Ses ve ışık spektrumunun insanların duyularını aşacak kadar geniş olması gibi, zihinsel durumların spektrumu da ortalama bir in sanın farkında olduğundan çok daha geniştir. Görünür ışığın dalga boyu 400 ila 700 nanometre arasındadır. İnsan görüşünün bu dar aralığının ötesinde kızılötesi, mikrodalga ve radyo dalga ışınları yer alır. Bu ışık
Röntgen'in İcadı / Tuhaf Parıltı
Röntgen, Crookes tüpü adı verilen ve eski televizyonlarda görüntünün ekrana yansıtılmasında kullanılan katot ışını tüplerinin ilk versiyonu olan bir aygıtla deneyler yapıyordu.
Crookes tüpü, her iki ucunda birer elektrot bulunan, içi kısmen boşaltılmış cam bir haznedir. Elektrotlara yeterince yüksek bir voltaj uygulandığında, negatif elektrotun
"ŞEY"
Bir konuda takılınca, unutulan şeye 'şey' deriz. İşte, bilinmeyen olarak adlandırdığımız 'şey'in kökeni, Ömer Hayyam 'ın matematiğe kabul ettirdiği 'bilinmeyen' olarak karşımıza çıkıyor.
Ömer Hayyam, matematikteki 'x' ifadesi yerine bilinmeyen anlamına gelen, 'şey' ifadesini kullanıyor..
KAFKASLILAR DERNEĞİ
ÇEÇEN CUMHURİYETİ'NİN SİYASAL DEVLET YAPISI SORUNU ÜZERİNE
Bu makale, Çeçen Cumhurbaşkanı DUDAYEV tarafından, Çeçen kamuoyunda Çeçen Cumhuriyeti'nin yönetimi ve devlet yapısına ilişkin sert tartışmaların yapıldığı dönemde yazılmıştır. (Tercüme: Prof. Dr. Ö. Aydın SÜER, GROZNİ, 1993)
Tanrı bana, Vaynah’ların
Seni "şey" kelimesinin kökenine götüreyim ama anlatacağım "şey"matematikle ilgili.
Kendisi Rubaileri ile ve şair unvanıyla tanımış olsa da, aslında Harizmî kadar, büyük bir matematikçidir. 'Şey' kelimesinin bilinmeyen olarak anılmasına sebep olan dolaylı olarak da matematikte bilinmeyen olarak 'x' ifadesini de bulan bilim insanı:ÖMER HAYYAM...
Bu şey ifadesi zamanla Avrupa'ya geçtikten sonra bir çok dilde farklı olarak anılıyor. Ömer Hayyam; Harizmî'nin ikinci dereceden denklemleri üzerine, üçüncü dereceden denklemleri ve bilinmeyen rakam olarak 'şey'i yazdıktan sonra, Avrupa'ya geçince bu bilgi biraz değişiyor. İspanyollar, şey yerine yine bilinmeyen anlamına gelen, "xay" diyorlar. Zaman geçtikçe bilim insanları, 'xay' kelimesini de kullanım dışı bırakarak sadece "x" harfini kullanmışlardır.
Avrupa kendisini ZELTMACHER unvanı ve şiirlerinden daha çok matematiği ve astronomisi ile tanır. Ünlü Amerikalı tarihçi Will Duront şu şekilde bahseder; Ömer Hayyam'ın mısralarına bakarak hüküm vermek isteyenler yanılırlar. Onu sokaklarda gezinen bir insan olarak değil; üçüncü derece denklemler, burçlar, astronomik haritalar üzerinde çalışmalar yapan bir âlim olarak tanımalıyız.
Savaş bilimi, bir ordu kitlesinin kuvvetle birbirine uymamasının, küçük müfrezelerin büyükleri yenmesinin tarihte sayısız örneklerini görerek bu bilinmeyen x'in varlığını belirsiz bir şekilde kabul eder ve onu kâh geometrik bir planlamada, kâh silahların üstünlüğünde ve en çok da komutanların dehasında bulmaya çalışır. Ama bütün bu çarpanların vardığı sonuçlar, tarihî olaylara uygun olmaktan uzaktır.
Bununla birlikte, yüksek komutanların savaş sırasındaki emirlerine, kahramanların hatırı için önem veren yanlış görüşten vazgeçmek, bu bilinmeyen x'i bulmak için yeterlidir.
Bu x, ordunun maneviyatı,
Moğollar ve top barutu
Cengiz Han ile' Moğollarının Çin gibi kapalı bir imparatorluğu açtıkları zamandan çok önce, Çinliler
tarafından yapılan o zamana ait keşifler hakkındaki kesin bilgilerimiz çok azdır. Daha sonradan, yani 1211
senesinde Çin’de top barutundan bahsedildiğini sık sık işitiyoruz. Bu barutu Çinliler Ho- Pao dedikleri
Matem içinde iki sene geçti. Tulu, hükümet naibi olarak Karakurum’da ikamet ediyordu. Fakat süresi
sona erdiğinden, Cengiz Han’ın arzusuna uygun olarak yeni bir hakan, bir imparator seçmek için, prensler
ve kumandanlar Gobi’ye döndüler.
Cengiz Han’ın isteğine uyup, miraslarına sahip çıkarak reislerinin kralları haline geldiler. Şimdi Han’ın
en
Bilinmeyen x'in tarihi
Bu cebir eserinde Hayyam, bilinmeyen sayıyı göstermek için Arapçadaki şey terimini kullanmış; İspanyolların ilmi eserlerinde Xay olarak geçen bu kelime zamanla kısaltılıp sadece ilk harfine indirenmiș, sonra da x tüm dünyada bilinmeyen sayının simgesi haline gelmişti.
Sayfa 43 - YKY, Çevr: Ali Berktay, 86. BaskıKitabı okudu
