I. Önerme
Eğer hâlâ nefes alıp verebiliyorsan, hayatta bir şeyleri değiştirebilme şansın var demektir.
II. Önerme
Hâlâ nefes alıp verebiliyorum.
Sonuç Önermesi
Hayatta bazı şeyleri değiştiremem!
Tarık Tufan
"..zihin bir şeyi doğanın genel düzeninde algıladığında, yani şu ya da bu şeye dışarıdan, başka deyişle kör bir raslantı sonucu bakmaya zorlanıp da içerden, başka deyişle bir çok şeyi aynı anda göreceği ve aralarındaki benzerlikleri, farklılıkları, zıtlıkları anlayacağı şekilde bakmaya zorlanmadığında, ne kendisiyle, ne kendi bedeniyle, ne de dışındaki cisimlerle ilgili tam bir bilgi edinebilir, sadece bulanık ve bölük pörçük bir bilgi edinebilir."
(Ethica, II. Bölüm, XXIX. Önerme)
Sayfa 122Kitabı okudu
"İnsan zihni, kendindeki değişiklikler (etkilenmeler) düşüncesi olmadan var olan diğer bedenleri algılayamaz..."
Ethica, B. II, 26. Önerme
Sayfa 217Kitabı okudu
...,işe Tanrıdan başlamaktan daha makul -ve başka- bir yol olamaz. Çünkü Tanrı her şeyin nedenidir ve Evrendeki her şey, sadece nedeninin bilinmesi suretiyle anlaşılabilir (Ethica Aksiyom IV: Etkinin bilinmesi, nedeninin bilinmesine bağlıdır ve onu icerir.) Herhangi bir şeyi -bu arada, insanın doğasını- bilmek için tümdengelimli olarak, nedenden sonuca doğru hareket etmekten başka çare yoktur.Spinoza'nın en üstün bilgi türü olarak nitelendirdiği üçüncü tür bilgi de, şeylerin özlerinin,Tanrının bazı nitelikleri üzerinde eksiksiz (adequat) bir fikir edinilmesinden yola çıkarak anlaşılmasından ibarettir. (E II, Önerme 40, Not 2; ve E V, Önerme 25)
Spinoza bunun var olan en yüksek bilgi tipi olduğunu düşünmüştür. Sezgisel bilginin özünde bir kesinlik ve inanç vardır, Spinoza’nın ve Bergson’un en yüksek bilgi formu diye scientia intuitivayı savunmasını sağlayan budur. Büyük filozof Baruch (Benedict) de Spinoza, Etik [II.kısım, önerme 40, not 2] kitabında üç bilgi türü ayırt eder: birincisi kanı ya da muhayyile; ikincisi akıl ya da bilgi; üçüncüsü ve en yükseği ise sezgi.
Bedenlerin Doğası (Fizik ve Fizyoloji)
“Spinoza'nın, yepyeni -devinimi de hesaba katan- bir fizik görüşü vardı. Descartes, mekanikte ilk veri olarak Uzayı alıyordu: tek sonsuz olan Uzaydı. Devinim ise her zaman sonlu idi: mutlak bir başlangıcı vardı, mutlak bir sonu vardı. Devinim başlar, sona erer, durgunluğa dönerdi.
Spinoza, işte burada, yepyeni bir şey öneriyordu: devinim de sonsuzdu.
Spinoza'ya göre, tüm cisimler ya hareket halindedirler ya da durgun durumdadırlar (Aksiyom 1).
Her cisim bazen daha yavaş, bazen daha süratli hareket eder (Aksiyom 2).
Cisimlerin birbirlerinden ayırt edilmelerini sağlayan tözleri (substance) ya da yapılmış oldukları madde değil, hareket halinde ya da durağan, süratli ya da yavaş olmalarıdır. (E. II, Yardımcı Önerme I). İki cismi ayrı yapan, ayrı "cevherlerden" oluşmuş olmaları değildir, çünkü I. Kısımda (E. I. Ö. ve 8; Ö. 15 Not) tanıtlanmış olduğu gibi, evrende bir tek cevher vardır ve bütün cisimler bu tek cevherden oluşmuştur. Bir şeye hayal gücü (imagination) ile baktığımızda, sonlu, bölünebilir ve parçalardan oluşmuş görürüz ama aklımızla ve görüntüyü “aralayarak" baktığımızda, şeyin sonsuz, bölünmez cevherden başka bir olmadığını anlarız. Madde her yerde aynıdır; çeşitli biçimlere (hallere) girer ama gerçekte hiç etkilenmez. Örneğin, suyu "su" olarak algıladığımızda, bölünebilir, yok edilebilir ve yaratılabilir olarak tasavvur edebiliriz. Ama "cevher" (töz, substance) olarak ele aldığımızda, artık ne bölünmesi, ne de yok edilip yaratılması sözkonusu olmaz.”
(-String Teorisinin de temelinde bu vardır.-)