"İnsan, insan olarak, delirmekten tıpkı ölmekten korktuğu gibi korkar. İnsanın sağlıklı bir ruh yapısı olması için başkalarıyla ilişki kurması, başkalarıyla bir arada yaşamayı öğrenmesi gerekmektedir. İnsandaki bu birlik içinde olma gereksinmesi onun en güçlü tutkusudur. Bu tutku, hatta, cinsel tutkudan ve çok kez yaşama isteğinden de daha güçlüdür."
Erich Fromm'un okuduğum üçüncü kitabı oldu. Diğer kitaplarında olduğu gibi, burada da 'sağlıklı ruh yapısı' için oldukça net, ufuk açıcı yazılar kaleme almış.
Kitabın alt adı "Yanılsama Zincirlerinin Ötesinde: Marx ve Freud'la Karşılaşmalarım". Ülkemizdeki çevirisinde nedense bu alt isim kullanılmamış.
Fromm, bu kitabı yazmadaki amacını şöyle açıklıyor:
"Dünyayı teknokratik faşizmden koruyacak bir tinsel ve bilimsel değerler bireşimi ortaya çıkarmaya çalışmak"
Kitabın Fromm-Marx-Freud üçgeninde geçtiğini söyleyebiliriz. Marx da, Freud da tarihteki en büyük düşünürler arasında olsalar da, Erich Fromm gibi bir dahinin onların düşüncelerini tekrar inceleyerek, günümüz gerçeklerine göre yazması mükemmel bir çalışma.
Fromm, Marx ve Freud'un farklı konulara ağırlık verseler de, nihayetinde insanın yabancılaşmasını engellemeye çalıştıklarını ve insanın sağlıklı ruh haline kavuşması için çabaladıklarını belirtiyor.
Fromm, kitapta ayrıca Marksizm'in tarihsel-ekonomik eleştirisini de gündeme getiriyor, bu da Sovyet pratiğine getiriyor konuyu. Fromm'u 'bir tarih tanığı' olarak okuma mutluluğuna da erişiyoruz böylece.
