256 syf.
·
Puan vermedi
·
Beğendi
"Hiçbir şey Meslier'in kitabından daha etkili olamaz "
Voltaire
Ateizm ile ilgili yazılmış birçok kitap vardır. En bilinenleri, 
Tanrı Yanılgısı, 
Tanrı'nın Tarihi, 
Tanrıya Karşı Söylev, 
Din Bu-1: Tanrı ve Kur'an gibi kitaplardır. Jean Meslier'in yazdığı Sağduyu kitabı da saydığım kitaplar arasında yerini alabilir hatta bazı farklı ve ilginç yönleri ile önlerine de geçebilir. Öncelikle kitabı okumama sebep olan, daha doğrusu bana ilginç gelen iki noktadan bahsetmek istiyorum. Birincisi bu kitabın benzerlerinden 300 yıl önce Fransız bir rahip tarafından yazılması. Yani bu türde yazılmış ilk kitap diyebiliriz. İkincisi ise bu kitabın Atatürk'ün isteği ile 1928 yılında Türkçe'ye çevrilmesi.
Tarihte birçok filozof, bilim insanı ve yazar açık bir şekilde ateist olduğunu söylemiştir ya da söylemleri ile belli etmiştir. Mesela Freud'a göre Tanrı, yüceltilmiş bir babaydı. Ona göre din ihtiyacının kökeni babaya olan özlemdi. Yine Freud'a göre birçok kültürde insanların Tanrı'yı erkek olarak düşünmesinin sebeplerinden birisi buydu. Karl Marx da din için "halkın afyonu" diyordu. Bu örnekler artırılabilir. Schopenhauer, Nietzsche, Russell, Sartre ve Voltaire gibi birçok yazar ve filozof düşüncelerini korkusuzca ifade edebilmiştir. Ama fikirlerini söyleyebilenlerden daha fazlası ise ateistliğini gizlemek zorunda kalmıştır. İşte Jean Meslier de yaşadığı dönem olan 1700lü yılların başında inançsızlığını gizlemek zorunda kalmış. Çünkü kendisi bir rahip. Bir rahip olarak çevresindeki din adamlarının halktan kopukluğunu görmüş ve ayrıca mensubu olduğu Hristiyanlığın çelişkili yanlarını olduğunu düşünüp bu kitabı yazmış. Tabii yaşadığı dönemde bazı düşüncelerini vaazlarda dile getirdiği için piskopos ile başı derde girmiş ve çeşitli cezalar almış. Yine de gerçek düşüncelerini gizli gizli evde yazmış. Kitap, ölümünden sonra evinde bulunmuş ve büyük bir şok etkisi yaratmış. Yaşadığı dönem düşünülürse bunun olması gayet normal görünüyor. Kitap genel olarak bir din eleştirisi kitabı ama çoğunlukla Hristiyanlığı eleştiriyor. Bir insanın "inanmıyorum" diyebilmesi için daha önce inanması gerekir galiba. Ya da en azından inanmadığı şeyi çok iyi bilmesi gerekiyor. Mesela Turan Dursun İslam dinini çok iyi biliyordu. Meslier de mensubu olduğu Hristiyanlığı ve din adamlarını çok iyi tanıyor.
Kitap benzerlerinden daha sade ve anlaşılır bir dilde yazılmış. Meslier kendisi vaiz olduğu için anlatımında da sanki bir cemaate seslenir gibi düşüncelerini ifade etmiş ki bu biz okurlar için büyük bir şans. Yani Tanrı Yanılgısı gibi üst dille yazılmamış, daha çok halka ve okura hitap ediyor.
