Namazda tembellik etme. Pazarda çok eğlenme. Zîrâ dünyâ hırsına işârettir. Pazar yeri şeytanın oyun yeridir. Onun için “Lâ ilâhe illallâhü vahdehû lâ şerîke leh, lehü’l-mülkü velehü’l-hamdü yuhyî ve yümît, vehüve hayyün lâ yemût, bi-yedihi’l-hayr, vehüve alâ külli şey’in kadîr” duâsını okumaya devam etmek gerekir. Zîrâ günahlar rızkın azalmasına sebeptir.
(Nasîhatnâme-i İsmâil Hakkı)
Gazneli Sultan Mahmud'un başarısının âdeta
sırrı olan ve tekrar tekrar okuduğu bu nasihatnâme, ilk olarak Hz. Allah'a ( c .c.) şirkin kötülüğünden ve tevhitten bahseder ki bu imanın da ilk şartıdır...
Tarihte pek çok hükümdar veya âlim zat, sözlü nasihatlerini, sonraki nesillere aktarmak için "pendnâme” diğer bir deyişle "nasihatnâme" kaleme almışlardır. Tasavvufî, siyasî ve edebî vasıfları ihtiva eden bu eserlerin, daha çok sultanlar tarafından veya devlet erkânının ileri gelenleri tarafından kaleme alınan siyasetnâme nitelikli olanları dikkat çekmiştir. Hayat boyu rehber olan pendnâmelerin ise en meşhurlarından biridir, Sebüktegin'in oğlu Mahmud için yazdırdığı nasihatnâme.
Çiçeği burnunda yeni lidercik adaylarına tavsiyeler.
Kendinizi tutamayarak öfkelendiğinizde hep adil olmayan ve abartılı suçlamalarda bulunursunuz. Böyle birkaç olaydan sonra insanlar sizin gideceğiniz günleri saymaya başlar.
Şunu hatırlayın: Öfke nöbetleri ne göz korkutur, ne de sadakat doğurur. Yalnızca gücünüz karşısında şüphe ve huzursuzluk yaratır.
Nasihatnâme edebiyatında din adamları (İslam sisteminin uleması) zaman zaman sultanın otoritesini temsil eden kılıç ehlinden sonra gelir. Fakat her durumda bütün mertebelerin ve statü gruplarının başı ve meşruluk kaynağı hükümdardır..
Sayfa 69 - Kronik KitapKitabı okudu
Nasihatname literatürü, sultana, dini tören ya da av partisi gibi gezintileri kullanarak sıradan ahali ile direk irtibata geçmesini ve onların yazılı şikayetlerini almasını tavsiye etmekteydi. Bu uygulama, kadim bir Orta Doğu geleneği olup, yöneticinin aracılarının gücü kötüye kullanmalarından halkı koruma ilgisini gösterir..
Sayfa 28 - Kronik KitapKitabı okudu
Bitip tükenmeyen krizler devletin mutlak varlığını tehdit etti. Osmanlıların kendilerinin bu krizin ciddiyetinin farkında oldukları, açık bir şekilde imparatorluğun hastalıklarının nedenlerini tartışan nasihatname yazarlarının gözlemleriyle sabitti. Bir taraftan Habsburglular ile uzun süren savaş ve diğer taraftan belli aralıklarla 1578'den 1639'a değin elli yıldan fazla süren doğuda İran ile devam eden savaş, imparatorluğun gerilemesinin başlıca nedenlerinden birisi olarak görülmelidir..
Sayfa 16 - Kronik KitapKitabı okudu
“Afrika’nın bizim geleceğimiz olduğunu seziyorum. Siz siz olun gözünüzü Afrika’dan ayırmayın yavrum”
Alev ALATLI, Fesüphanallah! (Nasihatname I), s.78.
Sayfa 78
