Bütün uygulamalarıyla din size göre yararlı mı, yoksa zararlı mıdır?
Bütün uygulamalarıyla din size göre yararlı
mı, yoksa zararlı mıdır?
B. R . - Bunların çoğunun, tarih boyunca,
zararlı olduğu kanısındayım . Bazı iyi yönleri de
yok değildir. Bu sayede Mısır rahipleri takvimi
hazırlamışlar ay ve güneş tutulmalarını dikkatle
izleyerek, ne zaman tutulacaklarım kesinlikle
söyleyebilmişlerdir. Ama genel olarak olumlu
değildir sonuç. Çünkü insanların, herkesin düşüncesini, şaşmaz bir ahlâkî saçmalığın dayandığı eğitim sistemini bozan varlığı doğrulanmamış birtakım şeylere inanmaları pek önemli sayılmaktadır. Doğru ya da yanlış olduklarını araştırmadan bazı şeylere inanmak iyi , bazı şeylere
inanmak kötüdür. Genel olarak bence çok kötülükleri olmuştur. Dar görüşlülüğü, geçmiş geleneklere kendini bırakmayı kutsallaştırmıştır.
Dahası, hoşgörmezlik ve kini baştacı etmiştir.
Özellikle Avrupa’da, hoşgörmezlikten dine aktarılabilen herşey, gerçekten korkunçtur.
OSMANLI’NIN İLK RASATHANESİ VE TAKIYYÜDDİN ER-RÂSID
Takıyyüddin er-Râsıd, 1521’de Şam’da doğmuştur. Mısır ve Şam’da tefsir, hadîs ve fıkıh ilimlerini tahsil etmiştir. Bir müddet Ümeyye Camii’nde Buharî-i Şerîf okuttuktan sonra Mısır’da müderrisliğe tayin olunmuştur.
Kazasker Abdülkerim Efendi, Mısır kâdısı iken orada müderrislik yapan Takıyyüddin er-Râsıd’ı matematik ve astronomiye teşvik ederdi.
Bir darı takvimi vardı; birçok akademisyen, Amerika kıtasına özgü 260 günlük takvimin, Mısır bitkisinin büyüme mevsimiyle ilintili olduğu kanısındadır.
Bütün uygulamalarıyla din, size göre yararlı mı, yoksa zararlı mıdır?
Bunların çoğunun, tarih boyunca, zararlı olduğu kanısındayım. Bazı iyi yönleri de yok değildir. Bu sayede, Mısır rahipleri takvimi hazırlamışlar, ay ve güneş tutulmalarını dikkatle izleyerek, ne zaman tutulacaklarını kesinlikle söyleyebilmişlerdir. Ama, genel olarak olumlu değildir sonuç. Çünkü insanların, herkesin düşüncesini, şaşmaz bir ahlâkî saçmalığın dayandığı eğitim sistemini bozan varlığı doğrulanmamış birtakım şeylere inanmaları pek önemli sayılmaktadır. Doğru ya da yanlış olduklarını araştırmadan bazı şeylere inanmak iyi, bazı şeylere inanmak kötüdür. Genel olarak bence çok kötülükleri olmuştur. Dar görüşlülüğü, geçmiş geleneklere kendini bırakmayı kutsallaştırmıştır. Dahası, hoşgörmezlik ve kini baş-tacı etmiştir. Özellikle Avrupa'da, hoşgörmezlikten dine aktarılabilen her şey, gerçekten korkunçtur.
Bilgi YayıneviKitabı okudu
Takvim
Yapılan mısır takvimi güneş takvimiydi, ama güneşin yıllık hareketinin incelenmesinden çıkmamıştı:
Çıkış noktası olarak Sirius yıldızının dönüş günü alınmıştı, taşkınlar genellikle o gün başlıyordu. Uzun yıllar gözlem yapıldıktan sonra, bu olayın 365 günde tekrarladığı saptandı, bu süreye YIL adı verildi yıl, 30 günlük 12 aya bölündü ve artan 5 gün bayramlara ayrıldı. Ama bu yıl güneş yılından yaklaşık olarak 6 saat eksiktir; modern takvimlerde bu artık 6 saatin toplamı 4 yılda bir Şubat ayına eklendi. Mısırlılar bu düzeltmeyi yapmadıkları için çağlar boyunca fark büyüdü ve 1.460 yıl sonra gerekli düzeltme yapıldı. Bu çevrimi saptayan Mısır gökbilimciler ona SOTHİS (Sirius'un Mısır dilindeki adı) adını verdiler.
Sayfa 152
Piramitlerin, bazı yıldızların konumuna göre yapıldığını biliyoruz. Ama Mısır astronomisine dair delillerimiz bu kadar kıtken, bu bilgi bizi sıkıntıya sokmuyor mu? Sirius, Mısırlılar'ın merak ettiği yıldızlardan biriydi. Ancak bu merak, insanın zihninde soru işaretleri bırakıyor. Çünkü Sirius, Memphis'ten bile, ancak şafak sökerken, Nil Nehri'nin yükselmesiyle gözlemlenebilirdi. Üstelik Mısırlılar, Nil'in taşmasını tamı tamına hesaplayacak kesin bir takvimi 4221 yıl önce yapmıştı! Bu takvim, Sirius'un yükselişini baz alıyordu ve 32.000 yıllık devirleri hesaplayabiliyordu.
