Modernizm, örneğin, kentin mekanlarına "toplumsal işlevterin bir yan ürünü" olarak bakarken, postmodernizm "kentsel mekanı işlevlere bağımlılığından ayrıştırarak herhangi basit bir tarihsel determinizmden bağımsız retorik ve sanatsal stratejiler içeren özerk bir biçimsel sistem olarak görmeye eğilimli"dir (Colquhoun, 1985).
Sayfa 339Kitabı okudu
Hassan'ın (1975, 1985; bkz. Tablo 1.1) modernizm ve postmodernizm arasındaki farklara ilişkin hazırladığı döküme bir göz atarsak, öyle sanıyorum ki, bu zor sorularla başa çıkma konusunda bir başlangıç yapmış olacağız.
Tablo 1.1 Modernizm ile postmodernizm arasında tematik farklar
modernizm
Postmodernizm, en azından başlangıçta modernizm modellerine karşı özgül ve yerel bir tepkiydi.
Sayfa 14 - Dost Kitabevi Yayınları, 2005.Kitabı okudu
Modernizm kültürü kaçınılmaz olarak elitistti: Yalıtılmış sürgünler, toplumdan kopuk azınlıklar, uzlaşmaz öncüler tarafindan üretiliyordu. Kahramanlık hamurundan yoğrulmuş bir sanat olarak özünde muhalifti: Yalnızca uylaşımsal zevkleri alaya almasıyla değil, daha da önemlisi, piyasanın taleplerine boyun eğmemesiyle. Jameson'a göre postmodernizm kültürü, modernizmin tersine, demotic. Çünkü burada farklılaşmanın ortadan kalkması başka türlü ve daha etkili bir biçimde gerçekleşmişti.
Sayfa 92 - İletişim Yayınları, 2011, 5.Baskı.Kitabı okudu
Bugün artzamanlıdan ziyade eşzamanlıda yaşadığımızı defalarca duymuş bulunuyoruz ve sanırim artık gündelik hayatımıza, ruhsal deneyimlerimize, kültürel dilimize bir önceki ileri modernizm döneminde olduğu gibi zaman kategorilerinin değil de mekan kategorilerinin egemen olduğu en azından ampirik olarak savunulabilir.
Sayfa 76 - Postmodernizm, Kıyı Yayınları, 2.Baskı, 1994. (Fredric Jameson - “Postmodernizm ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı”Kitabı okudu
Kaygı ve yabancılaşma gibi kavramların (ve Çığlık’taki gibi, bunların tekabül ettiği deneyimlerin) postmodernin dünyasında artık yeri yoktur. Marilyn ya da Edie Sedgewick gibi büyük Warhol figürleri, 1960'ların sonlarındaki mahut tükenme ve kendini tahrip vakaları, o son derece egemen uyuşturucu ve şizofreni deneyimleri -artık bütün bunların ne Freud'un kendi dönemindeki isterik ve nevrotiklerle, ne de ileri modernizm dönemine egemen olan o klasikleşmiş radikal tecrit ve yalnızlik, anomi, kişisel isyan, Van Gogh tipi delilik deneyimleriyle pek bir ortak noktası kalmamıştır. Kültürel patoloji dinamiklerindeki bu kaymayı, öznenin yabancılaşmasının yerini öznenin parçalanmasına bırakması olarak ifade edebiliriz.
Bu terimler ister istemez çağdaş teorinin gözde temalarından birini -bizzat ‘özne'nin ölümü, özerk burjuva monad veya ego veya bireyin sonu- ve bunun paralelinde, ister yeni bir ahlaki ideal, ister ampirik tanım olarak, eskiden bir merkezi bulunan özne ya da ruhun merkezini yitirmesinin vurgulanmasını çağrıştırıyorlar.
Sayfa 75 - Postmodernizm, Kıyı Yayınları, 2.Baskı, 1994. (Fredric Jameson - “Postmodernizm ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı”Kitabı okudu
Kuşaklar şaşırtıcı bir hızlanmayla koşuştururlar. Bir yapıt ancak önce postmodernse, modern olabilir. Böyle anlaşıldığında, postmodernlik, nihayetine varmış modernizm değil, doğum halindeki modernizmdir ve bu hal süreklilik arz eder.
Sayfa 53 - Postmodernizm, Kıyı Yayınları, 2.Baskı, 1994. (Jean-François Lyotard - “Postmodern Nedir Sorusuna Cevap”Kitabı okudu
İlerleyen zaman içinde Hristiyanlığı paganlaştırma süreci Hristiyanlığın reddi ile nihayetlenirken bütün bir Avrupa'yı saran bu travma "Aydınlanma" diye tanımlanan "yeni toplum ve yeni insan" anlayışıyla aşılmaya çalışıldı. Ancak kısa süreli bir heyecan uyandıran bu üstünlük ve rahatlık hali bir tarafta dünya hâkimiyeti getirirken diğer tarafta milyonlarca insanın ölümüne sebep olan iki dünya savaşına, kilometrelerce toprağın kullanılamaz hâle gelmesine, birçok ırk ve medeniyetin, dilin kaybolup gitmesine, binlerce hayvan ve bitki türünün dünya genelinde yok edilmesine, milyarlarca insanın evsiz yurtsuz kalarak açlık ve kötü sağlık koşulları içinde yaşamasına sebep oldu. Modernizm ve Postmodernizm böylesi bir sürecin hem aynası hem bilfiil aynada görünenin kendisi olarak ortaya çıktı. "Aydınlanma düşünürleri, metafiziksel eskatolojiyi, tarihe içkin seküler bir versiyona dönüştürdüler; onlar ilerleme fikrine ve aşırı derecede materyalist felsefeye saplantılı şekilde bağlıydılar. Bu düşünürler, özellikle Diderot, kendilerini yargıçlara adaletin anlamını, askerlere yurtseverliğin ne demek olduğunu, papazlara da Tanrı'nın doğasını öğretebilecek öğretmenler olarak görüyordu." (Ali 2017: 93)
