Malcolm X

Malcolm X
Babası öldürüldü neydi suçu?
Annesinden kardeşlerinden ayrılmak zorunda kaldı niçin?
Malcolm X öldürüldü neden?
Bu kitap adaleti arayan bir dava adamının kitabı
Gerekirse ölmekten çekinmeceyecek bir adamın
Kötülüğün, uyuşturucu, hırsızlık, kadın satma dahil her türlü suçu işleyen bir adamın nasıl değiştiğini anlatıyor ve bu değişimin sadece kendini değil başkalarını da nasıl etkilediğini
Hapishanede kardeşleri vasıtasıyla tanıştığı kendini din lideri olarak tanıtan bir adama inanmasıyla başlıyor herşey
Bu kısımda aklıma Stefan Zweig' in Satranç kitabı geldi. Orada satrançı öğrenen adam burada dine yönelen bir adam var.
Fakat ırkçılık Siyahilere yapılan ayrımcılık o kadar abartılıp beyaz düşmanlığı öğrenmişti ki Malcolm bunu Müslümanlık sanıyordu
Ta ki inandığı liderin anlattıklarıyla yaptıklarının tutmadığını görene kadar. İşte o zaman gerçek Müslümanlığı araştırıp öğrenmeye başlar. Bunu da herkese anlatmaktı amacı
Ama bir suikaste kurban gitti
Öldü Malcolm X
Onu öldüren beyazlar mıydı?
Yoksa yıllarca beraber yaşadığı Siyahlar mı?
Yoksa ölüm tehditleri aldığını kaç defa söylemesine rağmen onu ciddiye almayan polisler mi?
Okuyun tavsiye ederim tanıyın Malcolm X i

Bir insanın geçmişi zifiri karanlık olabilir ama bu hiç bir zaman o karanlığa güneş doğmayacağı anlamına gelmez.Batı'da ırkçılıkla ezilen bir ailenin ve Malcolm X in hayatı islamla tanışınca değişiyor.Islam, Malcolm X in hayatına adeta bir güneş gibi doğuyo ve tüm hayatı değişiyor.Biz müslümanların da dinini hakkını vererek yaşaması ve din istirmacılarına engel olması gerekir ki batının kölesi haline gelmesi insanlık..Ders çıkarılması gereken bir hayat..Tevbe kapısı hep açık elhamdulillah..

Eserin kapağına ve sayfa sayısına bakıldığında ağır bir bilim kurgu romanı olduğu düşünülebilir lakin Amerika'da Müslümanlığı yaymış olmasıyla bilinen direniş adamı Malcolm X'in hayatının -kendi ve dostu Alex Haley'in ağzından- anlatıldığı otobiyografik bir eserdir.
Yüz yirmi sayfalık bir önsöz bulunmakta ve bu önsözde kitabın özeti, daha doğrusu Malcolm'un hayatının kısaltılmışı ve sonu anlatılmıştır. Çünkü Malcolm, gerçekleştirilen bir suikastle kitabı tamamlayamadan, yaptığı son konferansta kürsüdeyken, Alex Haley'in tabiriyle "kurşun yağmuru" sonucu katledilmiştir. Malcolm aslında bunun olacağını öngörmüş ve son günlerinde dile de getirmiştir: "Bu kitabı basılmış halde okumaya, ömrümün yeteceğini sanmıyorum. "

