivan Radyosu’nu dinlemek ayrı bir heyecan yaratır onun ruhunda. Anlatılan destanlar, öyküler, söylenen stranlar, diline olan sevgisini arttırarak, tedirgin ruhlarına sakinlik verir. Güvendir, huzurdur, mutluluktur Kürtçe radyoyu babasıyla birlikte dinlerken hissettikleri. Her gece radyoda Evdal Zeynikenin ,kılamları çalınır. Gözleri görmeyen yanık sesli bir dengbejdir O. Evdal Zeynike toplumunun, insanının, sesi, nefesidir. Yaşanan tüm gerçekleri, geçmiş ve ana dair Evdalın kelamıyla, kılam haline gelip çevresine, diğer insanlara, uzaklara, geleceğe ve yarına aktarılmıştır. Yaşar Kemal, Evdale Zeynike için Kürtlerin Homerosu’dur der.Mehmed Uzun'un bir cok kitabini okudum ,bu kitap digerlerinden farkli olarak bir kültürün taşıyıcı unsurlari olan bir kültürü yok olmaktan kurtaran bir kültürü kendi icinde derleyip yeniden gün yüzüne cikaran insanlarin ürünüdür.okuyun okutun....
Dil
Neredeyse aynı dönemde yaşamış olan büyük dengbejlerin hayatını ve sanatını konu alıyor. Rıfate Dâre, Evdalê Zeynike, Ape Kado, Ahmede Fermane Kiki ve Alihan gibi daha niceleri yaşamın sillesini yemiş acı ve üzüntülerini kılamlarıyla dile getirdiler. Dengbejlerin yanında zamanında Cizirâ botan' dan sürgün edilmiş Bedirhan var o da diline duyduğu derin özlemi gidermek için Kiki' yi sınırdan Suriye'ye getirtiyor. Şam' da “Hawar" adında dergi çıkardılar.Uzun yıllardan bu yana, devamlı baskı, yasak ve tehdit altında yaşayan bir dilin kelamı hep acı ve hüzün dolu oluşu da şaşırmıyor. Devamlı rencide edilen, devamlı ölüm tehlikesi hisseden, gelişmesini engellenen bu dil, güzelliklerini, zenginliklerini, değer ve erdemlerini acı ve hüzün aracılığıyla dile getiriyor. Bu dengbejlerin ortak noktası da dilleriydi. Onlar için dil, duyguların anayurduydu. Zamanla değişen ve gelişen dünyada milletlerinin belleği olan dengbejler ölüyordu. Bunları bilmenin yanında dengbejleri unutmamak için sürekli anmamız ve zenginliklerimizin farkına varmamız adına harika bir eser.
127 syf.
9/10 puan verdi
Kitap sözlü anlatının ustaları türkçede karşılığı ozan kürtçede dengbej olan insanların bir yazarı nasıl etkilediğini konu alan denemelerden oluşuyor. İnsanlığın yaşında olan sözel anlatının yazarın yazarlık hayatını nasıl etkilediğini anlatırken ayrıca geçmiş zamanda bir dile reva görülen zalimane olayları da aktarıyor.
Tarihin insanlıkla ilişkisinde bir köprü görevi gören dengbejlerin asırlarca insanlığın yaşadığı bütün acıları ve kıyımları söze dökmenin sanatı yanında, sözün ve dilin ne derece önemli olduğunun altını çiziyor yazar.
Denemelerinde yazarlık hayatı boyunca kendisini etkileyen ve bu yolda kendisine yoldaş olan dengbejlerin, dengbejliğin insanlık için ne kadar önemli olduğunu kendi yaşantısından örnekler vererek anlatıyor.
Yasaklanmış bir dilin söze sığındığı yıllar boyu, kağıtların değil hafızanın hikaye ve anlatıları barındırdığı ve nesilden nesile bu şekilde aktarıldığı gerçeği üzerinden dengbejlerin edebiyatın en büyük parçası olduğunu kanıtlıyor yazar.
Mehmed Uzun'un çok güzel bir denemesidir. Kürt dilinin yasak olduğu dönemde yine kürtçe yazdığı bu deneme unutulmuşların sesini duyurmaya çalışıyor. Okurken empati kuruyor , unutulmuşların hüznüne, yaşanmışlıklarına ve uğradığı haksızlıklara ortak oluyorsunuz. Günümüzdeki teknoloji araçlarının, eskiye göre inanılmaz bir ölçüde değişen yaşam koşullarının aksine bu kitap geçmişin acı ve hüznünü içtenlikle anlatıyor. Mehmed Uzun tıpkı bir önceki okuduğum romanında ( Dicle'nin Yakarışı) olduğu gibi bu denemesinde de geçmişin hakikatlerini birinci gözden görmüşçesine aktarıyor. Kürt dilinin unutulmamasına, yaşamasına, gelişmesine en çok katkıyı veren büyük bir değerdir. İncelemeyi son olarak bu denemenin anlam ve önemine ilişkin kendisinin yazdığı bir şiiri ekleyerek bitiriyorum.
Yasak bir alfabeyle yazıyorum şiirlerimi.
Anarşist çicekler kokluyorum.
Devlet sınırlarını ihlal eden kuşlara yardım ve yataklık yapıyorum.
Umudun propagandacısıyım.
Bütün sözcükleri örgütlüyorum.
Artık halkların değil; aşkın, şarabın ve sevginin ayaklanması var.
İlk eylemde sınır dışı oluyorum.
Bana gözlerini yurt eyle.
Mültecin olayım.
Kendi adına bir kimlik çıkart.
Ben biraz da sen olayım...
Mehmet Uzun'un okuduğum üçüncü kitabı oldu Dengbejlerim* . Destansı akıcı bir dili olan Uzun' un bu kitabı diğer kitaplarına nazaran biraz sönük kaldı. Ya da ben mi çok büyük bir beklenti içinde okudum anlayamadım.
Dengbej nedir kısaca bahsedersek;
Anadilim Kürtçe 'de deng sestir .Bej ise sese biçim verendir. Sesi söyleyendir. Sese ruh kazandıran,sesi canlı hale getirendir. Sesi meslek edinmiş usta,mekanı ses olmuş insandır. Dengbej,sese nefes ve yaşam verendir.
Siz de sese nefes ve yaşam verenlerin yaşamaları hakkında az da olsa fikir edinmek istiyorsaniz kitaba başlayın derim .
Bu kitapta en büyük beklentim dengbêjlerin şahı olan Şakiro dan bahseder sandım . Ama bahsedilmedi bu beni hayal kırıklığına uğrattı biraz . Ama yine de okunması ve öğrenilmesi gerek en nice dengbêjlerin olduğunu hatırlatti bize. Şimdiden iyi okumalar dilerim .
