CUMHURİYETİN DEVRALDIĞI MİRAS: 13 milyon nüfus, ilkel bir tarım, sıfıra yakın sanayi, madenlerin çoğu,limanlar ve var olan demiryolları yabancı şirketlerin yönetiminde.
153 ortaokul ve lise, sadece 1 üniversite var.
Halkın sadece %7 'si okur-yazar, bu oran kadınlarda %1 bile değil.
Ortaokullarda 543, liselerde sadece 230 kız öğrenci okuyor.
Ekonomik bakımdan yarı sömürge.Kişi başına gelir 4 lira, kişi başına ortalama kamu harcaması 50 krş.
Altyapı her alanda yetersiz.Bilim hayatı ve düşüncesi yok sayılacak düzeyde.
Anadolu araştırmayan, nakilci ve yetersiz medreselerin elinde. Her yanında tarikatlar, tekkeler ve dergahlar. Yasalar çağın gereklerinin gerisinde.
Kadınların ilke olarak toplumsal hayatları ve hiçbir hakları yok.Kadınlarında bir gün erkekler gibi doktor, mühendis, belediye başkanı, avukat, milletvekili, bakan olabileceklerini hayal etmek bile zor. Ne seçme hakları bulunuyor ne seçilme.
Kısacası vatandaş sayılmıyorlar.
Ülke neredeyse bütünüyle pek çok alanda ortaçağı yaşıyor.
Sayfa 682Kitabı okudu
Bilgisiz ve bilinçsiz birey, sorumluluk hissetmez, mutludur, rahattır. Ama bilinç düzeyi arttıkça, çocuğuna, ailesine, şehrine, memleketine karşı, bir bölgeye, Üçüncü Dünyaya, sömürge dünyaya karşı, daha da önemlisi insan türüne karşı o ölçüde sorumluluk hissi duyar.
Öyle ki adeta bütün insanların kaderi ve yeryüzünde meydana gelen her facianın sorumluluğu ondadır ve omuzlarında ağırlık hisseder. Eziyet ve ıstırabı, sadece bugünün ıstırap ve eziyeti değil, önceki ve gelecek yüzyılların da ıstırap ve eziyetidir.
Sayfa 305
Kapıdaki delikten beni muayene eden, kapının bir metre ötesinde sırtımı döndürüp aralıkta kulağını uzatarak dinleyen sömürge doktorunu da gördüm. Sonra; kolunuzu çıkarın dedi. Kolumu çıkarmak üzereydim ki kendime duydugum saygıyla bunu yapmaktan vazgeçtim. Garip doktora; teşekkür ederim rahatsız olmayın, dedim. "Hiç gereği yok". Yaptığı muayeneyi ciddiye almadığımı anlatacak gücü kendimde bulabildim.
"Yüz yaşıma geldim, her şeyin, evrendeki yıldızların bile yerlerinin değiştiğini gördüm; ama bu ülkede hiçbir şeyin değiştiğini görmedim daha.
Her üç ayda bir yeni anayasalar, yeni yasalar, yeni savaşlar oluyor; ama hala sömürge dönemindeki gibiyiz."
..İmparatorlukların sanatı sömürge ve milliyet işletmektir. Osmanlı imparatorluğu, Trakya'dan Erzurum'a doğru, koca gövdesini yan yatırmış, memelerini sömürge ve milliyetlerin ağzına teslim etmiş, artık sütü kanı ile karışık emilen bir sağmal idi.
Sayfa 40Kitabı okudu
‘’Gariptir, İslami Doğu’nun Batı medeniyetine girmesi aleyhinde, daima ve her tarafta toprak ağaları, ruhaniler ve yabancılardan meydana gelen bir üçlü ittifak teşekkül etmiştir! Burjuvazi ve demokrasiye dayanan Avrupa devletleri, İslam memleketlerinde toprak ağalarına ve onlara bağlı şeyh ve hocalara dayanarak sömürge siyasetini yürütüyorlar.’’