Yedi yüz sayfalık bir kitap, kitapkolik olmayan biri için ağır gelecektir diye düşünülebilir lakin bilinmesi gerekir ki bu bir Tutunamayanlar değil. Mekan tasvirlerinin çokluğu azlığından önce, Malcolm'un sürekli değişen hayatı ve fikirleri, okuru sıkılmaya müsaade ettirmemektedir.
Aslında kitapta daha çok İslam-Amerika ilişkisinin konu alınması beklenirken, eserin yüzde yetmişi Amerika'daki siyah-beyaz meseleleri ve Malcolm'un gençlik yıllarında içinde bulunduğu ve geçimini de oradan sağladığı fahişe ve uyuşturucu işinden ibaret. Önsozden sonra, yani asıl bölümlerde Malcolm, çocukluğundan başlayıp anlatmaya koyulmuştur. Çocukluğuna değinmeden önce Malcolm'un nasıl bir Amerika'da dünyaya geldiğini anlatmak gerek aslında. Şöyle ki, o dönemde Amerika'da "başarılı bir siyah" denince akla siyah bir doktor yahut siyah bir avukat gelmemelidir ne yazık ki. Eğer o dönemin Amerika'sında bir bulaşıkçı yahut bir ayakkabı boyacısıysanız, siz başarılı bir siyahsınızdır.
Şimdi çocukluğuna gelecek olursak, biri kız beş kardeş ve anne babasıyla küçük bir evde yaşamaktadır Malcolm. Anne ve babası sürekli tartışmaktadır çünkü annesi çok gururlu biridir. Siyahlığından utanmamaktadır. Maalesef ki o dönemde Malcolm'un deyişiyle "Tom Amca" olmak gereklidir. Yani beyazların etrafında pervane olmak ve onlara kölelik yapmak... Para kazanabilmek, dolayısıyla da yaşamak için bu gerekmektedir. Öyle bir durum ki, beyazın üstün, siyahın ise aşağılık olduğu bilinçaltına işlemiş bir durumdur. Malcolm, bunu şöyle açıklar; ten renginin diğer kardeşlerinden açık olduğu gerekçesiyle, en çok şiddeti annesinden gördüğünü ve yine aynı gerekçeyle de babasından hiç şiddet görmediğini söylemiştir. Tabi bu gerekçe, gizli bir gerekçedir.
Malcolm'un babası vurulmuştur. Sanırım ya Amerikan polisi ya da eşkiyalar tarafından... ( ikisinin arasında da pek fark yok ya, neyse ) Yetkililer de Malcolm'un annesinin çocuklara bakamayacağını söyleyip çocukları çevredeki çocuk sahibi olmak isteyen ailelere vermişlerdir. Malcolm'un verildiği yer, zaten tanıdığı ve oğullarıyla da arkadaş olduğu koyu Hristiyan bir ailedir. Malcolm bunlarla bir sıkıntı yaşamamıştır fakat büyümeye başladıkça aileden uzaklaşmıştır.
Malcolm'un okul hayatına da değinmek gerek. Malcolm'un genel olarak okul hayatı iyiydi, taa ki tarih öğretmeninin derste siyahlarla dalga geçmesine ve bir öğretmeninin de ona avukat olmasının imkânsız olacağını söylemesine kadar. Kaldı ki büyüdükçe hayat gerçek yüzünü ona göstermeye de başlamıştır. Mesela okulda erkekler Malcolm'u bir kenara çekip ondan ahlaksız isteklerde bulunmuşlardır. Okuldaki birkaç kızı ve hatta kız kardeşlerini gösterip Malcolm'un onlara yakışıksız tekliflerde bulunmasını istemişlerdir. Malcolm'a göre bunun nedeni; bu erkekler daha önce bu kızlarla birlikte olmayı denemiş fakat başaramamışlardır. Malcolm da diyor ki: "Onlar kızlardaki o korkunç tabuyu benim kırmamı istiyorlar, sonrasında da artık istedikleri gibi bunu kullanacaklarını düşünüyorlardı. " Atatürk'ün "Amerika'nın zeki ve çalışkan çocuğu" dediği çocuk, o dönemde bu haldeymiş ne yazık ki.
İkisi beyaz, ikisi siyah arkadaşlarıyla birlikte bir hırsızlık olayına karışıp yakalanmaktadır Malcolm. Hapishanede sürekli kitap okumakta ve kardeşinden aldığı "Elijah Muhammed" bilgileriyle İslam'ı tanımaya başlamaktadır. Elijah Muhmed kendisinin elçi olduğunu söylemiş ve birçok inanan bulmuştur kendine. Malcolm da bu inananlardandır. Sigara içmeme, domuz eti yememe ve beyazların şeytan olduğuna inanmasıyla Müslüman olduğunu düşünmüş, daha doğrusu zannetmiştir. Malcolm, siyah ırkı ve Elijah Muhammed'i savunmak amacıyla yer aldığı birçok konferans vesilesiyle kısa sürede tanınmış ve ilgi görmüştür. Bu yoğun ilginin sebebi ise onun özgün bir kişilik olmasıyla alakalıdır. Öyle ki o, gerçek bir savunucu. Kitabı okurken izlediğim konuşmalarıyla da ona hayran kaldığımı rahatlıkla söyleyebilirim: "Size saçınızdan, renginizden, baştan aşağıya kendinizden nefret etmeyi kim öğretti? Size Tanrı'nın bize verdiklerinden nefret etmeyi kim öğretti? Burada beyaz adam viskiyi yapar, sonra seni sarhoş olduğun için hapse atar." Bu konuşmada kadınlara da değinmektedir Malcolm: "Açık ve net söylüyorum. Sizi kadınlarımız için öldüreceğiz."
Siyah kadın... Malcolm'un tabiriyle "madden zengin, mânen yoksun" Amerika'nın vahşi erkekleri tarafından tecavüze uğrayıp denize atılmış siyah kadını...

