Ey Rabbimiz, arştan daha büyük bir şey yarattın mı?'
İnsanlar hakikati anlama ve öğrenme bakımından üç kısımdır.
•Bir kısmı, (Allah'ın kalplerine verdiği bir nurla) kendi kendine uyanır ve hakikati anlar.
•Bir kısmı, ancak uyarma ve öğretmeyle anlar
•Bir kısmına ise hiçbir uyarı ve öğretme fayda vermez.
Bu durumuyla insanlar yeryüzüne benzer.
Bazı yerlerde su toplanır, kuvvetlenir ve
Sayfa 367Kitabı okudu
Hikmet ehlinden birisi şöyle demiştir: İnsanlar dört kısımdır:
1- Bilir, bilgili olduğunu da bilir. İşte bu alimdir; ona uyunuz.
2- Bilir, bilgili olduğunu bilmez. Bu unutkandır; ona hatırlatınız.
3- Bilmez, bilgisi olmadığını da bilir. İşte bu yol gödterilmeye muhtaçtır; ona öğretin.
4- Bilmez, bilgisi olmadığını da bilmez, bilgili gibi hareket eder; bu da cahildir; bundan sakının.
Sayfa 238 - Semerkand Y.Kitabı okudu
"İnsanlar Dört Kısımdır."
"İKİNCİSİ: Dili vardır, kalbi yoktur. Herkese hikmetten konuşur ama kendisi amel
etmez. İnsanları doğru yola çağırır, kendisi kaçar. Başkasının hatasını büyük görür
ama kendisi durmadan yapar. Allah’a (CC) karşı edep ve terbiye yollarını öğretir
fakat kendisi büyük günahları işlemeye devam eder. "
"İnsanlar Dört Kısımdır."
DÖRDÜNCÜSÜ: En yüksek derece buna verilmiş ve melekut aleminde kendisine:
- “AZÎM”
Adı verilmiştir. İşte Hazret-i Nebi (SAV) bu büyük zatın şanını tarif ederken şöyle
buyurmuştur:
- “Bir kimse öğrenir öğretirse… Ayrıca bildiği, öğrettiği ile amil olursa melekut
aleminde ona, AZÎM ismi verilir.” Bu zat, alim-i billah’tır. Mertebeler ölçülürse en yüksek derece onun olduğu ortaya çıkar. Dinin hikmet yönünü en iyi bilen odur. Allah-ü Teala (CC) birçok bilinmeyen ilimleri onun kalbine yerleştirmiştir. Hiç kimsenin erişemiyeceği sırları ona sezdirmiştir. "
Halil İbni Ahmed:
İnsanlar dört kısımdır:
Birincisi: Bilir. Bildiğini de bilir. Bu, âlimdir. Ona uyunuz.
İkincisi: Bilir. Fakat bildiğini bilmez, bildiğinden
haberi yoktur. Bu, uykudadır. Onu uyandırınız.
Üçüncüsü: Bilmez. Fakat bilmediğini bilir. Bilmediğinin farkındadır. Bu, irşâda muhtaçtır. Onu irşat ediniz.
Dördüncüsü: Bilmez. Bilmediğini de bilmez (cehl-i mürekkep) kendisini allâme sanır. Bu, câhildir. Onu terkediniz.
"İnsanlar Dört Kısımdır."
"ÜÇÜNCÜSÜ: Kalb sahibidir, ama dili yoktur. Halbuki o Allah’a (CC) tam inanmıştır.
Allah (CC) da onu halkından gizlemiştir. Onun üzerine manevi bir örtü çekmiştir. Gözünü halktan kapatmıştır. Bu insan yalnız kendi ayıbını görür ve onu gidermeye çalışır. Kalbi tevhid nuru ile doludur. Bu nur, insanlar arasına karışmanın güçlüğünü, onların ağzından çıkan sözün boşluğunu gösterir. O insan, selametin; sükütta, sessizlikte ve yalnızlıkta olduğunu bilir."
İnsanlar dört kısımdır:
İkincisi: Lisanı olan fakat kalbi olmayandır. Hikmetten bahseder fakat hikmet ile amel etmez. İnsanları Allah Azze ve Celle Hazretlerine davet eder lakin kendisi, O'ndan firar edercesine kaçar. Başkalarının ayıplarını kınar fakat aynı
ayıpları kendisi ifa eder. İnsanların yanındayken âbid gibi görünür fakat Allah'a büyük büyük isyanı vardır. Yalnız başına kaldığı zaman yelekli gömlekli kurt misalidir o. Öyle bir kimsedir ki, Sevgili Peygamberimiz kendisi hakkında bizleri ikaz etmiştir: “Ümmetim hakkında en çok
korktuklarımdan biri de lisanlarını mahir kullanan bütün münafıklardır." Diğer bir hadis-i şeriflerinde de şu şekilde buyurmuşlardır: "Ümmetim hakkında en çok korktuklarımdan biri de ulema-i sû'dur." Allah'a sığınırız biz bu topluluklara dâhil olmaktan. İşte, bu insan nevinden uzak dur. Ondan hızlı adımlarla kaç ki lisanının lezzeti ile kapıp götürmesin seni, isyanın ateşi seni yakmasın, kalbinin ve bâtınının fitneleri seni helâk etmesin.
