Aslında inceleme yazmayacaktım ama baktım ki sitede çok bahsedilmemiş bu kitaptan, o zaman ben bahsedeyim diye düşündüm. Başlayalım bakalım.
Öncelikle Azra Erhat’ı tanımayan, uzmanlık alanının eski Yunan ve Roma olduğunu bilmeyen, kitabın kapağına da dikkat etmemişse, bu kitaba Yunan ve Roma haricindeki mitolojileri öğrenme beklentisiyle başlayabilir. Ama bu büyük bir hata olur, kitap sadece Yunan mitolojisine ve onun Roma karşılıklarına odaklıdır. Hatta bence adı Yunan Mitolojisi Sözlüğü olmalıydı, ama Azra Erhat, kitabın daha başında, bu mitolojinin aslında Anadolu’ya ait olduğunu ve dili Yunanca-Latince olduğu için Yunan Mitolojisi dediğimizi belirtir. #74954298 Bu yüzdendir ki adına Yunan Mitolojisi Sözlüğü dememiştir kitabın, ama siz yine de bunu göz önünde bulundurarak okuyun.
Kitaba gelince. Kitap gerçekten bir sözlüktür, alfabetik sırayla yazılmıştır ve tek amacı Homeros’ta, Hesiodos’ta ve diğerlerinde adı geçen karakterleri tanıtmaktır. Bu tanıtma işini, adın geçtiği yerlerden kaynaklar göstererek yapmıştır. Sık sık İlyada ve Odysseia’dan, Zincire Vurulmuş Prometheus’tan, Theogonya’dan alıntılarla karşılaştım. Mesela #75128587 ve #75136206
Bu kitabı, ya da daha doğrusu sözlüğü, okuyacaksanız beklentileriniz şunlar OLMAMALI:
-Mitolojiye giriş yapayım.
-Mitolojiyi başından sonuna iyice öğreneyim.
-Mitolojik efsaneleri ve kahramanları tanıyayım.
Bu sözlük size bunları vermez. Kronolojik olmadığı için, evrenin ve dünyanın yaratılışından titanların-tanrıların savaşlarına kadar olan kısmı düzgün bir şekilde okuyamazsınız. Gaia için G harfine, Kronos için K harfine gitmeniz gerekecek. Bunlara hiç gerek yok; size mitolojiyi tanıtacak birkaç kitap önerisi bırakıyorum.
Öncelikle, edebiyat bölümlerinde kaynak olarak okutulan Hamilton’ın Mitologya’sıyla başlayın. Bu kitap tam bir başlangıç kitabı, bilinmesi gereken karakterleri tanıtıp olmazsa olmaz dediğimiz efsaneleri anlatıyor. Çoğu mitoloji sever serüvenlerine bu kitapla başlamıştır.
Mitologya aslında çok iyi bir giriş kitabı olmasına rağmen sizi İlyada ve Odysseia okumaya tam anlamıyla hazırlamaz. Bunları okumaya hazır olmak hiç mümkün müdür, tartışılır, ama Mitologya’dan sonra seçtiğiniz bir mitoloji kitabıyla devam edebilirsiniz, aşağıdaki listede 2 kitap öneriyorum. Bu basamağın amacı okuduklarınızı tekrar etmenizi sağlamak; karakterlere ait bilgilerinizi pekiştirince destanları okurken kim kimdi, ne yapmıştı hatırlamakta zorluk çekmezsiniz.
Bundan sonra, mitolojiyi tam olarak anlamak için kültüre biraz hakim olmanız gerektiğinden, Theogonia ve İşler ve Günler kitabı okunmalı. Bu kitap, çoğu Yunan klasiğine girişte de “atlangıç” olarak kullanılır.
Bu kitaptan sonra artık İlyada ve Odysseia’ya hazırsınız demektir. Önce İlyada okunur, çünkü Truva savaşını anlamadan Odysseus’u anlamak imkansızdır. Odysseia okunduktan sonra da mitoloji bitmez. Vergilius’la tanışmak gerekir, Aeneis destanını da okumak gerekir. Aeneas'ın efsanesiyle dönemin Roma İmparatorluğu'na dair önemli bilgilere de ulaşabiliyoruz.
Bunla da bitmiyor tabii, Thebai üçlemesi geliyor ardından. Bu üçleme Sophokles’e ait; destanlarımızla direkt olarak alakalı değil ama karakterler mitolojiye ait yine. Belki hepimizin duyduğu bir karakter olan Oidipus’u tanıyoruz bu üçlemede. Kitapları aşağıdaki listeye ekledim.
Bundan sonra artık tragedyalara hazırsınız demektir; bunlar opsiyoneldir ama baktınız mitolojiyi seviyorsunuz, o zaman bunların da bir tadına bakabilirsiniz. Başlangıç olarak Oresteia.
Tam Liste:
Mitologya
Yunan Mitleri (Bunu okumadım ama incelemelere bakınca işe yarayacağını görebiliyoruz)
Mitologya (Sözlükte bu kitaptan çokça alıntı yapılmış)
Theogonia - İşler ve Günler
İlyada
Odysseia
Aeneis
Kral Oidipus
Oidipus Kolonos’ta
Antigone
Agamemnon, Adak Sunucular, Eumenidler ve diğer tragedyalar. Aiskhylos, Plutarkhos, Sophokles, Euripides gibi yazarlar okunabilir.
