Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Cafer Cabbarlı

Cafer CabbarlıSevil yazarı
Yazar
8.8/10
227 Kişi
1.355
Okunma
154
Beğeni
6,2bin
Görüntülenme

Hakkında

1915 yılından lirik ve Satirik şiirler, hikâye ve dram eserleri yazmaya başlamıştır. Azerbaycan tiyatro sanatının gelişmesinde büyük hizmeti olmuştur. "Cabbarlı kendi yaratıcılığında Azerbaycan klasik dramatizmin en güzel yönlerini göstermek ile beraber dünya çapındaki eserlerden faydalanmıştır. İbsen gibi güncel, kesin ve cesur, Schiller gibi asi, Shakespeare gibi engin ve rengarenk, Gorki gibi iddialı olmaya çalışan, öğrenen, arayan Cabbarlı Azerbaycan'da yazıları ile sosyal realizmin temelini atmıştır. " 20. yüzyıl Azerbaycan edebiyatının, kültürünün, sanatının gelişmesinde müstesna hizmetler göstermiş görkemli şair, yazar, çevirmen, senarist, gazeteci Cafer Cabbarlı 1899 yılının 20 Mart günü Bakü'ye 110 km uzaklıkta bulunan Hızı'nın köyünde yoksul bir köylü ailesinde doğdu. Cafer'in ailesi 1903 yılında Bakü'ye taşınarak şehrin "Dağlı mahallesi" denen üst bölümünde yaşamıştır. Babsı Bakü'de küçük çaplı ticaret ile uğraşıyordu. Küçük Cafer ara sıra Edirne'ye gidiyor, orada şiirler yazan halası Zernişanla, dağ köylerindeki akrabaları ile buluşuyordu. Yazarın annesi Şahbike hanım namuslu ve çalışkan bir kadındı. Kocası Qafar erkek 1902 yılında vefat ettikten sonra ailenin bütün ağırlığı annenin üzerine düştü. Cafer Cabbarlı küçük yaşlarında Kur'an okumayı mahalle mollasından öğrenmiştir. Sonraki eğitimi Rusça olmuştur. Azerbaycan Edebiyatı tarihinde özel bir yer tutan Cafer Cabbarlının adı görkemli klasiklerde ilk sırada gelir. 20. yüzyılın ikinci on yılı içinde yaratıcılığa başlayan Cafer Cabbarlı zengin ve kapsamlı yaratıcılık yolunu geçerek, edebiyatın hem şiir, hem dram, hem de nesir türlerinden beceriyle kullanmıştır. Cesaretle neredeyse modern Azerbaycan edebi dilin oluşmasında onun müstesna hizmetleri vardır. Annesi Şahbikə en azından küçük oğlunu eğitimden mahrum etmemek için Caferi öncelikle mahalle mollasının yanında okumaya, biraz sonra Molla Kadiri'nin yanında Kur'an okumaya yollar. Bu dönemlerde 6-7 yaşında olan Cafer annesinin pişirdiği ekmekleri tüccarların dükkanına taşımakla ailesine yardım ediyor. Mollanın ona bir şey vermeyeceğini anlayan Cafer başka şehir çocukları ile birlikte 1905 yılında "Starıy Poçtovı-25" de Hacı Məmmədhüseyn Bedelovun özel mülkünde açılan üç sınıflı "7. Müslümanı ve Rusça" okulunun birinci sınıfına kayıt olmuştur. Cafer'in ilk öğretmenleri seçkin eğitimci-yazar Süleyman Sani Axundov, Abdullah Saik, Rahim bey Şıxlinski, Əliməmməd Mustafayev idi. Cafer Cabbarlı 1908 yılında "7. Müslümanı ve Rusça" okulunu bitirip bir süre ailesine yardım etti. Cafer'in el yazmaları içerisinde henüz tamamen bitmemiş, okullu hattı ile yazılmış birkaç şiir, hikâye, opera metni ve hatta roman da vardır. Bazı araştırmacılar Cabbarlının 1913 yılından kendi yazıları ile gazete kontrollerine geldiğini gösteriyorlar. 1990 yılının başlarına kadar böyle hesap ediliyordu ki, Cabbarlının ilk manzumesi 1915 Nisan ayının 3'ün de "Okul" dergisinin 6. sayısında yayınlanmış "Bahar" şiiridir. 