Melikşah Sezen / Vuslat Dergisi
Türkçülük İdeolojisi ve Mâturîdîlik: Bir İdeoloji İstikametinde Mâturîdîliğin Keşf ve İstismarı
Ehl-i Sünnet dairesi içinde yer alan kelâm fırkalarının kurucu iki reisinden bir tanesi olan İmam Ebû Mansur Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd el-Mâturîdî es-Semerkandî (ö. 333/944) ve ona nispetle anılagelen itikadî
Dede Korkut - Kadın İlişkisi
Dede Korkut destanlarında kadın "Erdemli Kadın" olarak görülür.
Bu şahsiyet, kocasını sınayarak (imtihanlardan geçirerek) kendine denk (küfüv) olup olmadığını anlar ve nikâh aktini iradeyle yapar. Dede Korkut'ta kadın, aile değerlerini koruyan ve gözeten olarak ortaya çıkar. Evladını helal süt ile yetiştirir:
“Dizini bastırıp oturunca helalli güzel,
Ak sütünü doyunca emzirse ana güzel” sözünde olduğu gibi, töreli yaşaması onu erdemli kılar.
Türkler helal süt meselesini çok büyük değer bilmiştir: "Sütle giren huy, can ölünce çıkar” sözünde de görüldüğü üzere helal süt ile beslenmiş çocuğun toplumda erdemli bir insan olarak yaşayacağı düşünülür. Helal sütün kapsamı hem zina etmemeyi hem de eve giren geçimliğin helal yoldan iktisap edilmesini ifade ettiğinden ana ve babanın erdemli olmasını gerektirir.
Dede Korkut'ta ERDEMLİ KADIN, kocasının kendisine sığındığı, fikrini aldığı HİKMET sahibi kadındır. (Ki Peygamberimiz de ilk vahiy aldığında Hz. Hatice'ye böyle sığınmıştı).
Türk Töresi'nde Ziya Gökalp'in ifade ettiğinin aksine Feminizm yoktur. Fakat kadın küfüv olarak gördüğü adamı koca olarak seçer. Erkeğin görevi evdeki helal geçimliği temin etmesidir. Kadın bu ERDEMLİ kocaya "Başım Tahtı" der. Evde erkek direk, kadın ocak ile temsil edilir. Dede Korkut'ta kadın, EV'in Dayağı'dır.
Bu söz halk arasında deforme edilmiştir.
Türkçede DAYAK, "evin kapısını arkadan kitleyen" veya "kapının arkasına konulan destek" demektir. Dede Korkut'ta Banı Çiçek, eşini at yarışmak, güreşmek, ok atmak yolu ile imtihan etmiştir.
Lütfi Bergen
2 Kasım 2022 tarihli yazım
Geçtiğimiz haftasonu cumhuriyetin ilanının 99. yılı kutlandı.
Bu sene kutlamalara damga vuran şey ise sanayi kadroları tarafından atılan büyük teknolojik adımlardı.
Eskiden her sene rutin törenler yapılırdı. Çocukluğumuzda her törende birkaç şiir, nesir okunur, birkaç spor hareketleri yapılır, bir öğretmen tarafından Osmanlı’ya hakaretler edilir
Ziya Gökalp'in Feminizm hakkındaki görüşü;
Eski Türkler hem demokrat hem de feminist idiler. Zaten demokrat olan toplumlar genellikle feminist olurlar. Türkler’in feminist olmasına başka bir neden de eski Türklerce Şamanizmin kadındaki kutsal güce dayanması idi. Türk Şamanları büyü gücüyle olağanüstülükler gösterebilmek için kendilerini kadınlara benzetmek zorundaydılar. Kadın giysisi giyerler, saçlarını uzatırlar, seslerini inceltirler, bıyık ve sakallarını keserler, hatta gebe kalırlar çocuk doğururlardı. Buna karşılık tötomizm dini de erkeğin kutsal gücünde gerçekleşiyordu.
Tötomizm ile Şamanizmin değerce eşit oluşu hukukça erkek ve kadının eşit tanımasına neden olmuştu. Hatta her işin gerek Tötomizm ve gerek Şamanizme dayanması gerektiğinden her işle ilgi li toplantıda kadının erkekle birlikte bulunması koşuldu. Örneğin kamusal erk hakan ile hatunun her ikisinde ortaklaşa gerçekleştiği için bir buyrultu yazıldığında ‘Hakan buyuruluyor ki’ sözcükleri ile başlarsa geçerli olmazdı. Geçerli olması için kesinlikle “hakan tek başına bir elçiyi huzuruna kabul edemezdi. Elçiler an cak sağda hakan ve solda hatun oturdukları bir sırada ikisinin birden huzuruna çıkardı. Şölenlerde, Kekaşlarda, Kurultaylarda, tapınmalarda ve dinsel törenlerde, savaş ve barış toplantılarında hatun da kesinlikle hakan ile birlikte bulunurdu. Kadınlar örtünmeye ilişkin hiçbir kısıtlama ile bağlı değillerdi.”
Sayfa 141Kitabı okudu
