Eğlenceli bir işi büyük bir ciddiyetle,
ciddi bir işi de eğlenerek yapın.
-Joseph von Hammer-Purgstall.
Gayet normal 2.
...Balasagun'lu Yusuf Has Hacib tarafından yazılan Kutadgu Bilig'i 15. yüzyılda Anadolu'da dolaşan Avusturyalı doğubilimci Joseph von Hammer, kitabın ne olduğunu bilmeyen bir Türk sahaftan satın alarak Viyana Ulusal Kütüphanesi'ne götürmüştür. Arap harfleriyle yazılı olan kitabı Latin alfabesine çeviren ilk kişi de Kahire'de yaşayan bir Alman dil bilimcisidir.
Sayfa 141 - Say yayınları.Kitabı okudu
"Evvela Firdevsi'nin Şehname'si var, bunu okumadan olmaz. Hafız-ı Şirazi'nin bizim Türk edebiyatını da çok etkileyen Divan'ı var. Hatırlarsan, bu eserin Batı'ya da Joseph von Hammer tarafından kazandırıldığına ve Batı edebiyatına yepyeni bir rüzgar getirdiğine sohbetimizde değinmiştim. Sonra şiirleriyle Sadi-i Şirazi var, evvela Gülistan'a ve Bostan'a değinmek gerekir."
Sayfa 222Kitabı okudu
Evliya Çelebi Seyahatnamesi aşağıda anahatlarını çizeceğimiz birinci ağızdan anlatıların en anıtsal örneğidir ve tür açısından Sohbetnâme'nin de konumlanması gereken ara alandadır. Tıpkı Seyyid Hasan'ın güncesi ve bu yazıda adı geçecek birçok otobiyografik anlatı gibi, Evliya Çelebi'nin devasa eserinin de, göründüğü kadarıyla Osmanlı belles lettres'inde arada kaynayıp gitmiş olması son derece manidardır. Ta ki Joseph von Hammer onu “keşfedinceye”, yani on dokuzuncu yüzyıl ortasına kadar, bizzat Evliya da Osmanlı biyografi yazıcılığında mevcut değildi.
Joseph von Hammer'e göre Haşişiler, "daha sofu görünümlü bir itikadın ve daha katı görünümlü bir ahlakın maskesi ardına sığınarak dinin ve ahlakın topyekun dibini oyan bir grup komplocunun, hükümdarları ve milletleri hançerlerinin ucunda oynatan bir katiller nizamının, ruhani ve dünyevi iktidarın merkezi saydıkları halifeliği yıkana dek geçen üç yüzyıl boyunca dünyaya korku salmış bir güç merkeziydiler.
Joseph von Hammer -Purgstall (1818), onun hakkında haklı olarak şöyle der: Mevlana, bütün pozitif dinlerin dış formlarından çok daha kutsal olan, en ulvi dini vecdin kanatları üzerinde, öteki lirik şairler gibi, -Hafız da dahil-sadece ayın ve gü-neşin fevkine yükselmekle kalmayıp zaman ve mekanın, yaradılışın, kaza ve kaderin, bezm-i ezel ahd'inin ve hesap gününün üzerinden kanatlanarak ebediliğe varır. Burada o. ebedi kul olarak Mutlak Varlığa mülaki olur ve ebedi âşık olarak da yine sonsuz aşk'ta vahdet-i vücud bulur.
