Refet’in, Osmanlı’da kadın yaşamı denildiğinde dönüp bakılması gereken güçlü bir eser olduğunu düşünüyorum. Fatma Aliye, bir genç kızın öğretmen olma hayalini anlattığı bu romanın arka planında, döneme dair birçok şeye yer veriyor. Evvela, Refet ve annesinin gördüğü kötü muameleler üzerinden çok eşliliğin ortaya çıkardığı sorunlara eğiliyor. Bu sorunları, maddi çıkarlara dayanan akraba ilişkileri takip ediyor. Ardından, anne kız tam yere düşmüşken onları ayağı kaldıran bir kadın dayanışması görüyoruz. Onlara yardım eden Mürüvvet hanım kadın dayanışması sergilerken, olaylara pek dahil olmayan ancak anne kızı kabullenen kocası küçük bir iyi erkek imajı çiziyor. Açılış diyebileceğimiz bu olayların ardından romanın ana hattına geliyoruz. Refet ve annesi, uzun yıllar boyunca onurlarını ve namuslarını koruyarak hayatta kalma mücadelesi veriyor. Bu bölümlerde kadınların iş ve meslek sahibi olmasının ne denli önemli olduğunu ana düşünce olarak okuyucuya kendini hissettiriyor…