Herhangi bir olanaksızlık ya da zorunluk algılamadığım sürece uydurabilirim; eğer böyle bir şeyi anlamışsam ne olursa olsun hiçbir şey uydurmayı başaramam ve yalnızca herhangi bir şeyi varsaymış olduğumu söylemek zorunda kalırım.
Yaşamda en sık karşılaşılan ve insanlar tarafından onların davranışlarından görüldüğü gibi en yüksek iyilik sayılan şeyler üç başlık altında sıralanabilir: Varsıllık, ün ve duyu hazları.
Söylem İnceleme Monadoloji
Bundan önce descartes okuduğum ve kitabın başında descartes olduğu için başta okumaktan çok sıkıldım. Eğer kitapta geçen kitapları okuduysanız okumakta çok zorlanırsınız. Kitabı temel seviye bilgi sahibi olmak isteyen kişilere öneririm zira çok sıkıcı gelecektir.
Keyifli okumalar dilerim.
En büyük ruhlar en büyük erdemlere olduğu gibi en büyük erdemsizliklere de yeteneklidir; ve çok yavaş yürüyenler, eğer her zaman doğru yolu izlerlerse, gerçekte koşmalarına karşın yolun dışına çıkanlardan daha ileri gidebilirler.
Descartes, Spinoza ve Leibniz'in temel görüşlerini tanıtmak amacıyla hazırlanmış bir eser (galiba?). Aşağıda çeviri örneklerine bakarak kitabı okuyun derim...
"ikincisi araştırdığım güçlüklerin her birini olabildiği denli, ve en iyi yolda çözülebilmesi için gerekli olduğu denli çok sayıda parçaya bölmekti. 18. s
"O zaman bellek hem anlağın yardımı ile hem de yardımı olmaksızın güçlendiği için, onun anlaktan ayrı olması gerektiği, ve kendinde ve kendi için görüldüğünde anlakta ne bellek ne de unutkanlık olduğu vargısını çıkarabiliriz." 81.s
1. Burada sözünü edeceğimiz Monad bileşiklere giren yalın bir töz-
den başka birşey değildir; yalın ise parçası olmayandır. [Theod. , §
10.J*
2. Bileşik tözler olduğuna göre, yalın tözler de olmalıdır; çünkü bile-
şik olan yalın olanın bir yığınından ya da top/ağından başka birşey
değildir.
3. Ama şimdi hiçbir parçanın olmadığı yerde ne uzam, ne beti, ne
de bölünme olanaklıdır. Bu Monadlar öyleyse doğanın gerçek atom-
ları ve tek bir sözcükle şeylerin öğeleridir.
4. Çözülmelerinden de korkmamak gerekir, ve yalın bir tözün doğal-
lıkla yokedilmesine olanak verecek tasarlanabilir hiçbir yol yoktur.
[Theod. , § 89.]
5. Aynı nedenle tasarlanabilir hiçbir yol yoktur ki yalın bir tözün
doğallıkla ortaya çıkmasına olanak versin, çünkü yalın töz bileşim
yoluyla oluşturulamaz.
Yaratılmamış bir şeyin tanımı için gerekler şöyledir:
I. Şey tüm neden düşüncesini dışlamalıdır, eş deyişle, kendi var-
lığından başka birşey tarafından açıklanma gereksiniminde olma-
malıdır.
II. Tanımı verildiğinde, şeyin varolup olmadığı sorusuna yer olma-
malıdır.
III. Anlık söz konusu olduğu sürece, tanım sıfat yapılabilecek hiç-
bir adı kapsamamalıdır; başka bir deyişle, şey soyutlamalar yoluy-
la açıklanmamalıdır.
IV. Son olarak (bu çok zorunlu olmasa da), şeyin tanımından tüm
özellikleri çıkarsanabilir olmalıdır. Tüm bunlar soruna dikkat eden
biri için tam bir açıklık kazanırlar.