II.Dünya savaşı ile ilgili okuduğum kitaplar arasında farklı olarak, yaşananlara Alman sivil halkın penceresinden bakan oldukça güzel anlatılmış, akıcı bir kitaptı. Yazar, savaş karşıtı düşüncelerini kitabın içine bazen tanrı anlatıcı rolüyle çok güzel aktarmış. Burada sadece sivil halkın nasıl korkutulup sindirildiği ve bir korku imparatorluğu yaratılarak insanların birbirini ispiyonlamasının yanında; buna karşı çıkan, çıkmaya çalışan insanlara neler yapıldığı da anlatılmış. Yazar, sistemin içinde görevli üst düzey kişilerin suya sabuna dokunmadan kendi çıkarları için, sade halkı göz göre savaşa gönderilişini ve kanunların sadece kendilerini koruduğunu çok güzel, filtresiz bir şekilde anlatmış. Sonlara doğru bir mahkeme sahnesi var ki, zaten alınacak kararın önceden belli olduğu bir mahkemede çekinmeden Alman savcıyı havlayan bir köpeğe benzetiyor.
Mesela hapishanelerde işini düzgün yapmadığı için ölen mahkumlardan sorumlu doktor suçlanmazken; intihar edenleri neden önleyemedi diye, iyi bir rahip cezalandırılıyor. Daha bir sürü tek yanlı, sadece Führer kanunlarının geçerli olduğu şeyler okuyacaksınız. Yahudi güzellemesi yapmadan, savaş karşıtı bir Yazar olduğunu çok güzel anlatan, gerçekçi bir romandı. Kesinlikle tavsiye ederim.