1915 yılında Bakü Politeknik Okulu'nun elektro-mekanik şubesine giren yazar 1920 yılı Mayıs ayının 6'sın da eğitimini tamamlayarak diploma almıştır. Cafer Cabbarlı 1920 yılında Bakü Politeknik Okulu'nu bitirdikten sonra Azerbaycan Devlet Üniversitesi tıp fakültesine girmiştir. O, burada okumuş, fakat bu sanat onu ilgisini cekmediğinden dilekçe yazıp bu fakültədən çıkmıştır. 1923 yılının Eylül ayından Cabbarlı sahne alemi ve tiyatro tarihi ile yakından tanışmak amacıyla Bakü Türk Tiyatro Okulu'nda konuşmalara katılmaya başlamıştır. Aynı zamanda 1924 yılında Azəraycan Devlet Üniversitesi Doğu Fakültesi tarih bölümünde de eğitimine devam etmiştir. 1915-1920 yılları Cafer Cabbarlının sadece öğrencilik yılları değil, edebiyata, sanata geldiği dönemdir. O, birbiri ardına "Vefalı Seriye veya göz yaşları içinde gülüş", "Solgun çiçekler", "Nasreddin Şah", "Trablis savaş veya Yıldız", "Edirne fethi", "Bakü Savaşı", "Aydın" gibi Azerbaycan sahnesini düşündüren eserler yazmış, lirik ve Satirik şiirlerle, bir takım hikâyelerle çeşitli basın organlarında konuşmalar yapmıştır. Lirik ve Satirik şiirleri. Hikâyeleri ve ilk dram eserleri Cabbarlının yaratıcılığı zaman itibarıyla çok devam etmese de, siyasi-sosyal yönden çok önemli bir dönemi, 1915-1934 yılları arasındaki yirmi yıllık bir tarihi aşamayı kapsamaktadır. Çok önemli sosyo-politik olaylarla dolu olan bu tarihi dönemi kastederek diyebiliriz ki, Cabbarlının edebi faaliyeti Azerbaycan'da, özellikle Bakü'de kapitalizm ilişkilerinin hızla geliştiği burjuva ve mülkədar Azerbaycanının işçi-köylü Sovyet Cumhuriyeti'ne dönüştüğü yıllarda geçmiştir. Cabbarlının büyük yaratıcılık yolu zor ve çelişkili olsa da, esasen, yükseliş ve kalkınma yolu olmuştur. Azerbaycan demokratik-realist klasik edebiyatına, zengin halk yaratıcılığına dayanan Cabbarlı, başlıca olarak, Mirza Feteli Axundov realizminden yararlandı. Mirza Feteli Axundovun maarifçi-demokratik fikirlerini, yaşamla derinden bağlı olan realizmini Cabbarlı genellikle Azerbaycan Edebiyatı için, özellikle kendisi için en doğru bir yaratıcılık yolu hesap etti. Cabbarlının dayandığı gerçekçilik halk hayatı ile, Azerbaycan insanlarının özgür ve güzel yaşam hakkındaki arzuları ile, halkın ileriye, ışığa ve sadakate doğru coşkun eğilimleri ile ilgili idi. Belirtildiği gibi, Cabbarlı edebiyata şiirle gelmişti ve ilk matbu şiirleri 1911 yılında "Hakikat-i Efkar" gazetesinde yayınlananmıştır. Cafer Cabbarlı libretto yazmış,”Şahsenem” ve “Sitara” operalarının librettisti o olmuştu. Genç Cabbarlı henüz çocuk yaşlarından insanların ağır durumunu, toplumun yoksullara ve zenginlere bölündüğünü görür, insanların ağır, meşakkatli hayat içerisinde yaşamasını müşâhede eder ve tüm bunları kaleme almaya, onlara kendi yaklaşımını anlatmaya çalışır. Yazar 1934 yılının sonunda, 31 Aralık, sabah saat 4 de kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.
Tam adı:
Cəfər Qafar oğlu Cabbarlı
Unvan:
Azerbaycanlı oyuncu, Şair, Yazar, Senaryo yazarı, Yönetmen.
Doğum:
Hızı, Azerbaycan, 20 Mart 1899
Ölüm:
Bakü, Azerbaycan, 31 Aralık 1934

