Hüseyn Cavid - QADIN
Qadın, qadın?! Onu duymaq, duyurmaq istərkən
Yaxar düşüncəmi bir şölə, bir zəhərli dikən.
Bütün həyatı çiçəkləndirən fəqət o... niçin,
Niçin əzilsin o, bilməm niçin sürüklənsin?!
Qadın-günəş, çocuq-ay...nuru ay günəşdən alır,
Qadınsız ölkə çapuq məhv olur, zavallı qalır.
Qadın əlilə fəqət bəxtiyar olur şu cihan.
O bir mələk...onu təqdis edər böyük yaradan.
O pək sevimli, gözəl, incə, nazlı bir xilqət,
Onun ayaqları altındadır fəqət cənnət:
Qadın gülərsə şu issız mühitimiz güləcək,
Sürüklənən bəşəriyyət qadınla yüksələcək.
'Еşqdən başqa hər nə varsa əvət,
Tövbə, min tövbə!.. еylədim nifrət.
İştə mən naili-vüsal oldum,
Aradım nuri-həqqi ta buldum.
Gеdiniz gərçi hiylə, ya təzvir
Sizcə xoş... Bəncə еşq yüksəkdir!..'
/H.Cavid 'Şeyx Sənan' (1914) faciəsindən bir hissə.
Hər günəşə vardım ləkəli gördüm,
Hər vicdana girdim kölgəli gördüm.
Parlaq imanları şübhəli gördüm,
Məgərsə hər cilvə bir xülya imiş.
Altun əsiridir həp irzü namus,
Yoxsullara gün yox, ya məhv ol, ya sus!
Hər kəs insanlıqdan dəm vurur, əfsus!
Həp yalan, təməlsiz bir sevda imiş.
Yaralı könlümü tikənlər deşdi,
Kimdən vəfa umdum qanımı içdi,
Cavan ömrüm fəryad içində keçdi,
Səadət əməli bir röya imiş.
Ey Türk eli! Ey milyonlar ülkesi!
Sakın duyma, nedir bu hal, bu dehşet?
Titretmesin seni şu kardeş sesi,
Körlük, sağırlık o da bir saadet..
Hüseyin Cavid
Bak! Şu yanda gülümseyen yeni doğmuş ay nedir?
Şafakların doğurduğu bir kızdır ki, her yerde
Türk adını ilan için bir semavi aynadır.
İşte! Bizim tarihimiz... Hem yerlerde, hem göklerde.
Hüseyin Cavid
Arkadaş, yoldaş! Ey vatandaş uyan!
Yatma artık, yeter... Değişti zaman:
Sıyrılır bak, yavaş yavaş zulmet,
Bari dan yıldızından al ibret!
Ne diyor bak, o pembe çehreli nur?
Seher olmuş, demek güneş doğuyor.
Azıcık varsa hissü vicdanın,
Kalk, uyan! Sönmemişse imanın.
Kalk, uyan! Gör ne fikre hadimsin?
Kimlerin oğlusun, nesin,