Kuzey ve Güney Elizabeth Gaskell
Kuzey ve Güney, döneminin en önemli sosyal eleştirilerinden ve en tutkulu aşk hikâyelerinden birini barındıran ve yazarı Elizabeth Gaskell'a o muhteşem ününü kazandıran bir yazınsal şölen… Margaret Hale, yaşamının baharında yer değiştirerek farklı bir yaşamın içine girmek zorunda kalan genç bir kız olarak, karşısına çıkan ve üstesinden gelmesi gereken sorunlara ürettiği çözümlerle, dönemin okurları üzerinde düşünsel bir devrim gerçekleştirmiş gerçek bir kahramandır.
"Bugün şahit olduğum bu büyük acılardan sonra, artık nasıl güzel elbiseler giyip bu şık eğlencelere katılmaya devam edebilirim ki?"
Margaret'ın babası ise kendi cemaatlerinin bir papazı olarak hayatında meydana gelen değişimler ve şahit olduğu korkunç acılardan sonra, neredeyse inancını kaybetmek noktasına gelen bir adam halini alır. Ama yaşamın onlara oynadığı oyun yeni başlamaktadır…
Her şeyi değiştiren bir tanışma… Delicesine bir aşk… Yürek yakan sorgulamalar… Tadı damakta kalan bir edebiyat şaheseri…
Kuzey ve Güney, yazılışından 160 yıl sonra, nihayet Türkçede… Üstelik büyük yazar Charles Dickens'ın kendi yayınevinden yayınlamak için yaptığı değişiklik ve yazarın onayını da almış düzeltmelerle birlikte…
"Mary Burton ile Kuzey ve Güney… Şanslı olan okurun denk gelebileceği ve okuyanların asla bir daha eski kişiler olamayacakları iki büyük başucu kitabı…"
Virginia Woolf
"Kuzey ve Güney, gerçek bir başyapıt… Tüm Gaskell eserleri kadar ihtişamlı ama hepsinin arasında daima zirvede."
Wilkie Collins
"İlk okuduğumda adı Margaret Hale idi. İçerdiği zıtlık, toplumsal derinlik yanında duygusal derinliği de düşünerek, kitabın adının Kuzey ve Güney olmasında ısrar ettim. Bu kitap sadece enfes bir anlatı değil, aynı zamanda insanları ve sorunları yüzleştiren bir metin. Okudukça, daha iyi anlaşılacağı konusunda inancım tam."
Charles Dicken
(Tanıtım Bülteninden)
649 sayfalık romanın bitmesinin haklı gururunu yaşıyorum :) Kitaba dikkatimi romantik bir şeylere yönlendirip, hayatımın debdebesinden biraz uzaklaşabilme umuduyla başladım. Aşk kimin dikkatini dağıtmaz ki? Lakin kitap daha çok fabrikalardan, bunların işleyişinden, grevden, işçiden, iş verenden, ekonomiden bahsediyor. Fonda da bir tutam aşk var ama yemeğe tat verecek kadar değil.
Margaret Hale'nin yaşamının 2 senesi anlatılmış. O kadar çok ölüm oldu ki, yeter artık sen de öl bitsin bu işkence dedim. Gaskell kızın hayatında ateş etmedik kimseyi koymadı, derdi neydi anlamadım :)
Çeviride ve baskıda sıkıntılar var. Bazen mantık hatalarıyla karşılaştım. Kitabın kapak tasarımı insanda aşk romanı olduğu izlenimi uyandırıyor. Çeviriyle mi Gaskell'İn kalemiyle mi alakalı olduğunu pek anlayamadım ama 500'lü sayfalara kadar, kitaptaki duyguları hissedemedim. Bir işçinin yaşadığı olay, acı verici olmasına rağmen ancak bu kadar duygusuz anlatılabilirdi. Kızın yaşadığı 4. ölümde ancak acıyı hissedebildim. O da şok edici oldu, en sıradan ölüm olmasına rağmen...
Kitap sizi içine çekmede biraz sıkıntılı olsa da, okunabilir. Dönemi değerlendirdiğimizde, çok da başarısız sayılmaz. Zaten yazar da bazı yerleri çabuk çabuk yazması gerektiği için okuyucudan bir nevi özür dilemiş. O zaman şartlar ne gerektirdiyse artık. Biraz daha yumuşak geçişler yapılabilseydi, hangi zamandan bahsedildiği daha doğru verilseydi kitap daha sevilebilirdi. Bir sonraki paragrafta dört ay sonrasından bahsedildiğini anlamak biraz müneccimlik gerektirebiliyor. Elinizde varsa okuyabilirsiniz, ama almak için ekstra bir çaba göstermenize gerek yok.
