Edebiyatın yaptığı şey, gece yarısı bir dağ başında yakılan kibritle eşdeğerdir. Bir kibrit çok az ışık verir ancak çevrenin ne kadar karanlık olduğunu görmemizi sağlar.
— William Faulkner (Javier Marias‘ın aktarımıyla)
Auschwitz Kütüphanecisi Ranza komşuları kaşıkları, giysileri, yani ne bulurlarsa onu çalarlardı. Annelerinin boş anında çocukların ekmeklerini çalarlar, bir kaşık fazla çorba için kapolara en ufak şeyleri bile ihbar ederlerdi. Auschwitz masumları oldürmekle kalmıyor, masumiyeti de öldürüyordu
Kitapta bir cümle var; “bir mekanın seninle konuşmasını istiyorsan oraya gitmen ve sana diyeceklerini işitene kadar yeterince vakit geçirmen gerekir.”
Ölmeden önce Auschwitz e gitmem gerek.