Kimileri İslâm'ı bir kalkınma ideolojisi olarak görmek ve böylece anlamak, anlatmak isteyecektir. Bu, kapitalistlerin İslâm'dan antikomünist bir ideoloji olarak faydalanmaya kalkarken, komünistlerin de aynı faydayı anti-emperyalist ideoloji olarak elde etmeye çalışmalarının medeniyet alanına teşmil edilmiş şeklinden başka bir şey değildir.