Bir kaç yıl önce BBC nin yaptığı mini dizi uyarlamasını izlemiştim bu kitabın. Kitaptan uyarlama olduğundan sonra haberim oldu. O zaman fellik fellik kitabı araştırdım ama Türkçe'ye çevrilmemişti daha. Çevrildiği haberini alınca da havalara uçtum tabii :) Yazılışından 160 küsür yıl sonra Türkiye'ye gelmiş bir klasik, gel de sevinme :) Bayram seyran araya girince biraz uzadı kitabı bitirmem maalesef ama iyi ki almışım, iyi ki okumuşum. Yüzümde kocaman tebessümle bitirdim bu güzel hikayeyi. Hatta dizisini de tekrar izledim ve izlettim arkadaşlarıma :) 4 bölümlük mini dizi uyarlaması da farklılıklarına rağmen çok hoş ve keyifli, kesinlikle tavsiyemdir!
Kuzey ve Güney'in edebi yönünün oldukça kuvvetli olduğu tartışılmaz. Bununla birlikte, sanırım tefrika olmasından dolayı çok ağır ilerliyor. Sonu ise kitabın ilerleyişine tezat oluşturarak biraz hızlı bağlanmış.
Kitabın durağanlığının yanında belirtmeden geçemeyeceğim bir başka konu da ölümlerin çokluğu. Yazar hızını alamayıp hikayede kim var kim yok öldürünce ve insan tüm bu ölümlerin ardından zavallı Margaret'in çektiklerini okuyunca ister istemez biraz içi kararıyor. Bütün kitap boyunca kahramanı "zavallı Margaret" olarak andım hep. Kaldı ki hikayenin güçlü bir konusu vardı. Geleneksel tarzda yetişmiş, doğaya düşkün Margaret Hale ve fabrika dumanının içinde yaşamaya alışmış, doğuştan tüccar John Helstone ilişkisi çok daha heyecan verici şekilde ele alınabilirdi.
Kitap bittiğinde aklımda şu soru kaldı, hizmet verdiği kuruma inancını kaybettiği için kutsal sayılan görevini bırakan ve bu yüzden eşi ve kızını alıştıkları hayattan koparıp zor koşullarda yaşamaya sürükleyen Rahip Hale'in yaptığı doğru muydu?
http://herkitapayribirdunyadir.blogspot.com.tr/...izabeth-gaskell.html
Kitaptan 10 Alıntı
Kendinizi hazırladığınız tehlike hiçbir zaman beklediğiniz taraftan vurmaz sizi.
Kuzey ve Güney, Elizabeth Gaskell (Sayfa 30)
En hüzünlü kuşlar bile şakıyacak bir mevsim bulurlar.
''Hayır!'' dedi Bay Hale. ''Öznel arayışlarınızı ifşa etmenize gerek yok. Hiçbiriniz insanlığı temsil etmiyorsunuz, her bir kimse nev-i şahsına münhasırdır.''
Yükselip uçmadıktan sonra bir insan bala bulanmış olsa ne fayda
Hakikatin düzelmesi gerek fakat kim düzeltecek, eğer sizin gibilerin de dediği gibi gözümüzün gördüğünden öte bir şey yoksa bu dünyada?
''Zengin ya da fakir olsun, insan insandır değil mi?''
''Efendim'' dedi Higgins inatçı bir tonda, ''İnsandır ya da değildir. İki düşünce var bu bakış açısını açıklamak için. Farz edin ki hakikat iki kat kuvvetli olsun, eğer ben onu kabul etmiyorsam o hakikat değildir benim için. Raflarınızdaki şu Latince kitaplarda hakikatin yazılı olduğunu biliyorum. Ancak orada yazılı olan kelimelerin anlamını bilmiyorsam, o sözler benim için zırvadan öteye geçemez. (.....) ''
Eğer ayrı gayrı kalırsak o zaman birbirimiz için bir anlam ifade edeceğiz.
Bayan Shaw kız kardeşinin talihi üzerine düşününce huyu gereği bu sonuca varıyordu: ''Aşk evliliği yaptı. Sevgili Maria bu hayattan daha ne isteyebilir ki?'' Maria Hale, gerçeği söyleyebilse bu soruya hazır bir liste ile cevap verirdi: ''Gümüş renkli parlak işlemeli ipek kumaş, beyaz bone şapka! Düğün için düzinelerce şey, ev için yüzlerce şey.''
''Higgins ne kadar bekledi benimle konuşmak için?''
''Saat sekiz olmadan kapının önünde beklemeye başlamıştı beyefendi. O saatten beridir oradaydı sanırım.''
''Şu an saat kaç?''
''Saat bir efendim.''
''Beş saat,'' diye geçirdi içinden Bay Thornton. ''Birini beklemek için oldukça uzun bir süre bu. Önce umutla bekle, sonra umudun korkuya karışsın.''
Hakikat hiçbir zaman seni yarı yolda bırakmaz, asla!
Bağırtısı fırtınalı da olsa,
Güvertesi kırık dökük de olsa,
Hakikat seni sonsuza dek taşır!
