Yaşa Mustafa Kemal Paşa, Adın Yazıldı Mücevher Taşa!
Yaşa Mustafa Kemal Paşa yaşa!
Punta'da bayram vardı… Yunan ordusu pasaport'tan karaya çıkmış, İzmir metropoliti Hrisostomos etekleri zil çala çala koşmuş, haçıyla takdis edip, “evlatlarım, ne kadar Türk kanı içerseniz, o kadar sevaba girmiş olacaksınız” diyerek yere kapanmış, toprağımıza ilk ayak basan Yunan albayının çizmelerini öpüyordu.
*
Aniden, uzun boylu, siyah takım
Devlet-i Aliyye - Âyânlar, Tanzimat, MeşrutiyetHalil İnalcık · İş Bankası Kültür Yayınları · 2016588 okunma
Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a geldiği gün İkinci Damat Ferit Kabinesi kurulmuştu (19 Mayıs 1919). Damat Ferit Paşa İzmir'in Yunanlar tarafından işgali üzerine, bu durumu protesto ederek 17 Mayıs 1919'da istifa etmişti. Vahdettin kabineyi kurma görevini tekrar Damat Ferit'e vermişti. İzmir'in işgali tüm ülkede geniş bir tepki yaratmıştı. Mustafa Kemal'in de teşvikiyle ardı ardına mitingler düzenleniyordu. Daha işgal günü Denizli, Aydın, Konya ve Burdur'da; 17 Mayıs'ta Eskişehir ve Kütahya'da; 18'inde Bursa, Tire, Havza ve Erzurum'da mitingler yapıldı. Aynı gün istanbul'da Darülfünun'da (üniversite) bir toplantı, Fatih'te de Hürriyet ve İtilaf Fırkası'nın bir mitingi vardı. 19 Mayıs günü Fatih'te halkın geniş ölçüde katıldığı bir miting daha yapıldı.
Sayfa 171 - Kaynak YayınlarıKitabı okudu
Kuva-yı Milliye, "Milli Güçler" anlamına gelmektedir. Onlara kısaca "Kuvvacılar" da denirdi. Anadolu'nun işgali ile birlikte Mondros Mütarekesi'nin ölüm fermanına benzer dayatmalarına karşı Türk milletinin bir nevi kendini müdafaasıdır. Fakat yekpare ve tek merkezden organize edilen bir yapı değildi; her biri kendi bölgesinde, yöresinde oluşturulan birliklerden müteşekkildi. Yani nerede bir işgal varsa orada bir direniş vardı. Kuva-yı Milliye sayesinde Milli Mücadele'nin ilk silahlı direnişi 19 Aralık 1918'de Dörtyol'da, Fransızlara karşı ortaya konmuştur. Bu ilk kurşun, 19 Mayıs'tan öncedir. Ardından da İzmir'in işgali ile birlikte Batı Anadolu'daki Kuva-yı Milliye birlikleri harekete geçtiler ve yerel örgütlenmeler olarak zuhur ettiler. Düzenli ordunun kuruluşuna kadar eşgüdümlü olarak çalışılmıştır. Ancak bu süreçte birtakım ayrılıklar da yaşanmıştır. Yöresel direnişe liderlik eden çete reisleri düzenli bir ordu içerisinde yer almak istememişlerdi. Fakat zamanla bu mukavemet kırılmış ve Mustafa Kemal Paşa tarafından düzenli orduya dahil edilmişlerdir.
Sayfa 124 - Kronik Kitap 1. BaskıKitabı okudu
İzmir'in işgalini öğrenen Damat Ferit Paşa Hükümeti aynı gün toplanmış ve resmi bir bildiri yayınlamıştı.
Bildiride, "Hükümet bu meselede devlet ve millet haklarını korumak için kendisine düşeni tespit etmiş,sükun ve vakarın muhafazası lüzumunu ahaliye tavsiye eylemesini (halkın işgale karşı tepkiye kalkışmamasını) Dahiliye
Nutuk'a Yanıt
Kısa bir süre için 1945'ten ayrılıp 1927'ye dönelim: Atatürk, Söylev’i 1927 yılının 15-20 Ekim günleri arasında CHP Kurultayı'nda okumuş; Söylev, ilk kez 1927 yılında yayınlanmıştır.
