Rahmetli arkadaşım Niyazi Berkes, evliliği bir boks maçına benzetirdi: Balayı biter
bitmez karı koca ringe çıkarlar, maç başlar. Eğer dövüşenlerden biri nakavt olursa, ya da bir şike yapıp yenilgiyi kabul ederek yere serilirse, o evlilik kör topal yürür. Ama maç devam ederse, bitkin düşen çiftin ringden çıkmaktan yani boşanmaktan başka çaresi kalmaz.
Sayfa 14Kitabı okudu
Rahmetli arkadaşım Niyazi Berkes, evliliği bir boks maçına benzetirdi: Balayı biter bitmez karı koca ringe çıkarlar, maç başlar. Eğer dövüşenlerden biri nakavt olursa, ya da bir şike yapıp yenilgiyi kabul ederek yere serilirse, o evlilik kör topal yürür. Ama maç devam ederse, bitkin düşen çiftin ringden çıkmaktan yani boşanmaktan başka çaresi kalmaz.
Sayfa 25
Batılılaşma Sancıları
"Bügünkü Türkiye ne bir Müslüman devleti, ne bir Batı ulusudur;ne Hristiyanlık camiasına ne sosyalist ya da kapitalist uluslar camiasına mensuptur.Ne Asyalıdır, ne Avrupalı.Gerçi Türkiye'nin bütün tarihi boyunca ekonomik ve siyasal ilişkileri Doğu'da olmaktan ziyade Batı'yla olmuştur. Osmanlı tarihinin üstün eğilimi Doğuya doğru olmaktan çok, Batıya doğrudur. Fakat kültürce Doğulu kalış, Türkiye'yi Batı dünyasının bir parçası olmaktan alıkoymuştur.Son yarım yüzyılda ilişkilerin ekonomik ve politik yanları artmışsa da hep bu tek yanlı ve daima aleyhe işler olmuş;geleneği olmayan, Türk halkına çok pahalıya mal olan ıstıraplı ve şüpheli bir münasebet olarak kalmıştır. Avrupa, Türkiye'yi hiçbir zaman kendisinden bir parça saymamıştır. Bizim aramızda bunun tersine bir sanı varsa da buna bizden başka kimse inanmaktadır. " Niyazi Berkes
Sayfa 383 - İnsan YayınlarıKitabı okudu
Ataların eski gelenek ve ahlakı çoktan beri derin bir değişme halinde idi. Yunanlıların eski devlet, din ve ahlak ölçülerini sessizce yıkan sosyal inkilabın son kurbanı Sokrates oldu. Onu mahkum etmek zaten bir daha gelmemek üzere gitmiş olan eski bir düzeni yaşatmak için başvurulmuş boş ve akılsızca bir teşebbüstü. Niyazi BERKES
Milenyum YayınlarıKitabı okudu
Evlilik
"Rahmetli arkadaşım Niyazi Berkes, evliliği bir boks maçına benzetirdi: Balayı biter bitmez karı koca ringe çıkarlar, maç başlar. Eğer dövüşenlerden biri nakavt olursa, ya da bir şike yapıp yenilgiyi kabul ederek yere serilirse, o evlilik kör topal yürür. Ama maç devam ederse, bitkin düşen çiftin ringden çıkmaktan yani boşanmaktan başka çaresi kalmaz."
Cesareti
"Anayasa akımı Osmanlı egemenliğinin düşünülebilecek üç desteği arasındaki ilişkiler yüzünden , ta baştan beklenmedik güçlüklerle karşılaşmıştır. Bu üç destek , İslamlık desteği, Türklük desteği, Batı devletleri desteğidir. Anayasacı düşün , İslamcılık, Ulusçuluk ve Batıcılık Görüşlerinin karması olarak başlamıştır. Bu üç desteğin temsil ettiği ölçeklerden herhangi biri açısından anayasa sorunlarını çözümlemek, "gölge egemenlik" i tutan direkleri yıkmak , Osmanlı İmparatorluğu'na ve Osmanlılık doktrinine son vermek demekti. Abdülhamit'in seçeneği bunu önleme çözümü olduğundan , Osmanlı devletinin ömrüne yarım yüzyıla yakın bir süre daha kattığı için bu sonucun kaçınılmaz olduğunu görmeye kimse cesaret edememiştir. En tutarlı biçimde bunu ilk kavrayan kişi ATATÜRK olmuştur.
Sayfa 248 - Yapı Kredi yayınlarıKitabı okudu
Perdenin Arkası
"Batılılıaşmak, sadece o uygarlıktan şu ya da bu maddi başarıyı alıp getirmek değildir, Batı uygarlığının özü olan yanlar benimsendikçe bunlar bir süre yüzeyde kalır, ama topluma etkili olamazlar. Ona özgü olan yanlar, işinin din ya da devlet baskısından özgürleşmesi, bireyin değerlenmesi , insanın doğal haklarının üstünlüğü, akıl karşısında inanç ya da geleneğin boyun eğmesi, cehalete karşı müspet bilimlerin zaferi: İşte Batı uygarlığını ayıran yanlar bunlardır. Batı'yı Doğu'ya üstün yapan onun hümanizmidir. "
Sayfa 415 - YapıKredi YayınlarıKitabı okudu
"Hükümetin , kanunların, hükümet eylemlerinin soyut hakka, ya da doğruya uygunluğunu hangi ölçü belirleyecektir? Kanunlar yere ve zaman göre değişir; fakat bu değişimlerin altında bir düzen , bir ilke, aşkın bir gücün eseri olan bir ilke olması gerekir. Doğru ve adil olanın kaynağı mutlak olan kişilerin iradeleri olamaz; ancak bütün varlıkta yatan bir ilke olabilir. Kanunlar, insan tabiatından doğan zorunlu ilişkilerdir ama , bunlar soyut iyiye , doğru uyuşuna göre olan zarurri ilişkilerdir. Kanun yapanın ödevi, bu ilişkileri soyut hakka göre ortaya çıkarmaktır."
