İlyas Əfəndiyevin yaradiciliğindan oxuduğum ikinci əsər oldu. Birinci "Söyüdlü arx" idi.
İndi isə keçək əsərin təhlilinə:
Əsəri oxuyarkən hər nə qədər əsəbiləşdiyim, qəbul edə bilmədiyim məqamlar olsa da , əsər maraqlı idi. Hadisələr Qartalli Dərə adlı məkanda baş verir. Əsərdə maldarliq, əkinçilik və kənd təsərrufatina geniş yer verilmişdir. Bu kəndə gələn zootexnik qiz Səlimə ilə igid,cəsur,imkanli, Şahlar arasında sevgi qığılcimlari baş qaldirir. Şahlarin anası Gulnisə xanim isə bu sevginin qarşisinda durur. Oğluna imkanli, adli-sanli Çıraq dayının qızı Gülbətini almaq istəyir. Bu hadisələr 1963 cu ildə baş verir ancaq müasir gunumuzdə də bu belə deyilmi?... Demək ki,insanların düşüncə tərzində dəyişən hec nə yoxdur.
Səlimə Şahlara -"anan razı olmsa biz evlənə bilmərik" dəməklə ananın böyüklüyünü, xeyir duasının, raziliğinin vacibliyini bildirir.
Əsərdə erməni Hayk, ukranyalı Miko və azərbaycanlı Şahlar arasındaki mohkəm, sadiq dostluğun şahidi oluruq. Hayk Şahlarin çətin zamanlarında ona kömək edir. Qış quraqlıq keçdiyi üçün yem ehtiyati olmayan Qartalli Dərəyə ot gətirir.
Şahlar dostu Mikonun cətin zamanında arxa-dayağı olur. Mikonu öz yaşadığı kəndə gətirib ona qalacaq yer və iş verir.
Hər üçü əsərdə öz fərdi xarakterləri ilə diqqəti cəlb edirlər. Miko ona xəyanət edib, başqa birisi ilə qoşulub qaçan yoldaşı Marqonu unuda bilmir ,sonda onu bağışlayır.
Bağdagül bacı, Kəriş, Ayna, Soltan, Bəndalı kişi Sevdimal əmi və s. kimi obrazlar öz xususiyyətləri ilə əsəri maraqli edirlər.
