Asla ama asla pes etme...
Bu kitabı okurken Genç Timaş'tan okuduğum 
İçimdeki Müzik kitabındaki hissiyatı aldım. Görme bozukluğu olan 10 yaşında bir kızın yaşadıklarını anlatıyordu. Kitabın arkasında yazdığı gibi cesaret, umut, kararlılık içeriyordu ancak puan kırdığım tek nokta bu yaştaki çocukların aşık olma, eski sevgilisi olma ve çocuk nasıl yapılır? kavramları üzerine konuşmaları idi. Çocukların merak duygusunu anlıyorum, belki çoğu kişiye göre bunlar büyüklere özenme olduğu için normal karşılanıyor da olabilir ki artık dizilerde lisedeki çocukların evlenmesi işlenirken çocuk kitaplarında bunların işlenmesi çok garip karşılanmıyor. Yine de ne kadar doğru emin değilim. Belirttiğim noktalar olmasaydı kesinlikle tavsiye ederdim işlenen konu bakımından ama artık bunun kararını size bırakıyorum.
Bu romanı ayakta alkışlanması gereken bir roman olarak görüyorum, 
Victor Hugo tebrik ediyorum. Şaşkınlıklar içerisinde okuduğum bir romandı. Mahkumları idamla cezalandıran bir yönetimin hakim olduğu zamanda Victor Hugo bu tarz bir romanı yazma cesaretini bulmasına epey bir şaşırdım. Ne kadar roman ilk yayınlandığında yazar olarak kendi adını açık bir şekilde belirtmese de o yönetimi eleştirebiliyor olması bile benim için bir cesaret göstergesidir. Romanda bir mahkumun idam cezasına çarptırılması ve roman kahramanı(mahkum) ağzından bu durumun yanlış olduğunu dile getirmesini anlatır. İdam edildikten sonra mahkum suçlu olsa bile mahkumun ailesinin bir suçunun olmaması ve bu idamdan dolayı sadece mahkumun değil suçsuz olan ailenin en başta biricik kızının da ceza çekmesini görüyoruz çünkü mahkum öldükten sonra bir anne evlatsız bir kadın eşsiz en önemlisi küçücük bir çocuk ise babasız kalacaktır. Açıkçası kendimizce çok büyük suç işleyen birine idam gelsin gibi cümleler kurmamız çok basit gözüküyor olabilir ama yine de idam istesek bile hiçbir insan mahkumun ölümünü izleyince o dönemdekiler gibi zevk almaz ,alkışlamaz ben o dönemin toplumunun bu şekilde tepkiler vermesine de şaşırdım yani kısaca çok şaşırarak okuduğum bir kitaptı herkesin okumasını düşündüğüm bir kitap. 
Bir İdam Mahkûmunun Son Günü
Dayanışma ve cesaret
"Nasıl ki bir kemeri, kubbeyi ayakta tutan kilit taşıdır, toplumun kilit taşı da kadınlardır." Sözüne yer vererek başlamış romana Sema Soykan.
Baş kahraman Nil'imiz, başarılı ve bir o kadar dik başlı yapısı olan avukattır. Yazar, kadın ve kadınlık kavramı üzerine fazlaca düşen, eski tarihteki kadın sömürgeciliğini de iyi bilen Nil'in ağzından romanda çok kez yer ve zaman bilgileri ile beraber okuyucunun bu anlamda gözlerini açtırmaya çalışmıştır.
Farklı kültür veya coğrafyalarda bile kadınların aynı zorluklardan geçtiği ve günümüze gelene kadar ki yolda kadın dayanışmasının sonucunda rahata erdiğimizi -ki bu özneldir, asla tam olarak bitmedi.- söyler.
Kurgu üzerinden anlatılan bilgiler ışığında Nil'in hayatı etkileyiciydi doğrusu. Gururunu aşkının önüne koyması, geçmişte yaşadığı olayları yapboz parçaları gibi birleştirdiği süreçteki gücü, şefkat ve merhametle harmanlanmış ana karakter yazara daha sıcak hissetmemi sağladı. Kesinlikle diğer kitaplarını da okuyacağım.
Yirmi üç yaşında bir kadın olarak bu romanı okuduğum için mutlu ve gururluyum. Her bireyin de okumasını çok isterim. 
Sema Soykan
