Düşüncelerini önyargılar zincirinden kurtaranlar için hapishane diye bir şey yoktur. Örneğin biz, gerekirse taşları bile zorlarız ve taşlar, biz istediğimiz için dile gelirler.
maksim gorki
Osmanlı'da mimarı tarafından hapishane olarak tasarlanan ilk yapı Sultanahmet Cezaevi'dir.... Fakat ikisi var ki Osmanlı evveli zindan mazileriyle meşhur birer ürperti defteri. Biri Anemas zindanları, diğeri Bodrum kalesi.
Sayfa 97Kitabı okudu
1971 yılında Türk ordusu askeri bir darbe yaptı. Bütün Kürt eylemciler ve entelektüeller tutuklandılar ve 18 yaşındaki Mehmed Uzun'un kendine kültürüne duyduğu ilgi , onun 20 ay hapis yatmasına neden oldu. Diyarbakır'da askeri bir hapishanede korkunç koşullar altında geçirdiği ilk tutukluluk dönemini anlatırken :
"Hapishane benim için bir üniversite oldu. Orada Kürt ozanlar ve entelektüeller tanıdım. Bu insanlar bana dünyanın en eski dillerinden biri olan ve yukarı Mezapotamya'nın tarihi dillerinin bir mozaiği olan kendi dilimi öğrettiler. Hapishanede güzelim ozanları, tarih anlatıcıları dinlerken bu dile ve Kürt öykülerine aşık oldum," diyor.
Sayfa 304Kitabı okudu
İnsanoğlunun kendi ihtiraslarının bir hapishane hücresinden daha korkunç bir esaret olduğunu anlamıştı Ali Yekta Bey.
Sayfa 258Kitabı okudu
Etrafımdaki her şey hapishane; hapisyaneyi hem insan hem de parmaklık ya da sürgü olarak görüyorum. Bu duvar taştan bir hapishane, bu kapı tahtadan bir hapishane, bu zindancılar insan kılığına girmiş bir hapishane. Hapishane yarısı eve, yarısı insana benzeyen korkunç, kusursuz ve yekpare bir varlık. Onun tutsağıyım; beni kuşatıyor, beni bütün kıvrımlarıyla sıkı sıkı sarıyor; beni granit duvarlarının içine kapatıyor, beni kilit altında tutuyor ve beni zindancının gözleriyle gözetliyor.
Sayfa 33Kitabı okudu
Şunu aklından çıkarma ey allâme (Ali Kuşçu)! Bu hapishane, bu benzersiz imtihan senin için bulunmaz bir fırsattır! Allah bilir daha başına neler gelecek, ne imtihanlara tabi tutulacaksın? Kimbilir, üstadın (Uluğbey) kellesini uçuran aynı kılıç senin başını da vücudundan ayıracak!
Sayfa 238Kitabı okudu
“O günlerde Nazım, Çankırı Hapishanesi’nde kalıyordu.Nazım Hikmet, Kemal Tahir ve Hikmet Kıvılcılı ile birlikte aynı yerdeler. Nazım Hikmet sevgilim ya, ben de onu ziyarete giderken süslenip oüsleniyorum. Üzerimde Avrupa’dan aldığım kürküm, takma kirpiklerim, başımda gösterişli bir şapka. Çankırı ise köy gibi bir yer. Az gelişmiş, yoksul bir Anadolu kenti.
Çankırı’da hapishaneye giderken çocuklar peşime düşüyorlar, “Tango, Tango” diye arkamdan bağırıyorlar.
Ben hiç aldırmıyorum. İçim içime sığmıyor.Sevgilimi göreceğim.Nazım. Kemal Tahir ve Hikmet Kıvılcımlı beni küçücük köhne hapishane odasında karşılıyorlar.Orta yerde minicik, dört köşe bir masa var. Üstüne pembe bir kağıt sermiş ve süslemişler böylece masayı. Oturup konuşuyoruz. Dört tane yumurta kırmışlar bir sahana. Orta yere getiriyorlar.Bir de çilek reçeli var küçük bir fincanda.Onu Nazım’la benim arama koyuyorlar.Ben de –yahu ne anlayışsızmışım- sanki hiç reçel yememiş gibi,Nazım’la birlikte o reçeli yiyorum.Bendeki akla bak! giderken bir şeyler götürsene! Onlar sıkıntı, açlık ve kaba saba urbalar içinde, ben kürkler içinde.” Sana Tütün ve Tespih Yolluyorum Füsun Özbilgen, 1985; s.8
Tımarhane ve hapishane, iktidarların sopası olmuştur tarihte.