Vusala
@vusailla
Gazeteci
Master
Baku
13 Nisan 2002
107 okur puanı
Kasım 2019 tarihinde katıldı
Okuma Hedefleri
Bir kitap okudu
123 syf.
·
Puan vermedi
Kitabın adı ilk oxuduğum dəqiqələrdən elə məni düşündürürdü. Niyə yazıçı bu adı seçib? Sonlara yaxın niyəsini anladım. Merso özünü bu dünyaya yad hiss edirdi. Onda artıq həyat eşqi qalmamış idi. Ona görə də bəzən nəyi niyə etdiyini də anlamırdı.
Əslində bu, mənə görə, psixoloji narahatlıqdır. Ola bilməz ki, insan həyatdan doysun, bezsin. Amma ona bəzən əsəbləşirdim. Çünki Merso ona çox yaxşı davrananlara layiqincə davranış sərgiləmirdi. Əvvəlcə onun eqoist biri olduğunu düşündüm. Əsərin ortalarına yaxın onun xarakterini tamamilə analiz etdim. Düşünürəm ki, Mersonun belə vəziyyətə gəlib çıxmasında nəsə başqa bir səbəb yatır.
Sonda isə o, həyatın mənasını, xoşbəxtliyi başqa bir şeydə gördü. Lakin öz sonunu özü hazırladı. Bu cür pessimist olmağı o seçmişdi. Elə həyatının sonunu da.
A.Camusdan oxuduğum ilk əsər idi. İnsanı düşünməyə vadar edən tərzdə qələmi var imiş.
Yad
Albert Camus
Okur Takip Önerileri
Allaha inanırsanmı? "İnanmıram" dedim. O, hirsləndi və oturdu. Dedi ki, bu ola bilməz, bütün insanlar Allaha inanır, hətta ondan üz döndərənlər belə. Bu onun ən dərin etiqadıdır və əgər buna şübhə etməyə məcbur olsa, bütün həyatı öz mənasını itirər.
Həbsxanada keçirdiyim ilk günlərin orası pis idi ki, mən hələ də azad adamlar kimi düşünürdüm.
Anlaya bilmirdim ki, heç kimə mane olmayan, heç kimə zərər verməyən bir şeydən məni niyə məhrum edirlər. Sonralar başa düşdüm – bu da bir cəza üsuludur. Ancaq bu zaman artıq çəkməyi yadırğamışdım və bu artıq mənimçün cəza deyildi.
Bax, elə o zaman başa düşdüm ki, əgər insan lap bircə gün yaşayıbsa, həbsxanada rahatca yüz il qala bilər. Saysız-hesabsız xatirələri onu darıxmağa qoymaz.
Düzdür, tələbəlik illərində mənim də öz arzularım vardı, ancaq institutu atandan sonra başa düşdüm ki, bütün bunların hamısı boş şey imiş.
Lakin hər insanın təhəmmül edə bilmədiyi, hətta ağlına sığışdırmağı bir qorxu var. Həmin məqamda qorxaqlıq, yaxud cəsarət elə rol oynamır. Əgər yuxarıdan yıxılırsansa, kəndirdən yapışmaq qorxaqlıq deyil. Əgər dərinlikdən suyun üzünə qalxırsansa, sinə dolusu nəfəs almaq qorxaqlıq deyil. Bu, sadəcə həmişə öz hökmünü qoruyub-saxlayan instinktdir.
101-ci otaq
Bu kitabı neçə il idi ki, oxumaq istəyirdim nədənsə alınmırdı. Hər cümləsi, hər ifadəsi bugünkü, yaşadığımız dünyanı xatırladırdı. Lakin bir çox hissələri mənə SSRİ dövrünü də xatırlatdı. İnsanların bir amal uğrunda kütləşdirilməsi, ərzaqların xüsusi bir çəkiylə alınması (sovetdə "talon"la alınırdı), hər kəsin məcburi şəkildə işləməsi, təkpartiyalı sistem (sovetdə də belə idi), gizli satılan məhsullar (sovetdə xüsusi "alverçilər" var idi), yeni dilin yaradıb insanları ana dilindən məhrum etmək (sovetdə dəfələrlə rəsmi dilimiz, əlifbamız dəyişdiririlib), ateizm və s. bu kimi xüsusiyyətlər tamamilə SSRİ dövründə ölkəmizin başına gələnlərlə birə-bir eyni idi.
Uinston Smitin və Culiyanın macəraları isə mənə görə yersiz uzadılmışdı. Uinstonun güvəndiyi insanlara mən də güvənmişdim. Onun hissləri çox gözəl şəkildə ifadə edilmişdi. Həqiqətən də, əsərin bəzi yerlərində bir ümid işığı görürdüm. Sonunu belə düşünməmişdim. Culiya mənə eqoist insan təsiri bağışladığı üçün tək üzüldüyüm obraz Uinston oldu. Bizim ikimizin də ümidlərimiz var idi axı. Culiya ilə son görüşlərində isə istəmsizcə ağladım. Çünki o hissəni oxuyarkən təsadüfən "If you want me" mahnısına qulaq asırdım. Mahnı ilə həmin hissələr səsləşdiyi üçün kövrəldim.
George Orwellə isə söz ola bilməz. Oxuduğun ikinci kitabıdır. Bir insan necə bu qədər geniş təsəvvürlərə malik ola bilər.
Eh, Uinston, gəl, mən sənin yerinə deyim: iki üstəgəl iki dörd edir.
1984
George Orwell
Hakimiyyət vasitə deyil, hakimiyyət – məqsəddir. Heç kəs inqilabın nailiyyətlərini qoruyub saxlamaq naminə diktatura qurmur. Əksinə, diktatura qurmaq üçün inqilab edirlər. Repressiyada məqsəd – repressiyadır. İşgəncənin məqsədi – işgəncədir. Hakimiyyətin məqsədi – hakimiyyətdir.
Azadlıq iki üstə gəl ikinin dördə bərabər olduğunu demək haqqıdır. Əgər buna imkan yaradılırsa, qalan hər şey öz yerini tapacaq.
Dünyada nə varsa, hamısı kapitalistlərin əlində idi. Qalan adamlar onların köləsi sayılırdılar. Bütün evlər, torpaqlar, fabrik-zavodlar, pullar kapitalistlərin ixtiyarında idi. Kim onların sözündən çıxsa, beləsini ya həbsxanaya salır, ya acından ölmək üçün işdən bayıra atırdılar. Sadə adam kapitalistə danışanda onun qarşısında alçalmalı, təzim etməli, papağını çıxarmalı və mütləq "ser", – deyə müraciət etməli idi.
Onlarda şüur yaranmayana qədər üsyan etməyəcəklər. Üsyan etməsələr isə heç vaxt şüurlu olmayacaqlar.