Roman, edebiyatımızdaki ilk psikolojik roman olma özelliğiyle ön plana çıkmakta. Konu her ne kadar klasik Fransız "Aşk Üçgeni" konusunu işlese de, aslında bunun Rauf hocanın, psikoloji işlemek için kullandığı bir temel olduğunu fark ediyoruz. Karakterler gelişmeler bağlamında değil, psikoloji olarak ilerlemekte. Dolayısıyla psikolojik olarak ilerlemekte hikâye. Ana karakterlerden olan Necip, mutlu görünse de depresif bir psikolojide, vakti zamanında birlikte olduğu kadınların hep evli olmalarından mütevellit, evlenmeye pek sıcak bakmayan bir karakter. Diğer karakterlerden Suat ise kocası Süreyya'yı çok sevmekte, ancak eşinin çok yakın arkadaşı Necip'in sürekli yanlarına gelmesiyle, aşkını sorgulayan, aşklarını hep korumak istercesine suskun olan bir kadın. Süreyya her ne kadar ihmalkâr olsa da burada evliliklerle dikkat edilmesi gerekilen şeylerin altı çizilmiş. Süreyya zamanla birlikte ömür harcadığı eşine olan sevgisini sorgularken, bir yandanda gönlünü kaptırdığı başkasının gerçek yüzünü görerek ikileme düşmektedir. Sonunun beklenmedik olması bir yana, sonunda boşluklar olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Eserde bazı şeylerin soru işareti kalıyor, açıklanmıyor. Bazen, hatta yer yer hikâyeden kopukluğa sebebiyet verebilecek bir sıkıntı bence bu. Ancak eserin kalitesi hakkında konuşmaya gerek yok, yalnız okurken sizin de psikolojiniz etkilenmekte, bunu da göz önünde bulundurmakta fayda var. Keyifli okumalar.
Mehmet Rauf’un 
Eylül kitabı. Ayrıca bireyin öznel yaşantısını doğrudan konu alan ilk roman olarak da bilinir..
İlk olarak 1900 yılında Servet-i