Malcolm'un yükselişine yeniden gelecek olursak, bu yükseliş Elijah Muhammed'i sinirlendirmiştir. Sonuç olarak Malcolm, camia içinde çeşitli cezalara tâbi tutulmuştur. ( Camiadan bir süre uzak kalmak gibi ) Bu süre zarfında Malcolm, Elijah Muhammed'den soğur ve Hacc'a gitmek ister. Hacc'a gitmesiyle gerçek İslam'ı tanıması kaçınılmaz olur tabi. ( Yani Arapların izin verdiği kadarıyla ) Oradaki o samimi ortam, kimsenin renginden konu açmaması ve çok değer görmesi onu oldukça şaşırtır. Bin bir övgüyle oradan ayrılır ve Amerika'ya döndüğünde şunu söyler: "Sonunda anladım ki, Müslümanları yoldan çıkaran Elijah Muhammed'in kendisidir." Bunun haricinde "İnsan hakları, insanlıktan ne haber?" diyerek insan haklarıyla da daha çok ilgilenmiştir Malcolm. Kendi ırkının gücünü kendi ırkına ispatlama çabasına girmiştir. Irkının beyazlarla evlenmeyi bırakıp kendi soyunu devam ettirmesi taraftarıdır: "Tenleri bir beyazdan daha beyaz olan bu siyahlarla nereye varılmak istenmektedir?" diye sormuştur. Aynı zamanda Amerika'nın İslam'ı tanımasının zorunlu olduğunu, Amerika'yı bu ırk belasından kurtarabilecek tek dinin İslam olduğunu söylemektedir.

Malcolm X, yaşadığı dönemde de söylendiği gibi; Amerika'da bir ayaklanmak başlatabilecek, yahut böyle bir ayaklanmayı bastırabilecek tek adam. O "Amerika'yı titreten adam."

