Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Çakırbeyli çiftliği Menderes suyu kıyısında ve Yunan işgal hattıyla, İtalyan işgal hattı­nın üzerindeydi demiştik. İstiklal Savaşı muvaffak olunca tabii düşmanlar çekilmişti. Fakat başta Aydın olmak üzere bu bölgede her şey çökmüştü. Harabe halindeydi. Dağlarsa, hala asker kaçakları, eş­kıya döküntüleri ve efelik davasını elden bırakmayan, dağ padişah­larıyla doludur.
Aydın, Yunanlıların eline düştüğü gibi, Kuşadası ve Çine de İtalyanların eline geçti.
Reklam
Menderes'in doğduğu ev Aydın'da, o günlerde hala ayaktaydı.
İzmir'den çıkan genç yolcular, İzmir-Aydın treninde pek de ra­hat değildiler.
Adnan Menderes'in anılannda, Aydın'da geçen ilk çocukluk yaşlarının izleri yok gibidir.
Çakırbeyli çiftliği, Aydın'ın karşı tarafına, Menderes vadisinin güneyine düşer.
Reklam
Zaten bunun için değil midir ki, buralara ilk ayak basan Oğuz Türkleri, Aydın'a Güzel Hisar adını verdiler: Aydın Güzel Hisar'ı ...
Amerika Birleşik Devletleri ile Türkiye'nin mandacı zihniyeti Demokrat Parti dost oldu. 1919'larda Amerikan mandası diye kendisini yırtan bu takım nihayet muradına nail oluyordu. Bu hava içerisinde 1950 seçimlerine girildi. Halkın tek partili rejime olan tepkisi asılsız vaatler ve gericilik propagandası Demokrat Parti'yi iktidara getirdi ve Aydın'lı bir toprak ağası Adnan Menderes Başbakan oldu. Bu takım için artık işin zor tarafı başarılmış gerisi kolaylaşmıştı. İddia makamının iddianamede bahsettiği gibi bu bir talihsizlik değil 25 yıllık gerici mücadelenin yeniden iktidara gelişidir. Bundan sonra Amerika'ya kapılar sonuna kadar açıldı. Yabancı sermaye teşvik kanunu çıkarıldı. NATO'ya girildi, ikili anlaşmalar yapıldı, ekonomik ve askeri alanda Amerika'ya bağlanıldı. Ve kurtuluş savaşı vermiş Türkiye tekrar emperyalizmin güdümünde bir ülke oldu.
Sayfa 59 - Gönül Yayıncılık
Köy Enstitüleri
Yurdumuzda aydınlığa karşı güçlü bir direnme vardır. Bunlar, ortaya Atatürk gibi güçlü adamlar çıkınca sinsi sinsi yatıp uyur görünse de, buldukları ilk fırsatta başlarını deliklerinden çıkarırlar. Anlattım: Halkevleri'ni, Halkodaları’nı öyle kolayca kapatıverdiler! Hele Köy Enstitüleri'ni... Rahmetli İsmail Hakkı Tonguç'u düşünüyorum. O büyük adama kan kusturdular. Sana köyler için öğretmen yetiştiren Köy Enstitüleri'nin nasıl kapatıldığını anlatayım, dinle bak! Doğuda, Van ilinde, köyler sahibi Kinyas Kartal Ağa ile batıda, Aydın ilinde, çiftlikler sahibi Adnan Menderes Ağa vardı. Bunlar seçimlerden önce gizlice anlaşıp birbirine söz verdi. Ağalar oyları Menderes'e küreyecek, Menderes bu yoldan iktidara gelecek. Başbakanlık koltuğuna oturur oturmaz Köy Enstitüleri'nin kapısına kara kilit asacak. Politikanin gücünü anlamak kimi zaman zordur. Türkiye geniş. Düşün, sizin Yunanistan’ın kaç katı? Ama en doğudaki ile en batıdaki il birleşiyor bak. Arada kaç il, kaç ağa var; listesini yapsan, aklın şaşar. Hepsi el ele verdi; temsilcilerini Büyük Millet Meclisi'ne oturttular. Adnan Menderes Ağa, Kinyas Kartal Ağa’nın dediğini yaptı. Kaldırın kolları; kaldırdılar. İndirin kolları; indirdiler. Tamam, kapattılar enstitüleri.
Sayfa 92 - Literatür
Köy Enstitüleri'nin kapatılması ve Adnan Menderes
Sana köyler için öğretmen yetiştiren Köy Enstitüleri'nin nasıl kapatıldığını anlatayım, dinle bak! Doğuda, Van ilinde, köyler sahibi Kinyas Kartal Ağa ile batıda, Aydın ilinde, çiftlikler sahibi Adnan Menderes Ağa vardı. Bunlar seçimlerden önce gizlice anlaşıp birbirine söz verdi. Ağalar oyları Menderes'e küreyecek, Menderes bu yoldan iktidara gelecek. Başbakanlık koltuğuna oturur oturmaz Köy Enstitüleri'nin kapısına kara kilit asacak. Politikanın gücünü anlamak kimi zaman zordur. Türkiye geniş. Düşün, sizin Yunanistan'ın kaç katı? Ama en doğudaki ile en batıdaki il birleşiyor bak. Arada kaç il, kaç ağa var; listesini yapsan, aklın şaşar. Hepsi el ele verdi; temsilcilerini Büyük Millet Meclisi'ne oturttular. Adnan Menderes Ağa, Kinyas Kartal Ağa'nın dediğini yaptı. Kaldırın kolları; kaldırdılar. İndirin kolları; indirdiler. Tamam, kapattılar enstitüleri. Gerekçe olarak uyduruk birtakım nedenler her zaman bulunur. Kızlarla erkek çocuklar bir arada okuyor örneğin.
