Saatleri Ayarlama Enstitüsü
Ahmet Hamdi TanpınarYorumlar ve İncelemeler
400 syf.
·
Puan vermedi
Nitelikli okur olma yolunda bu roman benim için bir adımdı öncelikle bunu belirtmek isterim :)
Ahmet Hamdi Tanpınar Bu eserini tiyatro metni olarak yazmayı düşünür ancak anafikri yeterince veremeyeceğini düşününce roman türünde yazmaya karar verir.
Türk toplumunun içinde bulunduğu bozulmayı, yozlaşmayı, aslında modernizme giderken birçok şeyi yanlış anlayıp yanlış değerlendiği başlıklar yer almış eserde.
Roman: “büyük ümitler,” “
küçük hakikatler”,
“sabaha doğru”,
“her mevsimin bir sonu vardır” şeklinde dört bölümden oluşuyor.
Romanın kahramanı Hayri İrdal bir gün hatıralarını yazmaya karar verir. Çocukluğundan başlayarak içinde bulunduğu ortamı, çevresindeki insanları olaylarla birlikte tanıtır.
Baştan sona ironilerle devam eden bir üslupla yazılmış kısaca bir dönem hicvi de diyebiliriz roman için. Dönemin koşullarını iyi gözlemleyip eleştirmiş, karakter tahlillerini çok başarılı yapmış fakat bunu yaparken doğrudan değil sembollerden yararlanarak yapmış. Osmanlı devletinden Türkiye cumhuriyetine geçiş sürecinde insanların bocalaması, yıkılışla birlikte bir çok ulusun yurdundan uzaklaşması, değişimi sindiremeyen halkın yenilikleri yanlış yorumlayıp uygulaması eleştirilirken hem doğulu gibi düşünmenin eksikliklerini hem batılı olma çabasında Batı’nın sadece yüzeyselde benimsenmesini alaya alıyor.
Bir dönemi düz bir şekilde eleştirmek yerine bunu ironiyle, sembollerle, hayatındaki pek çok kişiyi ve olayı buna dahil ederek yapabilmek başlı başına bir meziyettir. Edebi açıdan da düşünce açısından da oldukça doyurucu bir eserdi.
Türk Edebiyatı'nın kurgusu en iyi olan,en başarılı eserlerinden biri olabilir bence..
Okumaya başlarken pek bir şey ummamakla beraber, şu anda en beğendiklerimden biri sayabileceğim kitaptır kendisi :)
Ahmet Hamdi Tanpınar Türk modernleşmesinin ironik eleştirisini yaparken bir yandan da toplumun karakteristik özelliklerini adeta üç boyutlu halde yeniden kurguluyor.
O kadar ince dokundurmalarla, harika bir ironiyle ve gözlemlerle yazmış ki yazar, kaptırıp gidiyorsunuz kendinizi okurken, yüzünüzde buruk bir gülümseme oluyor çoğu zaman, çoğu zaman içindeki tespitlerin ağırlığı yansıyor..
Eski dili, insanı o zamana, oralara götürüyor. Türkçe ana dili olduğu ve burada tüm bunları, karakterleri, bürokrasiyi,ilişkileri, toplumu, saçmalığı, aradalığı bunca anlayarak yaşayabildiği -okuyabildiği- için iyi hisseder insan ; evinde hisseder, eski dilin de vermiş olduğu bi evde olmak hissi bu...
Velhasıl " nasıl kitap yazılır? " sorusuna Türk Edebiyatı'nda verilmiş en nefis cevaplardan birisi bence..
En ufak karakterler ve mizansenleri bir anda kanlı canlı hale getiren ufak ayrıntıları,kahkahalar attıracak ironik bir durumdan, hiç beklenmedik bir hüzün çıkarabilen ve bunu yaparken de bir inceliği ve kıvambilirliği gösteren,kesinlikle okunması gereken eser...