Ben bu güzel adamı nasıl anlatabilirim ki ? Daha sonra müslüman Olan Malcolm X
Bazılarının Amerika’yı titreten adam, bazılarının Amerika’da bir isyan çıkarabilecek veya bir isyanı bastırabilecek tek adam dedikleri bir büyük mücadele adamının ibretlerle ve acılarla dolu bu hikayesi, engellenemeyen bir özgürlük savaşının, ne pahasına olursa olsun hakikate ulaşma yoluna adanmış yenilmez bir iradenin, insanlık onurunun, insan dirayet ve haysiyetinin hikayesidir...
Samimiyetimle söylüyorum bu adamı okurken çok üzüldüm, duygulandım, hüzünlendim, siyahi adamsın deyip dışladıkları, hakaret ettiklerine sinirlendim. Bana çok güzel şeyler kattı. Zaman ayırıp okuduğum için mutluyum. Malcolm çocuk yaşta babasını kaybeder, annesi olanlardan dolayı akıl hastanesine yatırılır. Bir aile evlatlık olarak alır okutur. Çok zekidir liseyi birincilikle bitirir. ama öğretmeni avukatlığın siyahlara göre olmadığını ve marangoz olmasının daha doğru bir seçim olacağını söyler. Bazı nedenlerden dolayı üniversiteye gidemiyor. Liseden sonra çalışmak zorunda kalır. Harlem'de . "Detroit Red" olarak tanınıp birçok narkotik, fahişelik ve kumar zincirini koordine eder. 1946 yılının şubatında 20 yaşında yakalanıp hırsızlıkla suçlanarak 10 yıl hüküm giyer. Üniversiteyi Harlem sokaklarında tamamladığını ve doktora tezini de hapishanede hazırladığını uzun uzun anlatır. O okuma açlığını hapishanede giderir. hapishane kütüphanesindeki kitapları tek tek okur. Hapishane yılları için: "Bir insanın düşünmeye ihtiyacı varsa, gidebileceği en iyi yer, bana sorulursa, üniversiteden sonra hapishanedir" demiştir. hapishane yaşamından sonra, başka bir Malcolm X olarak Harlem yerine Detroit'teki kardeşinin yanına gitti. Hapisten önce bir sokak serserisiyken, şimdi Amerika'da büyük bir hızla gelişen İslam dininin etkili ve ateşli bir temsilcisidir. Malcolm X, müthiş bir hatiptir. Artık televizyon programlarına katılır, siyah Müslümanlar adına ülke gündemini meşgul etmeye başlar. Amerika'nın çoğu Malcolm X 'in değişimine şaşırır ve onu sevmeye başlarlar, sevenlerin çoğu da İslamiyet'i kabul ediyor.Amerika halkı biz Malcolm X'in değişiminden sonra ahlakını, samimiyetini, başarısını ve ırkçılığa karşı verdiği mücadeleyi çok sevdik. Hep doğrular ve gerçeklerle yaşadı. O çok iyi bir adam.
Daha fazla spoil vermek istemiyorum. Cidden okunması gereken bir kitap ama aynı görüştesiniz ama zıt görüşte.

Kaç kez doğruyu bulduğunu sanır insan? Kaç yanlıştan döner? Genellikle kitabı anlatırken sadece çok kötü bir hayattan sonra doğruyu bulmuş bir adamdan ve ırkçılıktan bahsediliyor. Oysa bu kitapta bundan çok daha fazla şeyi göreceğinizden eminim. En başta şunu fark ettim ki gerçek doğruyu bulmak için gördüklerimiz, duyduklarımız yeterli değildir. İnsan neden okumalı sorusunun cevabını bir hayat hikayesi ile anlatıyor bu kitap. Bunun yanı sıra siyasete, inanışlara, hayatın insana neler sunabildigine, ön yargıların insanın kendisini tamamlama konusunda ne büyük bir engel olduğunu gözler önüne seriyor. Yeni bir bakış açısı için, hayatınıza anlam katmak için mutlaka okuyun.

Çok kalın bir kitap olmasına aldanmamak gerek çünkü kitabı okurken bir amerikan filmi izliyormuş hissine kapılmamak elde değil. İslam dininin eşitlik vurgusunun kıymetini, bir siyahi olmadığımız için, bir köle olmadığımız için onlar kadar iyi anlayamadığımızı düşünüyorum. Bir insanın hayatı bataklıktan nasıl bir gül bahçesine döner sözünün yaşanmış bir örneği. Ve kitap bittiğinde akılda kalan tek şey şu "iyiler her zaman erken ölür... "

