Cahilliğin zincirleri akıldan ve nefse düşkünlükten gelen zorunluluklardan oluşuyor. Onun için bu zincirler zihnimizden geçen her düşünceye, içimizde barındırdığımız her duyguya takılıp kalıyor, zincirleniyor. Zen ustalarının pek yerinde yaptıkları bir benzetiyi kullanırsak bunlar ıslak çamaşırlar gibidir, gövdemize yapışıp kaldıklarından kolay kolay çıkarıp atamayız. «Eşit ve özgür doğuyoruz», toplumsal ya da siyasal açıdan bunun anlamı ne olursa olsun, Zen bu sözün insanın ruhsal yapısı konu edildiğinde yüzde yüz doğru olduğunu savunuyor.
Muhammed Konyevî Kuddise Sirrûh’tan Hikmetli Sözler -2-
01- Bir şeyi seven onu çok anar. Demek ki Allah-u Zülcelâl’i sevmenin alameti, O’nun zikrini sevmek, kelâmı olan Kur’an’ı sevmek, peygamberini, veli kullarını ve O’na nispet edilen her şeyi sevmektir.
02- Dünyaya ait şeyleri sevmekten kurtulmanın çaresi, bu güzel şeylerin hakikatte güzel olmadıklarını, güzel oldukları kabul edilse bile fani ve
Diyalektik Kıyas Teorisi
_Burhan, tüm şüpheleri ortadan kaldıracak açıklıkta ve itirazlara yer bırakmayacak kesinlikte bir kıyas ve delildir. Kesin ve zorunlu bilginin ilke ve kurallarını vermekte, felsefeyi mükemmel hale getiren kaideleri içermektedir. Bu bakımdan da o, mantığın en yüce bölümü olmaktadır.
_Burhan, 3 çeşittir:
_1- Varlık burhanı. (Tez)
_2- Sebep
Vecd - Devamı
Duyulan bir vecd, şeytandan ve nefisten gelirse, orada nur olmaz. Küfür ve şaşkınlık olur. Zulmet zulmete layıktır, yani nefse... Bunu:
- «Kötüler, kötülere.» (Nur, 26) Ayet-i açıklar. Orada ruh için bir kuvvet yoktur. Vecd halinden doğan hareketler ikiye ayrılır. Biri insanın kendi arzusuna bağlıdır. Öbürü de irade ve seçme hali ötesindedir.