Sayfa 80 - Artemis yayınlarıKitabı okudu
Nil’in hangi gün kabaracağını doğru tahmin edebilecek, tapınaklarını yaz solistisinin sabahında güneşin ilk ışıklarının ufukta belirdiği noktaya yöneltecek kadar bilgiye sahip olduklarını biliyoruz. Gezegenlerin koordinat ve hareketlerine ilişkin ölçümlerinin kayıtları bin yıl geriye gidiyor. Gezegenleri yıldızlardan ayırt edebiliyor, kataloglarında çıplak gözle seçilmesi neredeyse imkânsız olan beşinci kadirden (“magnitude”, ç.n.) yıldızları işaretliyorlardı. Gözlemlerine dayanarak oluşturdukları takvim, Mısır’ın insanlığa en büyük hediyelerinden bir diğeri olacaktı (...) Bu takvim binlerce yıl sonra Julius Caesar’ın (İÖ 100-İÖ 44) emriyle İskenderiye’deki Yunanlı astronomlar tarafından yeniden düzenlenerek “Julian Takvimi” adını aldı. Papa XIII. Gregory (1582) döneminde elden geçirildi. (...) Günümüzde kullandığımız “Gregorian takvim oluşturuldu. Takvimimiz aslen arkaik yakın doğunun yaratısıdır. Klepsidra ya da, su saati de Mısır icadıdır. Onuncu Hanedanlık Firavunlarından 'Tutmose' döneminden kalma en eski saat Berlin Müzesindedir...
Sayfa 73Kitabı okudu
Yahudi takvimi, dini tarihindeki olayları anan birkaç bayram barındırır. Fısıh (Hamursuz), Mısır'dan Çıkış'ı ve özellikle de Tanrı'nın onuncu belasının Mısır'da ilk doğan çocukları öldürdüğü zaman Yahudi çocuklara "aldırılmamasını" kutlayan haftalık bir bayramdır. Şavuot (Haftalar Bayramı), Tanrı'nın Musa'ya emirler armağan etmesini anar. Sukot ( Mişkan Bayramı), Mısır'dan kaçışları sırasında İsrailoğullarını koruduğu için Tanrı'ya şükran sunar. Yahudi Yeni Yılı, Kefaret Günü Yom Kippur'a giden on günlük bir anma ve tövbe dönemi olan Roş Aşana şeklinde kutlanır.
Sayfa 216 - Kronik
Mezopotamya 'da astronomi ve matematik:
Babilliler astronomi ve matematikte çok üstünlerdi. Güneş yılıyla uyumlu olması için düzenli olarak artık-ay ekledikleri ve aya bağımlı bir takvim (ay yılı) geliştirdi ler. Hesapları o kadar kesindi ki, Babilli astronom Kidinnu (İ.Ö y. 380) bir ay döngüsünü gerçek süresinden birkaç saniye yanılmayla hesaplayabilmiştir.
Babillilerin takvimi daha sonra (Babillilerin tutsaklık döneminde) Yahudilere geçmiştir. İ.Ö 1800-1600 döneminden kalma tabletlerde çarpma ve bölme işareti, kare, küp, hatta bazı logaritma hesaplannın bile yapıldığına dair kanıtlara rastlanıyor. Babilliler V2’nin değerini 0,000007 olarak hesaplamışlardı ve artık günümüzde Pythagoras Teoremi’ni, filozofun ardıllarının teoremi keşfet melerinden bin yıl daha önce bildiklerine kesin gözüyle bakılıyor. Matematik, mühendislik ve ölçümlemenin pratik ihtiyaçlarına bağlıydı; çeşitli şekille rin alan ve hacim ölçülerinin hesaplanmasına ilişkin bilgiler günümüze kadar gelmiştir. En çarpıcı buluş birbirini izleyen iki rakamın konumsal olarak simgelenmesiydi (12 sayısında 1 rakamı onar onar sayılan miktarların, 2 ise fazladan eklenen birimlerin yerine geçiyordu.) Babilliler 60’ı temel almışlardı. Örneğin 70,60' lik temel birim üstüne 10 fazladan birimin eklenmesiydi. 60’ın kullanımı çok elverişliydi, çünkü diğer birçok sayıya bölünebiliyordu; bu sistem, zamanı ölçmede (bir dakikadaki saniyeler, bir saatteki dakikalar) ve açılarda hâlâ kullanılıyor.
Mısır Takvimi
Toplum için hayatın ritmi her zaman Nil'in taşma zamanlarına bağlı olmuş, Akhet (taşma), Peret (büyüme) ve Şemu (kuraklık) olarak adlandırılan yılın dönemleri mevsimsel takvimi oluşturmuştur.