Bu kitabın türü otobiyografi. Otobiyografinin ne demek olduğunu bilmeyen yoktur sanırım. Bu kitabın bir otobiyografi olduğunu öğrenenler kitabı okuyunca sadece bir şahsın hayat hikayesini okumuş ve öğrenmiş olacağını düşünebilir. Çok otobiyografik eser okumamama rağmen otobiyografinin mantığının sadece bir şahsın hayatını anlattığını biliyordum ta ki bu kitabı okuyana kadar. Evet bu kitap bir şahsın hayatını anlatıyormuş gibi duruyor lakin okuyanlar bilir ki bu kitap bi şahısta bir tarih , bir toplum ,bir insanlık dramı anlatmaktadır. İşin kötü tarafı bu dramı yaşayan tek insan Malcom değildir. Peki Malcom kimdir ? Malcom ezilen bir ırkın savunucusudur. Evet o avukat olamamıştır fakat hiç bir avukatın yapmadığı kadar savunma yapmıştır. Malcom siyah bedeniyle Amerika'nın hatta Avrupa'nın da karanlık tarafını aydınlatmaktadır. Malcom da aynı zamanda Müslümanlık dramı da görmekteyim. Sırf Malcom müslüman olduğu için değil . Siyah insanların yüzyıllar boyunca bu zulme karşı çıkamama sebebiyle Müslümanların yapılan eziyetlere karşı çıkamama ve de sessiz kalmak zorunda olma sebebi aynıdır. Birlik beraberlik içerisinde olamamaktadır. Eğer siyahlar birlik içinde hareket edebilseydi ve hayatı pahasına kendi haklarını savunan bu olağanüstü adama sahip çıkmış olabilseydi bu insanlık dışı muamelelere daha fazla katlanmak zorunda kalmayacaklardı.
Bu kitabı okurken çeşitli yerlerinde özellikle malcom müslüman olduktan sonra sürekli kendi Müslümanlığımı sorguladım. Dilim elhamdülillah müslümanım diyordu. Fakat kalbim ne diyordu? Bütün hayatını canını ve zamanını İslam'ın yücelmesi için harcayan bir adamın varlığında kendimi Müslüman olduğum için bahtiyar hissetmekten utandım. Hep sordum kendime sahi sen ne yaptın bu yüce din için ? Bunlardan bahsetmişken malcomun haklı eleştirisine değinmeden geçemeyeceğim " Görebildiğim kadarıyla Araplar, Arap olmayanların psikolojisini anlamakta ve halkla ilişkilerin önemini kavramakta bir hayli geride kalmışa benziyorlar. Araplar sürekli inşallah diyorlar ve yeni mühtediler bekliyorlardı..." Bu durum sadece Araplar için değil tüm İslam dünyası için ve de Türkiye için de geçerlidir bence.
Malcomun İslami yönü dışında azmi , açık fikirliliği , ve sürekli dönüşüm içinde olması da beni etkilemişti. İnsanların çoğu girdikleri yanlış yoldan çıkamazlar . Fakat kitapta kaç tane Malcom ile tanıştığımı bilemiyorum. Kitabın hemen hemen tamamında "evet evet bu adam haklı " demekten kendimi alıkoyamadim . Malcomla aynı düşünmediğim tek şey belki de Malcom'un kadınlar hakkındaki bazı yorumları. Bu konudada sözlerimi yine Malcom'un bir sözüyle bitirmek istiyorum "Efendim, Amerika'yı bir uçtan öbür uca dolaşsanız bile, her konuda aynı düşünceleri taşıyan iki kişi bulabileceğinizi hiç sanmıyorum"
Daha söylenecek çok söz var ama ben şimdilik bunları söylemekle yetiniyorum. Kitap şahsımı çok etkilemiştir. O kadar çok etkilendim ki Malcom'un hacca gittiği bölümü okunduktan bir kaç gün sonra rüyamda hacca gittiğimi gördüm.
Bu kitabı herkes gönül rahatlığıyla okuyabilir. Hacmi sakın sizi korkutmasın. Çünkü kitabı bitirince tadı damağınızda kalıyor.

İnsan yayınlarından çıkan kitabın 9. Baskısını okudum. Kitapta Malcolm X kendisini anlatıyor. Kitabın önsözü çok uzun. Hayatımda bu kadar uzun bir önsöz okuduğumu hatırlamıyorum. Malcolm X kişiliğinin nasıl oluştuğunu anlatmak için başından geçen olayları, bulaştığı o pis işleri-Esrar, kokan, kadın, hırsızlık, içki- tüm çıplaklığı ile anlatıyor. Hapise düştükten sonra kardeşlerinin mektupları ile İslam ile tanışıyor. Sonra Amerika'daki İslam hareketinin lideri Elijah Muhammed ile mektuplaşmaya başlıyor ve Müslüman oluyor. O dönemden sonra çok fazla kitap okuyor ve gözleri okumaktan bozuluyor. Hapisten çıktıktan sonra kendini siyahların mücadelesi için adıyor. İslam başıma gelen en güzel şey diyor Malcolm X. Haca gittiğinde Türk Parlamenter Kasım Gülek ile görüştüğünden de bahsediyor. Son olarak X'i niye kullanıyor onu da anlatayım. Soyadını X olarak değiştiriyor. Çünkü X, Afrikadayken ailelerin sahip oldukları, ama artık kimselerin bilemeyeceği unutulmuş soyadlarını simgelemektedir. Gömüldüğü çamurdan çıkabilen Malcolm X'in hikayesi...

