İstihale
‘İstihale’, romanda geçen ve şu anki konuşma dilinden silinip giden, Peyami Safa sayesinde vâkıf olduğum, ve çok sevdiğim onlarca kelimeden biri.Türk Dil Kurumu’nun sözlüğünde kelime anlamı ‘başkalaşım, biçim değiştirme’ olarak geçiyor.İşte kitap ana karakter Ferit’in tam olarak başkalaşarak, bambaşka biri haline dönüşmesinin sancılı sürecini bizlere derinlikli bir bakış açısıyla, ve insanı oldukça sarsan psikolojik çözümlemelerle sunuyor.Hem kişisel hayatında yaşadığı zorluklar, hem de ailevi sıkıntılarından dolayı alt üst olmuş psikolojisi onun oldukça yüzeysel bir insana dönüşmesine sebep olurken aşık olduğu kadınla arasında geçen bir olay, onda kişilik ve ruh kavramları için yeni bir aydınlanma sürecinin başlamasına sebep oluyor.Romanı okurken, Peyami Safa’nın Ferit için yapmış olduğu bir çok tespitin aslında hala toplumda var olan kişilik yapısıyla ne kadar ilintili olduğunu görmek bile, kitabın hakkını teslim etmek için başlıca bir sebep.Bence asıl amaçladığı şey, okuyucunun aynayı kendine çevirmesi ve kendi ruhunu keşfetmesini sağlaması.İncelememi en sevdiğim alıntı ile bitirirken, kitapta oldukça fazla geçen felsefi diyalogların ve bize yabancılaşmış olan kelimelerin zaman zaman okuyucuyu zorladığı uyarısını yapmak istiyorum.Ama bu roman,kesinlikle değiyor.
“Ruh, ruh... Selma! Şüphesiz bir ruhumuz var. Ve yalnız ruhumuz var.”
Kırmızı ve Siyah’tan yaklaşık dokuz yıl sonra kaleme alınan bu eser, elli altı yaşındaki bu yorgun Fransız’ın dünyadan ayrılmadan önce edebiyat dünyasına bağışlamış olduğu son güzide eseri.Öyle ki Tolstoy Savaş ve Barış’taki savaş sahnelerini onun sayesinde
