İlahi Komedya, Dante’nin Cehennem (Inferno), Araf (Purgatorio) ve Cennet’e (Paradiso) yaptığı düşsel yolculuğun öyküsüdür. İtalya’nın Ortaçağ ile Rönesans arasındaki geçiş döneminde yazıldığı için her iki dönemden etkiler de görülür. Toskana lehçesi ile her bir kitap 33 kantodan oluşacak şekilde yazılmış ve giriş bölümüyle birlikte 100 kantodan oluşur. Terza Rima nizamına göre yazılmıştır, mısra sonralarındaki kafiyeler (aba, bcb, cdc, ded...) şeklinde gider. Tabii biz çevirisinden okuduğumuz için bu nizamı görmem mümkün olmadı ama orijinali gerçekten büyüleyici. Dante ezoterik unsurlara da yer vermiştir ve gerçekte anlatmak istediğini anlamak için bu epik şiir üzerinde uzun uzun düşünmek gerekir. Koyu bir katolik olması ve dinsel öğelere sıkça yer vermesinin yanında insanlara doğru yolu göstermek amacıyla bu eseri yazdığını düşünebiliriz. Onun için aşktan da öte derin anlamlar yüklediği Beatrice’in ölümü üzerine, onu adeta kutsallaştırmış, melek haline getirmiş ve İlahi Komedya’da Cennet eşlikçisi haline getirmiştir.
“‘Beatrice, Tanrı’nın gerçek övüncü’ dedi,
‘niçin yardım etmiyorsun,
seni sevdiği için sürüden ayrılan insana?” (2.Kanto - 103)
Cehennem yolculuğu boyunca Dante’nin eşlikçisi Vergilius’tur. Alt katmanlara indikçe hem işlenen günahlar hem de ceza artmaktadır.
İlahi Komedya Cehennem’i Gustave Dore ve Sandro Botticelli’nin resimlerinin yer aldığı #rekinteksoy çevirisi ile okumak güzeldi.