Sayfa 292 - YapıKredi YayınlarıKitabı okudu
Değişme, bir toplumun hayatında önemli yeri olan
sınıfların ve genel olarak halk yığınlarının değişikliği
istemesi, itmesi ve yürütmesi işi haline gelmedikçe o değişme toplumu daha iyiye değil, belki daha kötüye götürür. Değişmeyi zoraki, israfil ve sathi bir şekle sokar. Türk tarihinde modern reform fikrinin doğuşu zamanından itibaren Türkiye'de durum böyle olmuştur.
Bu durum, gelişme ve kalkınma meselelerini çok nazik bir i haline sokar. Türkiye'nin kalkınma davası
nın çözümlenmesinin, gelişmesi başka tipten olmuş
olan bugünün ilerlemi Batı memleketlerinin ölçü ve
usullerini kopya etmekle mümkün olamayışının sebebi de budur.
gericilik, emperyalizm ve ekonomik yoksullaşma)
Türk toplumsal değişimini ve evrimini daima
baltalamış, onun ileriye doğru gelişme olmak
yerine bir çökme ve devamlı gerileme olmasına
sebep olmuştur.
Türkiye'de bulunmayan, yeni bir aydın tipi yetişmişti. Bunlardan biri olan Namık Kemal, Tanzimat'ın Batılılık namı altında içine düştüğü
tuzağı apaçık görüyordu. Beş altı yıldan beri durmadan bunu anlatmaya çalışıyor, bu hale bir son vermek
için gereken reformların nelerden ibaret olduğunu savunuyordu. Onun, köylünün durumu, devletin idaresi, mali şartlar, dış siyaset hakkındaki gözlemleri bugün için bile değeri olan fikirlerle doludur. Onun bu
çok önemli fikirlerini ciddiyetle ele almak, hatta yapılması gereken reformlar üzerinde daha temelli araştırmalara onu sevketmek yerine devlet adamlarının
yaptığı şey, yurdunu sevdiği ve doğruyu söylediği için
onu hapse atmak oldu. Onlar yabancı diplomatlara kulaklarını çevirmeyi tercih ediyorlardı
Anayasa yapmak fikri iyi; ancak ortaya beklenmedik bir alay mesele çıktı: Devlet İslam devleti mi, değil midir? Hükümdar kanun dışında mı, değil mi? Halk
iradesini temsil edeceği farzedilen Meclis'in hükümdarların kabinesini denetleme, düşürme hakkı var mı, yok mu? Hatta Meclis'in teşriî selahiyeti olacak mı,
yoksa Meclis'in sadece bir istişare ve bütçeyi denetleme veya onaylama rolü mü olacak? Müslüman olmayanlar, Meclis'e girecek mi, girmeyecek mi? Girecekse bunlar şeriata aykırı kanunlar yaparlarsa ne olacak?
Okumuşların Avrupa'ya gitmesinden hükümet son
derecede kuşkulanır, onlara pasaport vermezdi. Buna rağmen şu veya bu yollardan birçok aydın memleket dışına çıkabilmişti.Çeşitli yayın organlarında ve toplantılarda yavaş
yavaş üç grup belirmeye başladı. Bunların birinin başında bulunan Ahmet Rıza, Fransa'da ziraat tahsil etmiş, dönüşünde Tarım Bakanlığı'nda görev alarak bu
bakanlığın hiçbir iş yapmadığını görmüş köylünün bilgisizlik yüzünden verimsiz olduğuna hükmederek ve
köylünün ancak okulla kalkınacağına inandığından
Eğitim Bakanlığı'na geçmiş, orada da bir iş olmadığını görünce, Avrupa'ya gitmişti. Önce Abdülhamid'i
devirmek, anayasayı yürürlüğe koymak, sonra da köylüyü okutmak lazımdı.
Matbaaya karşı düşmanlığın nedeni İslamlık değil Osmanlılıktır.
İlk basılan Vankulu Sözlüğünün fiyatı 35 kuruş, yani 10 altındır. Fakat yazma kitapların daha pahalı olduğu da biliniyor.
Humbaracı Ahmet Paşa diye bilinen kişi Fransız Ordusunda savaşan, ardından yurdundan kaçıp Avusturya Ordusunda 22 yıl savaşan, siyasal nedenlerle hapse atıldığı Avusturya'dan kaçıp Osmanlı Ordusuna katılan ve Humbaracı Ocağını Modernleştirme işini gerçekleştiren Claude-Alexandre Comte de Bonneval'dir.
Kahve Osmanlı'ya Kahire'den Şam ve Halep yoluyla 1554 sıralarında gelip Halep ve İstanbul yoluyla Avrupa'da yayılır.
Kahve, her yerde yasaklandığı halde hiçbir yerde önlenememiştir. Avrupa'da hükümdarlar, kahve içme yerlerini yasaklamaya çalıştılar. İngiltere'de II. Charles, 1675'te kahvehaneleri, "hükümete karşı kötü fikirler, yalan iddialar besleyen kişilerin toplandığı ve halkın huzuru için zararlı yerler" olarak yasaklamıştır. Osmanlı'da da kahvehaneler, yeniçeriler ve Bektaşilerin isyan katargahları oldukları gerekçesiyle kapatılmıştır. #niyaziberkes #türkiyedeçağdaşlaşma
undefined