Mitoloji Sözlüğü, bu kitaplarda görüp görebileceğiniz her karakteri tanıtan bir sözlük işte. Ama şunu belirtmekte fayda var; kitap KARAKTERİN ADI=KARAKTERİN KİM OLDUĞU şeklinde ilerlemiyor. Bazı önemli, mitolojide yer etmiş karakterlerin efsanelerini de anlatıyor. Olimposluları ve Titanları, adlarının anlamı, doğuşları, nitelikleri ve en bilindik efsaneleri şeklinde anlatmış mesela. Keza Akhilleus, Hektor, Herakles, Oidipus, Odysseus gibi karakterler de her birine 3-4 sayfa ayrılarak incelenmiş. İlyada ve Odysseia’yı bölüm bölüm anlatmış, her bölümde neler olduğunu kısaca özetlemiş. Bu açıdan aslında sözlük tanımının dışına çıkıyor biraz, ama şikayet etmiyoruz tabii ki.
Benim yaptığım gibi açıp baştan sona okumanıza gerek yok, ben hayatsız bir insan olduğum için yaptım bunu. Kitabı, aklınıza takılan, hatırlayamadığınız isimleri açıp bakabileceğiniz bir başvuru kitabı olarak tanımlayabiliriz kısaca. Kitabın sonuna eklenmiş olan alfabetik dizin ve soy tablolarını da bu açıdan çok faydalı buldum.
Ben okumaktan çok keyif aldım, bilmediğim birçok karakteri öğrendim, tanıdıklarımı da ne kadar iyi tanıdığımı anlamış oldum. Hatta o kadar çok alıntı paylaştım ki bazılarınızı rahatsız ettim. Ama inanın bana, paylaştığımdan da fazlası çıkardı bu sözlükten; ben sonlara doğru dizginledim kendimi.
Fazla uzatmayalım, mitoloji sevenlerin edinmesi gerektiğini düşündüğüm bir kitap. Şimdiden keyifli okumalar.
··
2.584 görüntüleme
Mitoloji okumayı uzun zamandır istiyorum ama nasıl başlamam gerektiğini bir türlü bilmediğim için devamlı erteliyordum. Önerdiğiniz bazı kitapları sipariş edeceğim, çok verimli oldu bu inceleme benim için. Teşekkürler :)
Ben teşekkür ederim yorumunuz için. Umarım kitaplar hoşunuza gider, keyifli okumalar dilerim :)
Emeğinize sağlık, güzel inceleme hemde faydalı olmuş benim açımdan kaydettim faydalanmak için. :)
Benim için çok faydalı oldu bu inceleme. Nereden başlamam gerektiğini öğrendim. Teşekkür ederim.
Bu incelemenin alnından öpmek istiyorum
Percy Jackson'dan sonra mitolojiye başlamaya karar vermiştim ama nasıl başlasam bilemiyordum, bu yönden çok yararlı bir inceleme olmuş, teşekkürler
Ben de yıllar yıllar önce Percy'yi okuduktan sonra mitolojiye ilgi duymaya başlamıştım :) Okuduğunuz için teşekkürler.
Ben bunun üzerine inceleme yazmam, yazamam :) Mitolojiye merakı olanlar için çok iyi rehber olmuş bu inceleme. Sadece ek olarak şunları söylemek istiyorum; İlyada vb. edebi yönü yüksek eserleri okumayı göze alamayan ya da vakti olmayan okurlar için en azından bu kitabı almalarını tavsiye ediyorum. Çünkü felsefeden tutun da tarih kitaplarına kadar birçok eserde mitolojiden bahsediliyor. Platon’un Şölen’inden, Albert Camus’nun Sisifos Söyleni’ne kadar her eserde bir mitolojik kavram, karakter ya da olayla karşılaşmak mümkün. Ben bu listeye uymamakla beraber daha okumadığım çok eser olmasına karşın; bazen eser okuyarak bazen sadece sözlüğü okuyarak ilerledim. Fakat bu liste daha anlamlı bir okuma için daha faydalı olacaktır. Listeye uyulmasa da olur fakat biraz zorlanılır. Bence “Mitoloji Sözlüğü” diğer alanlarda okumalar yaparken başucu kitabınız olsun.
Çok teşekkür ederim yorumun için. Elimden geldiğince açıklayıcı olmaya çalıştım, beğendiysen ne mutlu bana :)
Çok güzel bir yorum olmuş kitabı yeni aldım ne demişler hakkında şöyle bir bakayım derken yorumunuzla karşılaştım mitolojiye ayrı bi ilgim var ve sizin bahsettiğiniz şekilde gidersem okumaktan daha zevk alacağıma eminim değerli önerileriniz için teşekkürler :)
Ben teşekkür ederim vakit ayırım incelememi okuduğunuz için. İyi okumalar dilerim. :)
Güzel bir yol haritası olmuş. Mitoloji okuması yapmak istiyordum önerilerinizi ekledim. Teşekkür ederim
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.