Samipaşazade Sezai (1859-1936), Tanzimat dönemi edebiyatının en önemli temsilcilerinden biridir. 1889 yılında yayınlanan Sergüzeşt adlı kitabı, Türk edebiyatının ilk realist eserlerinden biri olarak bilinir. Aynı yazarın Küçük Şeyler adlı hikaye kitabı, modern türk öykücülüğünün başlangıcını temsil eder.
Sergüzeşt, Tanzimat dönemindeki cariyelik ve kölelik sistemin bir eleştirisidir. Yazar, bu eleştiriyi Kafkasya'dan getirilip bir paşa konağına satılan Dilber adlı cariye üzerinden dile getirir. Avrupa'da eğitim görmüş paşazade Celal Bey, gönlünü evin halayığı Dilber'e kaptırır. Fakat bu aşkın önünde bir sürü engel vardır; hem Celal'in ailesi hem de dönemin kokuşmuş zihniyeti...
Ailenden koparılmak, satılmak, kırbaçlanmak, her türlü hakarete zulme layık görülmek... Bir çocuk için kadın için insan için ne çileli bir hayat... Bu eseri bir çırpıda okuyup bitirebilirsiniz. Ama bana eksik yanları varmış gibi geldi, biraz daha uzun olsaydı keşke. Keyifli okumalar...