Kâzım Karabekir Paşa, Söyley'in bu ilk baskısı üzerinde el yazısıyla notlar almış ve “Hakikat çizgisi yahut hata-sevap cetveli” başlığı ile Söylev'e yanıtlar
İzmir'in işgali günü yaşanan feci olaylar sebebiyle belgelerde ve hatıralarda İzmir'in işgali yunan mezalimi ile birlikte anılmıştır. Tabii ki işgal günü yaşanan mezalim sadece öldürme ve yaralamalardan ibaret değildir. İzmir'in yunanlar tarafından işgali denildiği zaman, kadın ve kızlara tecavüz, yağma, yakma, tahrip, gasp, hakaret vb. akla gelmedik zulümler hatırlanmaktadır. Bu olaylardan tespit edilebilenler bile yunan işgalinin insanlık dışı bir uygulama ile gerçekleştirildiğini göstermektedir.*
İzmir'in yunanlar tarafından işgal edilmesinin Milli Mücadele'nin başlaması noktasında önemli bir yeri vardır.
yunanların işgalleri sırasındaki icraatları İtilaf Devletleri temsilcilerine iletilmiş ise de bu konuda İtilaf Devletleri'nin kayıtsız kaldıkları, hatta Türkleri itham eder bir siyasi tavır takındıkları görülecektir. Bu kayıtsızlık, Türk milletinin kendi hukukunu, silahli bir mücadele ile bizatihi kendisinin gerçekleştirilebileceği kanaatinin oluşmasını sağlamıştır. Bu gerçeği çok iyi bilen Mustafa Kemal Paşa'nın Havza'dan yayımladığı bildiride yunan işgalinin protesto edilmesi yönündeki istekleri de bu kanaatin bir an önce oluşması amacına yöneliktir.
Sayfa 139-140
*İzmir'in işgali ve işgal sırasında yaşanan olaylarla ilgili olarak geniş bilgi için bkz. (TURAN, yunan mezalimi..., s.73 vd).
Sayfa 140 - Berikan Yayınları, 1.Baskı, 2008
19 Mayıs 1919 Pazartesi sabahı Mustafa Kemal Paşa, saat 07.00 sularında Samsun'a çıktı. Dil iskelesi'nden Anadolu toprağına ilk adımını attığında yeniden doğmuş gibiydi. Aylardan beri süren kabus artık sona ermişti. Samsun Limanı yetersiz olduğu için açıkta demirleyen "Bandırma"ya Samsun'daki tümenden Binbaşı Mahmut Ekrem Bey bir motorla yanaşmış, Paşa ve karargahını alıp karaya çıkartmıştı. Görünüşte diğerlerinden pek de farklı olmayan, sıradan bir günü yaşamaya hazırlanıyordu Samsun. İzmir'in işgali üzerine duyulan tepkinin getirdiği gerginlik, Rum Pontus çetelerinin her gün yarattığı tedirginlik, halkın bakışlarından okunan yorgunluk bir bakışta fark ediliyordu. Eğer Samsun'u üç kelimeyle anlatmak gerekse, şu söylenebilirdi: Yorgun, kızgın, bezgin.
Sayfa 123 - Kaynak YayınlarıKitabı okudu
İzmir'in işgali nedeniyle Sivas'ta bir protesto mitingi yapılmıştır (23 Mayıs 1919). Bundan telaşlanan Ermeni Patrikhanesi İngiliz Yüksek Komiserliği'ne şikayette bulunur. Bunun üzerine İngilizler de Sadaret'e başvurarak, Harbiye Nezareti'nin Sivas'taki askeri komutana doğrudan talimat gönderip, Sivas'taki Ermenilere bir kötülük gelirse, bundan doğrudan kendisinin sorumlu tutulacağının bildirilmesini isterler. Bu notanın metni Sadaret'ten Harbiye Nezareti'ne, oradan da Mustafa Kemal'e 31 Mayıs'ta ulaşır ve Mustafa Kemal o tarihte Havza'dadır. Harbiye Nazırı Şevket Turgut Paşa şikayet edilen hususta soruşturma yapılmasını ve sonucunun ivedilikle bildirilmesini istemektedir. Yapılan soruşturmadan, azınlıklar için tehlikeli bir durum olmadığı anlaşılmıştır. Fakat bu arada aynı şikayette bulunan Adana'daki Fransız makamları Sivas vali vekilini, vilayeti işgal etmekle tehdit ederler
Sayfa 207 - Kaynak YayınlarıKitabı okudu
17 Mayıs 1919 Cumartesi
Kurtuluş Savaşı Günlüğü 17 Mayıs 1919 Cumartesi
İstanbul basını İzmir'in işgalini ve katledilen Türkleri ancak iki gün sonra yazabildi.
İstiklal Gazetesi aynı gün işgali duyurmuş fakat akşam baskısı hazırlanamadan gazete basılarak çalışanlar tutuklanmıştır. Yine Tasviri Efkar ve Yeni Gazete, 24 saat süreyle kapatıldı.
İzmir Valisi İzzet Bey, bir bildiri yayımlayarak, İzmir'de yaşananların abartıldığını ve katliam olmadığını ifade etti. Yine İzzet Bey'in de içinde olduğu bir Yunan askeri mahkemesi kurulması kararı alındı.
Mustafa Kemal Paşa ve heyetini taşıyan Bandırma Vapuru, fırtınalı bir havada İnebolu'ya vardı. Burada durulmadan gece Sinop yönünde yolculuğa devam edildi.
Sayfa 249