Sayfa 101Kitabı okudu
İnsanlar Dört Kısımdır:
1-Bilen ve bildiğini de bilen, o âlimdir ona tabi olunuz.
2-Bilen ama bildiğini bilmeyen, o uykudadır onu uyandınız.
3-bilinmeyen ne bilmediğini de bilen, bu irşat olmak istemektedir. Ona öğretiniz.
4-Bilmeyen ve bilmediğini de bilmeyen, o cahildir. Ondan sakınınız.
Sayfa 156 - yedikıtaKitabı okudu
İnsanlar dört kısımdır :Hem bilir, hem de bildiğini bilir ki böyle bir alime uyunuz. Adam bilir, fakat bildigini bilmez. Böyle bir kimse uykudadır,onu uyandırınız. Bir adam bilmez, ama bilmediğini bilir. Bu kimse doğru yola girmek isteyendir siz onu irşad ediniz. Adam hem bilmez,hemde bilmediğini bilmez. Bu koyu cahildir, onu terkediniz.
Sayfa 144 - Vefa Yayınları
Halil bin Ahmed şöyle demiştir:
İnsanlar dört kısımdır:
• Bilir, bildiğini de bilir; bu alimdir, ona tabi olun.
• Bilir, bildiğini bilmez; bu da uykudadır, onu uyandırın.
• Bilmez, bilmediğini bilir; bu doğruyu arayandır, onu irşad edin.
• Bilmez, bilmediğini de bilmez; o cahildir, onu terk edin.
"İnsanlar Dört Kısımdır."
"BİRİNCİSİ: Kalbsiz ve dilsizdir. Asi ve hissizdir. Allah (CC) buna hayır vermemiştir.
Sebebi: Bu ve benzerleri, hayrı istemezler, hayır yolunu sevmezler."
Halil B. Ahmed (nahv âlimi): "İnsanlar dört kısımdır." diyor.
1- Anlar, ve anladığını bilir (yâni bildiği ile amel eder) ; bu âlimdir, buna uyun.
2- Anlar, fakat anladığını bilmez. Bu gâfildir, bunu ikâz edin.
3- Bilmez fakat bilmez olduğunu bilir (buna cehl-i basit derler) ; bu yol arıyor, buna doğru yolu gösterin.
4- Anlamaz, fakat anlamaz olduğunu bilmez ( bilirim zanneder, buna cehl-i mürekkeb derler, tedavi kabul etmediği için) ; onu terk edin.
" İlim, ameli davet eder, eğer amel geldiyse ne güzel, gelmezse ilim de göç eder. "
Sayfa 151Kitabı okuyor
Halil b. Ahmed (Nahv âlimi): «İnsânlar dört kısımdır.» diyor.
1- Anlar ve anladığını bilir (yâni bildiği ile amel eder); bu ålimdir, buna uyun.
2- Anlar fakat anladığını bilmez. Bu gâfildir. Bunu îkaz edin.
3 Bilmez fakat bilmez olduğunu bilir (Buna cehl-i basit derler); bu yol arıyor, buna doğru yol'u gösterin.
4- Anlamaz, fakat anlamaz olduğunu bilmez (Bilirim zanneder, buna cehl-i mürekkeb derler, tedavi kabul etmediği için); onu terk edin.
Sayfa 151Kitabı okudu
Hz. Hüseyin
"İnsanlar dört kısımdır. Bazı insanların ahlakı vardır; fakat nasipleri yoktur. Bazılarının nasibi vardır; fakat ahlakı yoktur. Bazılarının hem ahlakı hem nasibi vardır. Bazılarının da ne ahlakı ne de nasibi vardır. Bunlar insanların en kötüleridir."
Sayfa 24 - Ankara Okulu YayınlarıKitabı okudu
İNSANLAR DÖRT KISIMDIR ;
⠀ོ
BİRİNCİSİ: Kalbsiz ve dilsizdir. Asi ve hissizdir. Allah ﷻ buna hayır vermemiştir. Sebebi: Bu ve benzerleri, hayrı istemezler, hayır yolunu sevmezler. Şu var ki; Bir
gün Allah ﷻ rahmeti iktizası bunları yola getirir. Kudret eli bunların kalbine iman ışığı tutar. Eğer istidatları varsa onlar da hak yola girerler.
İKİNCİSİ: Dili vardır, kalbi