İslam, eski Bizans İmparatorluğu topraklarının tamamı üzerindeki hakimiyetini artık büyük ölçüde kurmuş ve sağlamlaştırmıştı -Osmanlı İmparatorluğu pek çok yönden Bizans'a benzeyecekti, sadece artık üzerinde Müslümanlık elbisesi olacaktı. Osmanlılar, çok farklı dinler ve etnik kökenlerden insanlardan oluşan imparatorluğu yönetirken Bizans'ın devlet kurumlarının pek çoğunu miras alıp bunları olduğu gibi yaşatmıştı. Doğu
Hıristiyanlığmın aldığı yenilgi ve gücünü kaybetmesi çok ağır bir psikolojik darbe olsa da, İslam'm dünyanın bu Doğu noktalarında Hıristiyanlığın ebedi ölümcül düşmanı haline gelmediğini de belirtmek gerekir; bu nedenle iki din iç içe yaşamıştı. Tebaa konumuna yeni düşmüş Hıristiyanlar ne düşünürlerse düşünsünler, iki tarafın yan yana yaşamasından başka pek seçenek yoktu.
Elbette, özellikle de Osmanlı İmparatorluğu yavaşça zayıflamaya başladığında ve Avrupa'nın desteklediği ayrılıkçı milliyetçi hareketler arttığında, imparatorluğun çeşitli yerlerinde huzursuzluklar yaşanıyor, bölgesel ayaklanma ve isyanlar gerçekleştiriliyor
du. Bazı isyanlar çok şiddetli biçimde bastırılıyordu. Aslında yerel Hıristiyanlar geçmişte Bizans egemenliğine karşı da sürekli olarak isyan etmişlerdi. Bu uzun zaman zarfında Müslüman nüfusların da Osmanlı yönetimine karşı yerel isyan girişimleri olmamış değildi.
Ceditçilerin ayrılıkçı hareketler başlatma gibi bir niyetleri de yoktu aslında, Rus siyasi yapısı içerisindeki konumlarını güçlendirmeye çalışıyorlardı yalnızca.
İslam dünyasında Şi'İ ve Batini hareketler, tarikatlara her zaman ayrılıkçı ve militan bir özellik vermiş çeşitli dini-siyasi hareketleri desteklemiştir.
1950 Suriye Anayasası, Suriye'nin "Arap ulusunun bir parçası" olduğunu ilan etti. Aynı formül daha sonra Mısır, Irak ve Kuveyt'te kabul edildi. Pan-Arabistler için, sadece Mısır'daki -onların deyimi ile- fıravunizm değil aynı zamanda diğer ülkelerdeki benzer hareketler de dar görüşlü, ayrılıkçı ve Arap Birliği ülküsüne zararlıydı. Bu hareketler aşağılayıcı bir şekilde, kabaca "ulusal hizipçilik" anlamına gelen, yenilenmiş bir ortaçağ terimi olan Şuubiyye diye tanımlandı. Bazen de bunlara bilfiil karşı çıkıldı, tıpkı o dönem Birleşik Arap Cumhuriyeti'ne bağlı Suriye'de olduğu gibi. Şam'daki Adonis Sineması'nın adı Belkıs olarak değiştirildi ve Arami uygarlığına yapılan her ithaf; anti-pan-Arabist, muhalif Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi'ne desteğin kanıtı olarak kabul edildi.
Sayfa 123 - Kronik Kitap 1. BaskıKitabı okudu
II.Abdülhamit'in devleti dağılmaktan kurtarmak amacıyla giriştiği çabalara rağmen Ermeni, Kürt ve Araplar arasında ayrılıkçı hareketler hiçbir zaman hız kesmedi. Bilhassa Ermeniler 1878 Berlin Antlaşması'nda kendilerine vadedilen islahatların yapılmadığına gerekçe göstererek terör hareketlerine giriştiler ve 1904 yılında Sultan Abdulhamite suikasta bile yeltendiler. Arap milliyetçileri ise 1880'den itibaren Suriye'yi üs edinip faaliyet geçmişlerdi. Arap Milletinin Beyannamesi adıyla bir bildiri neşredilmiş ve bölgedeki Müslim ve gayrimüslim Arapların, Osmanlılara karşı birlikte hareket etmesi istenmişti. Bunlar, Arapçanın resmi dil olması, Surive ile Lübnan'ın birleşmesi, mahalli hükümet oluşturulması gibi konularda propaganda yapıyorlardı. Bu gizli teşekkülün üyeleri Osmanlı Devleti'nin müdahalesiyle Suriye'den çıkmak zorunda kalsalar da İngiltere'nin himayesinde Mısır'da faaliyetlerini sürdürmeye devam ettiler.
Sayfa 230 - Yeditepe Yayınevi 1. Baskı Ekim 2022Kitabı okudu
İttihad ve Terakki Cemiyeti; Osmanlı imparatorluğunun pek çok alanda iflas yaşadığı, üzerinde paylaşım planlarının yapıldığı, ayrılıkçı hareketler ile terör hadiselerinin etkisini gösterdiği, toprak kayıplarının ağır travmalara sebebiyet verdiği bir dönemde kuruldu.
Sayfa 149Kitabı okuyor
DİASPORADA BU İŞTEN PARA KAZANANLAR VAR
1915 olayları hakkında bilen bilmeyen konuşuyor. Türkiye'de bir adet vardır, entelektüel, demokrat görünmek için, havasını atabilmek için memlekete küfretmek şarttır. Diasporanın isteği 'soykırım yaptırdık' dedirtmektir. 1915 olayları çok acı hadiselerdir. Bir mecburiyetten yapılmıştır. Devlet başka çare bulamamıştır. 19. yüzyıldan