Okurlar

154 okur beğendi.
1.355 okur okudu.
20 okur okuyor.
240 okur okuyacak.
15 okur yarım bıraktı.
Reklam

Sözler ve Alıntılar

Tümünü Gör
SEVIL: Namus! Ha… ha… Nədir namus?.. Yalnız qadınların daşıyacağı bir yükdür. Sən hər gün bir dəqiqəlik zövqün üçün tuş gəldiyin hər bir qadına göz basırkən, kimsə sənə namussuz demirdi.
Hərlən. Həyatın acı oyunlarında başın hərlənirkən, kimsə sənin üçün valsı saxlamaz. Sən, ayaq üstə dura bilmək üçün çox yıxılacaqsan.
Sayfa 31 - GülüşKitabı okudu
Reklam
“Azərbaycan qadınlarının və bütün qadınların ən böyük düşmənlərindən biri də namus keşikçisi olmalarıdır. Kişi istədiyini və bir neçəsini birdən əldə edə bilər. Qadın isə ikincisinə göz ucuyla belə baxa bilməz. Bu, kişi üçün bir nadinclik, qadın üçün isə bir namussuzluq sayıla bilər. Halbuki hər ikisinin təşəbbüsünü doğuran eyni fizioloji hadisədir”.
Fahişəliyin cinsiyyəti yoxdur.
Namus! Ha... ha... Nədir namus?.. Yalnız qadınların daşıyacağı bir yükdür. Sən hər gün bir dəqiqəlik zövqün üçün tuş gəldiyin hər bir qadına göz basırkən, kimsə sənə namussuz demirdi. Lakin biz, biz bir lampalıq neft, bir parçacıq çörək, bir doyumluq quru çörək üçün birinə yanaşdıqda, bütün bayquşlar səs-səsə verib, dörd bir yandan: “fahişə, fahişə”, – deyə ulaşırlar. Halbuki sən mənim gözümün qabağında bir qadının belindən qucmuşdun, mən də əlimdə su, qarşında durub titrəyirdim, sən göz belə qırpmırdın. Bilmək istəyirdim ki, sənin adın nə olur? Ad birdir. O zaman mənim nə düşünməyə beynim, nə də deməyə dilim yox idi. İndi isə üzünə deyirəm: fahişə!
Bu, həyatın amansız qanunudur. Bu gün dünəni bəyənmir, sabah bu günü bəyənmir.
Kitap önerileri içeren bilinçlendirici okuma rehberleri
Alıntılarla Yaşıyorum adlı YouTube kitap kanalımda bütün kitaplarını okuduğum yazarlar için detaylı okuma rehberleri paylaşıyorum. Daha çok arkadaşın bu bilgilerden faydalanabilmesi için paylaşabilirsiniz. ⬇️⬇️ İlk romanım
Kimlink
Kimlink
'i edinmek isterseniz:
Ana
Əgər bütün bəşəriyyət ədüvvi-canım ola, Ürək süqut eləməz aldığı mətanətdən. Ricavü xəvfə məkan vermərəm gər alimlər Min il də vəz edələr dəhşətü-qiyamətdən. Pələnglər tuta dövrüm, çəkinmərəm əsla, Və ya ki, vəd edələr dövləti-cahanı mənə Ki, bir kəsə baş əyib içzimi bəyan eləyim, Əyilmərəm nə ki yer, versələr səmanı mənə. Yanımda gər dura cəllad
Reklam
Kimdir müqəssir? Yaşadaraq öldürən, öldürərək yaşadan; sevərək parçalayan, parçalayaraq sevən mi? "Oktay Eloğlu" əsəri
Cafer Cabbarlı
Cafer Cabbarlı

