Namık Kemal, ruhi bünyesindeki en toplu seciye ifadesiyle, derinliğe doğru sonsuz bir kuyu değil, genişliğe doğru hudutsuz bir göldür. Onun içindir ki nüfuz edememiş, kalıplaşmıştır. Nüfuz edemediği yerde, büyük tefekkür ve tahassüs, yani kapladığı yerde de, bütün vakıalar alemi, yani cemiyet vardır.