Uçlarda yaşayan insanlar vardır.Birbirlerine sağ ve sol kadar zıt ,doğu ve batı kadar uzaktirlar.Bu insanların dostlukları ve birliktelikleri karşı uçtakilere düşmanlıkları nispetinde oluşmuştur.
Bir de düşünceleri olgunlaşmış herkesle anlaşabilecek seviyeye gelmiş entellektüel insanlar vardır. Bulundukları uçları terkederek ortalara doğru yürümeye çalışan bu güzel insanlar malesef bulundukları noktada her iki uçtakilerin de düşmanlığına maruz kalır.Her iki taraftan atılan mermiler karşı tarafa ulaşmadan önce bu insanları vurur.Sonuç faili meçhuller..
İşte Malcolm X 'te 'Beyni yıkanmış müslüman siyahlar' ucundan gerçek islamiyetle tanıştıktan sonra 'Seytan Beyazlar' ucuna karşı birkaç insancıl adım attığı anda suikaste uğrayıp hayatını yitirmiş bir insan..
Şüphesiz Amerika'daki ırkçı düşüncelerin kısa zamanda bu kadar değişmiş olmasında ve islamiyetin ırkçılığa karşı renk körlüğü anlayışının benimsenmesine, Malcolm X gibi yoğunlaştırılmış ve hızlandırılmış formatta yasamış tarihi sahsiyetlerin etkisi büyük olmalı.

Suikasten önceki son konuşmasında sahneye çıkarken bayan yardımcısından daha önce çatıştığı için özür diler. O da 'Üzüldüğünüze değmez efendim .Sizi anlıyorum' deyince;
'Beni gercekten anlayan birisi var mi acaba, cok merak ediyorum doğrusu ...'der.

Zamanında anlaşılamamış ,kendini anlatacak zamanı elinden alınmış olan Malcolm X' in son zamanlarında yazdırdığı bu biyografisi ona dair bilinmeyen herşeyi size anlatıyor.Acılarını ,pişmanlıklarını, hayallerini, keskin dönüşlerini, nefretini ,zekasını ,sosyal medyada paylaşılan o sert ve keskin sözlerinin oluşum süreçlerini...Kısacası ona dair herseyi bulabileceğiniz bir eser.
600 sayfalık bu kitabın son cümleleri ise, başına gelecekleri tahmin ederek , her zamanki gibi cesurca söylenmiş vedasini anlatır:
"Evet, "demagog" rolümü hep gurur duyarak anıyorum. Biliyorum ki toplumlar her zaman, kendilerinin büyük değişimler geçirmesine büyük katkısı olan insanların canına kastetmişlerdir sonunda. Ve Amerika'nın büyümesine uğursuz bir kurt gibi giren Irkçılık kanserinin kökünü kurutabilecek bir gerçeğin mayasını tutturmuş olarak, fersizde olsa bir ışık bırakarak ölürsem, ne mutlu bana! Bu takdirde, Şan Allah'a mahsustur. Benim olan tek şeyse, günahlarımdır."
İyi okumalar .

Siyah ve beyaz ırk arasında sıkışmış bir kişiliğin yozlaşmış hayatı en dibe kadar yaşayıp sonradan girdiği olaylar karşısında hayatındaki değişiklikleri anlatması ve hayat karşısındaki mücadelesi azmi yaptıklarını bir bir anlatması çok iyi okunması gereken kitaplardan bir tanesi

İnsanların hayatlarının nasıl değişebileceğini gösteren bir kişilik. Dava uğruna nasıl bir can verileceğini gösteren bir kişilik. Davaya adanmış bir ruh nasıl olur diye okumak isteyen varsa kesinlikle bu kitabı okusun. Anlatımı da çok güzel. Yer yer içinde çok güzel, altı çizilebilecek mesaj dolu sözler ve hayatınızın her anında kullanabileceğiniz anlatımlar var. Mutlaka okuyun..