Yorumlar ve İncelemeler

Tümünü Gör
47 syf.
9/10 puan verdi
·
Beğendi
·
24 saatte okudu
Öz ədəbiyyatımız üçün çox darıxmışdım və buna görə "Sevil" i oxumaq istədim. Sovet ideologiyası açıq şəkildə hiss olunsa da, günümüzün ən ümdə, aktual məsələlərindən birini ələ aldığından, hal-hazırda da öz təsirini itirməmişdir. SEVIL: Namus! Ha… ha… Nədir namus?.. Yalnız qadınların daşıyacağı bir yükdür. Bu dialoq çox xoşuma gəldi. Qadınla birgə kişinin də namusunu xatırladır, günümüzdə bunu çoxları unutmuşkən. Kiçik və sadə dillə yazılmış bir səhnə əsəridir. Bəzi yerlərini ifrat qəbul etsəm də, demək olar ki, qatılıram əsərin ideyasına. Cahil din və namus köləsi amma namuslu bir kənd qızının oxuyaraq necə savadlı, təhsilli birinə çevrildiyini görürük sonda. Bir incə məqama da toxunulduğunu hiss etdim, oxumaq o demək deyilki namussuzlaşa bilərsən, ya da azadlıq o demək deyil ki, namussuz ola bilərsən.
Sevil
Sevil
Cafer Cabbarlı
Cafer Cabbarlı
Sevil
SevilCafer Cabbarlı · ŞƏRQ-QƏRB · 1928332 okunma
59 syf.
9/10 puan verdi
Qadın azadlığı...
Sevil pyesi barədə orta məktəbdən bəri məlumatım olsa da, oxumaq heç ağlıma gəlməmişdi. Çox rahat, sadə dildə yazılmış əsərdir. Qadın azadlığı haqqında yazılmış bu əsərdə sovet dövrünün ideologiyasının təsiri kitabda hiss edilsə də, əsərin əsas məğzi hələ də öz aktuallığını itirməmişdir. 21-ci əsr də yaşasaq da hələ də bir çox ailələr də qadın
Sevil
SevilCafer Cabbarlı · ŞƏRQ-QƏRB · 1928332 okunma
8/10 puan verdi
2 ildən sonra ilk dəfə idi ki milli ədəbiyyatımızı oxuyurdum, əsər mənə abituriyent olduğum zamanlar hazırlıq yoldaşlarımla rollu şəkildə oxuduğumuz pyesləri xatırlatdı :’) Həmin dönəmdə yazıldığı üçün əsərdə sovet dövrü ənənələrinə də yer verilmişdir və burada qadın azadlığına qoyulan məhdudiyyətlər, onlara cəmiyyətdə yer verilməməsindən bəhs edilir və yazıçı Sevil obrazının timsalında bu mübarizəyə necə qalib gəlməsini qələmə alıb. Həmin dönəmdə qadının kişilərlə oturub-durmağı, rus dilində danışması və həmçinin yüksək təbəqə nümayəndəsi olması onun cəmiyyət tərəfindən qəbul olunması üçün yetərli səbəbdir. Hadisələrin gedişatının hələ də aktual olması isə əsəri daha da oxunaqlı edir. Yeri gələndə güldürür, amma bu satirik gülüşdür.
Sevil
SevilCafer Cabbarlı · ŞƏRQ-QƏRB · 1928332 okunma