Sayfa 92 - Literatür Yayınları, 3. Basım, Nisan 2010.Kitabı okudu
Reklam
407 syf.
7/10 puan verdi
·
197 günde okudu
Bu kitap Şevket Süreyya Aydemir’in aslında otobiyografisi. “Şunu yaptım, şurada doğdum.”dan ziyade, hikâyesini romanlaştırarak anlatmış. Hani İlber Ortaylı’nın “Bir Ömür Nasıl Yaşanır?” isimli bir kitabı var ya, işte bu başlığa layık bir ömür olarak Şevket Bey’i gösterebiliriz. Emrah Safa Gürkan da o dönemin insanlarını anlatırken nasıl hızlı
Suyu Arayan Adam
Suyu Arayan AdamŞevket Süreyya Aydemir · Remzi Kitapevi · 20213,469 okunma
"Demokrat Parti, CHP'nin çocuğudur. Celal Bayar, Atatürk'ün sevdiği iktisat vekili ve son başvekildi.Adnan Menderes 1930 Serbest Fırka deneyimi sırasında Aydın il başkanıydı. En başta Atatürk'ün hiddetini celbetmişti. Ama Atatürk onun sözlü ve yazılı raporlarından çok etkilenmiş ve onu CHP listesine aday koymuştu. "
Sayfa 123
211 syf.
10/10 puan verdi
·
9 günde okudu
Köy Enstitüleri Üzerine
Ünlü enstitülülerden Talip Apaydın eseri İsmail Hakkı Tonguç’un “Enstitü’ye nasıl girdiniz, nasıl okudunuz, biriniz bunu anlatın.” sözü üzerine yazdığını belirtiyor. Bu ülkü Cumhuriyet’i topyekün köyden kalkındırmaktır. Yazar “Köylerimizden kim bilir ne kötü alışkanlıklar, kabalıklar getirmiştik ama burada yavaş yavaş yontulu kurtulacaktır.” diye anlatıyor giriş hikayesini. Sadece sırada alınan eğitimi değil kiremit üretmekten, tarıma, hayvan yetiştirmekten, keman çalmaya her şeyin öğretildiği yerdir Enstitü. Çalışmak, üretmek onlar için ibadet olmuştur. “Okul yaşamın bir parçasıydı. Biz karada yüzme talimi yapar gibi hazırlanmıyorduk, bizzat hayatı yaşıyorduk.” diye anlatıyor yazar. Ama ülkede başarılar cezasız kalmayacak ilk önce Enstitülü kızlara başlayacaktı saldırılar. Bin yıldır ezilmiş Türk kızının kendini kurtarma çabası yobazlara hayalinde olmadık sahneler kurdurtup halka zehir saçtırır. Çok partili hayatla birlikte gericiliğin alan bulması türlü iftiralarla Enstitüleri kapatma sürecine sürükler. Enstitülülerin bizzat kendileri, hocaları dahi bu kampanyalara oyuncak olur. Yazar cumhuriyetin yetiştirdiği en büyük aydın olan Hasan Ali Yücel’i “Yerinden kımıldamaz bir çarkın başına geçmiş, eğitim tekerini en uzak dağ başı köyüne doğru sürmüştü.” diye anlatır. Nitekim enstitülerin mezarını İnönü kazmış toprağı Menderes atmıştır. 27 Mayıs İhtilali sonrası rüzgar tekrar enstitü lehine dönse de artık her şeye çok geçtir. Türk köylüsünün aydınlatılma ülküsü gericilerin, ağaların, imamların, softaların ve politikacıların katline maruz kalmıştır.
Köy Enstitüsü Yılları
Köy Enstitüsü YıllarıTalip Apaydın · Literatür Yayıncılık · 2009318 okunma
752 syf.
·
Puan vermedi
·
9 günde okudu
Bir insanın yaşadığı toplum ve çevre karakterine olumlu ya da olumsuz yansımalarda bulunur. Başkarakter Kenan’da bu durum açıkça görülmekte. Olaylar 1960 darbesinden yaklaşık 8-9 ay öncesinden başlıyor. Zorlu şartların hakim olduğu Menderes yönetiminden Aydın/ halk- işçi sınıfı da eşit şekilde etkileniyor. Kimse kimseden bir şey beklemiyor herkes
Bir Gün Tek Başına
Bir Gün Tek BaşınaVedat Türkali · Ayrıntı Yayınları · 20195,2bin okunma
Sana köyler için öğretmen yetiştiren Köy Enstitüleri’nin nasıl kapatıldığını anlatayım, dinle bak! Doğuda, Van ilinde, köyler sahibi Kinyas Kartal Ağa ile batıda, Aydın ilinde, çiftlikler sahibi Adnan Menderes Ağa vardı. Bunlar seçimlerden önce gizlice anlaşıp birbirine söz verdi. Ağalar oyları Menderes’e küreyecek, Menderes bu yoldan iktidara gelecek. Başbakanlık koltuğuna oturur oturmaz Köy Enstitüleri’nin kapısına kara kilit asacak.
374 öğeden 1 ile 15 arasındakiler gösteriliyor.