Tımar ve İltizam
•Tımar, devletin süvari ordusuna tahsis ettiği vergilerdir. İltizam ise, devletin hazine gelirlerinin toplandığı usüldür. Osmanlı'da Tımar'daki yoğunluğun İltizam'a kayması Tımar'ın İltizam'a dönüşmesi şeklinde yanlış algılanır.
•Yoğunluğun Tımar'dan İltizam'a kaymasında dünyadaki küresel gelişmeler, askeri devrimin ortaya çıkması, süvari birliklerinin nispi önem kaybı, merkezi ordunun ve piyade askerlerinin önem kazanması, muhasara savaşlarının ortaya çıkması gibi sebepler vardır.
•Bunlara bağlı olarak da devlet, süvari birliklerine daha az yaslanmaya başlamış, zaman içinde Tımar sektörüne ayrılan tahsisat yavaş yavaş Merkezi Hazine'ye aktarılmaya başlanmıştır.
•Merkezi Hazine'ye aktarılacak olan bu vergilerin tahsilat yetkisi ise müzayede yani açık artırma yöntemi ile taliplerine devredilir.
OSMANLI ARŞİVİ'NDEKİ BELGE ÇEŞİTLERİ
ARİZA
Küçükten büyüğe takdim edilen muhtıra. Alttan üste yazılmış olduğundan elkab hürmet-kârâne olup "devletlü" sıfatıyla başlar devletlü, inayetlü, übbehetlü, merhametlü, veliyyü'n-niam vufûrü'l-kerem efendim sultanım hazretleri en yaygın elkab formülüdür.
Bir belgenin arıza olmasının şartlan;
-Küçükten büyüğe yazılacak,
-Gönderen
Osmanlı ekonomisinde malikane sistemi ile Toprak ve ticaret, tam bir iltizam ve timar sistemi ile beraber de reaya kalkınıyordu..
Sayfa 140Kitabı okudu
Dersim Sancağının kontrolü Erzuruma aittir."
Yaşanan gündem konusu üzerine herkes konuştuğuna göre, Tarihçi olarak olaya el koymak istiyorum. Bilmeyenler için konuyu özetlemek istiyorum. Tunceli şehri, Belediye Meclisi kararı ile Dersim Belediyesi ismini almıştır.
Şimdi gelelim konumuza. 1695'te Osmanlı Devleti, Diplomasi,Askeri ve
İltizam yöntemi, ortaçağ devletinde vazgeçilmez bir tahsil yöntemi olup Osmanlı Devleti’nde başlangıçtan beri kullanılmıştır. Devlet, bu yöntemin kötülüklerinden haberdar idi ve bu yöntemi olabildiğince az uygular ve kanûnsuzlukları önlemeye çalışırdı. Fakat 16. yüzyılın ikinci yarısından beri, iltizam yönteminin uygulama alanı ziyadesiyle genişledi. Bunun başlıca sebebi, savaş döneminde hazır para bulma gereği ve timar sisteminin bozuluşudur.
Tımar sisteminden İltizam usulüne geçiş*
İltizam, belli bir bölgede belirli bir dönemde vergi toplama hakkının devlet tarafindan açık arttırma yoluyla satılması ve bireyler tarafından satın alınıp, parasının önceden ödenmiş olması anlamına geliyordu
Sayfa 32 - İletişimKitabı yarım bıraktı
Nihayet, iltizam sisteminin doğurduğu yolsuzluklara değinmek gerekir . İltizam, devlet gelirlerini veya boş tımar ve hâs gelirlerini arttırma ile özel kişilere satmaktan ibarettir.
Sayfa 323Kitabı okudu
Gürlek Köyü: Bir yüksek dağ eteğinde 100 evli bağlı ve bah çeli dağlardan nehirleri akar, 1 camili ve 1 tekkeli zeamet, ma mur bir Müslüman köyüdür, onu geçip,
Üçbaş Köyü: Bu da bir dağ eteğinde 100 evli, 1 camili ve bir kaç demirci dükkânlı mamur zeamet beldedir. Onu da geçip,
Şap Madeni Köyü: Muaf ve müsellem mîrî hâss-ı hümâyûndur. 5 yük akçe padişah malı ile iltizam eminliktir. Hâkimi 100 adamla yönetir. Bir fert müdahale edemez. Bütün Anadolu diyarına şap buradan gider. Görmeye muhtaç acayip bir madendir. Yer altından lağımlar kazıp bu köy reayaları şap çıkarırlar. Köyü, bir bayır başında bağlı, bahçeli ve 100 evli bütün vergilerden muaf köydür. Oradan yine batıya,
Derbent Köyü adlı mahalli geçtik. Bu mahalle gelinceye ka dar tam 7 saatte dağlar, beller ve taşlık iniş yokuş yollar tamam olup amber kokulu topraklı düz vadiler içinden geçip toplam 8 saatte,
Sarıçam Köyü'nü de geçtik. Bir öz içinde 40-50 haneli zea met köydür. Oradan on birinci saatte yine bu öz içinde,
Kalkanlı Köyü: 60 evli, 1 camili, suyu ve havası hoş, çemen- zarlı bir mamur timar köyüdür.