Gelelim kitabın Atatürk ile ilgili olan kısmına. Atatürk kitabı Fransızca aslından okumuş. (Nasıl bir deha olduğunu düşünün artık. Kitap okuyan bir lider, dahası kitapları orijinal halinden okuyabilen bir lider.) Okurken birçok yerin altını çizmiş, -ki kitapta altını çizdiği yerlerde mevcut- kıyısına köşesine notlar almış ve birçok yere soru işareti koymuş. Kitaptan çok etkilenmiş
ve Abdullah Cevdet'ten Türkçe'ye çevirmesini istemiş. Peki kim bu Abdullah Cevdet? Pek fazla tanınması da dönemin en büyük aydınlarından. Kendisi şair, yazar, gazeteci ve dergici. Asıl mesleği göz doktorluğu. İttihat ve Terakki'nin fikir babalarından. Dahası 1908'den önce çıkardığı İçtihat Dergisinde Latin harflerini ve laikliği savunan ilk kişi. Hatta derginin bazı sayılarında Latince metinler bile yazmış. Cumhuriyetin kuruluş yıllarında Atatürk'ün fikir alışverişi yaptığı nadir kişilerden birisi. Aynı zamanda Ziya Gökalp intihar ettiğinde onu kurtaran doktor. Daha sonra kurtardığı için pişmanlığını dile getirmiş o da ayrı. 1900-1932 yılları arasında tıp, felsefe, Darvinizm gibi konularda birçok eser ortaya koymuş bir dahi. Atatürk kendisini milletvekili yapmak istemiş ama o dönem Cumhuriyet gazetesinde çıkan ve Abdullah Cevdet'e ait olduğu iddia edilen "Avrupa'dan damızlık erkek getirelim" sözü yüzünden diğer milletvekillerinin baskı yapması sonucu milletvekili olamamış. Bu bile Atatürk'ün diktatör olmadığını gösteren küçük bir kanıt. İstese Abdullah Cevdet'i pekala milletvekili yapabilirdi. Abdullah Cevdet cumhuriyet tarihinde yaptıkları göz ardı edilen, hakkında çok fazla konuşulmayan bir kişi. Ama bazıları unutmamış Abdullah Cevdet'i. Orhan Pamuk'un "Sessiz Ev" kitabında yarattığı karakter olan Doktor Selahattin Darvinoğlu'nu esinlendiği kişi de Abdullah Cevdet. Darvinoğlu'nu da kimse anlamıyordu tıpkı Abdullah Cevdet'i anlamadıkları gibi. Eğer Sessiz Ev'i okursanız Abdullah Cevdet ile Darvinoğlu'nun birçok ortak noktası olduğunu görürsünüz. Abdullah Cevdet 1932 yılında öldüğünde yanında kimsesi yokmuş ve cenaze namazı kılınması istenmemis. Rivayet o ki, Peyami Safa'nın araya girmesiyle namazı kılınabilmiş.
Abdullah Cevdet kitabı önce eski harfler ile Latin harflerinin kabulünden sonra da Latince harfler ile çevirip yayımlamış. Kısacası Atatürk bu kitabın okunmasını çok istemiş ama şu an bile çok bilinen bir eser değil. Ben de Abdullah Cevdet'i araştırırken tesadüf eseri bu kitaba denk gelip okumuş ve çok beğenmiştim. Bu tür kitaplara ilgisi olan okurların kesinlikle okuması gereken bir eser.
··
4.979 görüntüleme
Bu yorum görüntülenemiyor
Merak ettim, listeye alındı.
Bu topraklarda pozitivist düşünce Tanzimat döneminde Beşir Fuad ile başlar; Abdullah Cevdet ile de cumhuriyete taşınır. Bu iki ismi maalesef pek de bilmiyoruz, bildiremiyoruz. İncelemenizde buna değinmeniz hoş olmuş. Kitabı listeme ekledim, elinize sağlık.
Beşir Fuad'a bakacağım ben de. Katkin için teşekkür ederim.
Emeğinize yüreğinize sağlık 👏
Hemen listeme ekliyorum, teşekkür ederiz.
Mustafa bey 
Orhan Pamuk kitaplarını tavsiye eder misiniz? Düşünceleri nedeniyle hep biraz ileri attım okumayı. Gerçekten beğendiğiz ve önerdiğiniz bir kitabı var mı? İnceleme de harika eline sağlık😃
2 önceki yanıtı göster
Teşekkür ederim.😊Kesinlikle öneririm. Zaten bir kitabını okursanız, hepsini okumak isteyeceksiniz ama Kara Kitap ilk kitap olarak biraz ağır gelebilir. Zor bir kitap. İlk kitabı 
Cevdet Bey ve Oğulları öneririm.
1 sonraki yanıtı göster
Verdiğiniz bilgiler direk kitabı okuma hevesi uyandırıyor.Sade dili olması da okumak için çok hoş olmuş.Elinize sağlık.
Kesinlikle okumanızı tavsiye ederim. Teşekkür ederim okuduğunuz için.
İncelemeniz için çok teşekkür ederim. Okunacaklara eklendi😊
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.